20220425 Lâu Tiōng-kèng hóng-būn tē 189 chi̍p, “Chhòa Eng-bûn ê Mandela chèng-chhek”.／劉仲敬訪談189集《蔡英文的曼德拉式政策》
20220425 Lâu Tiōng-kèng hóng-būn tē 189 chi̍p, “Chhòa Eng-bûn ê Mandela chèng-chhek”.
劉仲敬訪談189集 《蔡英文的曼德拉式政策》
Lâu Tiōng-kèng:
劉仲敬：
Chhòa-Eng-bûn teh chò ê sī “Mandela ê chèng-chhek”. Chit ê chèng-chhek m̄-sī in ka-tī tēng–ê, sī léng-chiàn kiat-sok ê sî-chūn, Landon chèng-tī keng-chè ha̍k-īⁿ kap lán kóng ê “pe̍h-chó” tēng–ê, hông tòng-chò sī ē-tàng kái-koat só͘-ū būn-tê ê sian-tan. I si̍t-chè-siōng sī beh kā Bîn-chìn-tóng piàn-chó Tâi-oân ê “Hui-chiu bîn-cho̍k hōe-gī”, tō sī “Hui-Kok-tāi”, hō͘ Bîn-chìn-tóng ē-tàng éng-oán chip-chèng. Kā í-chá Má Eng-kiú sî-tāi chi-chhî Kok-bîn-tóng ê hui-ke̍k-toan-phài giú kàu Bîn-chìn-tóng lāi-té, piàn-chó ka-tī ê chi-chhî-chiá; tō chhin-chhiūⁿ Hui-Kok-tāi kā í-chá pe̍h-lâng thóng-tī sî-tāi, hiān-si̍t ê chú-liû siā-hōe, lóng-chóng khip-siu kàu Hui-Kok-tāi lāi-té; India ê Kok-bîn tāi-hōe-tóng (Kok-tāi-tóng), kā to̍k-li̍p chìn-chêng ê Muslim lóng-chóng khip-siu ji̍p–lâi kâng-khoán.
蔡英文執行的是一種曼德拉式的政策。這個政策不是他們自己制定的，而是冷戰結束時期，倫敦政治經濟學院和所謂的白左制定出來的，被認為是解決一切問題的包治百病的良藥。所以，它實際上是要把民進黨變成一個臺灣版的非國大，變成一個無法替代的永久執政黨。把以前馬英九時代支持國民黨的非極端派全都拉到民進黨內，作為他自己主要支持者；就像非國大把過去白人統治時期的主流，務實的社會主流全都吸納到非國大裡面，國大黨把獨立以前的穆斯林主流派全都吸納進來一樣。
Án-ne tō piàn-chó chi̍t-ê mâu-tún ê hiān-siōng, tī India to̍k-li̍p chìn-chêng, ta̍k-ke kám-kak Kok-tāi-tóng sī chú-iàu hoán-tùi Eng-kok kè-sio̍k thóng-tī India ê le̍k-liōng, mā-sī hoán-tùi Muslim hun-koah India ê chú-iàu le̍k-liōng. M̄-koh India to̍k-li̍p liáu-āu, Kok-tāi-tóng siōng sêng í-chá Eng-kok tè-kok chú-gī thóng-tī ê chèng-tóng, mā-sī tùi Muslim siōng hó ê chèng-tóng. In-ūi India kap Pakistan hun-khui liáu-āu, India chhun-ê Muslim tō piàn-chó chió-sò͘, ē-tàng poaⁿ-chhù–ê chá tō poaⁿ khì Pakistan–ah, lâu–lo̍h-lâi ê tō sī kam-goān chò chió-sò͘ bîn-cho̍k mā bô-ài poaⁿ khì Pakistan–ê. Kah āu-lâi ê sin-ê tē-hong bîn-chhùi chú-gī chèng-tóng pí khí-lâi, tè-kok chú-gī ê Kok-tāi-tóng kè-sêng liáu British India tè-kok tōa-pō͘-hūn ê ûi-sán, in siōng ǹg-bāng India ē-tàng piàn-chó chi̍t ê tè-kok; chit-ê tè-kok lāi-té ē ū kài chē Muslim, in mā goān-ì hō͘ Muslim kài chē te̍k-koân. Bîn-chhùi ê sió-tóng kap in chú-chhî ê liân-bêng, ē kā Muslim tòng-chò chú-iàu ê tè-kok cheng-ho̍k-chiá, chím iá-bōe cháu koh lâu-lo̍h-lâi ê Muslim, tō sī chhù-kip bîn-cho̍k chú-gī chú-iàu kong-kek ê tùi-siōng, mā-sī in ûi-chhî tōng-oân le̍k-liōng ê chèng-tī kang-kū, só͘-í in kài hoán-tùi Muslim. Kok-tāi-tóng tian-tò sī tùi Muslim kài hó.
這樣造成一個矛盾的現象，就是在印度沒有獨立以前，給人的印象好像是國大黨是反對英國繼續統治印度的主要力量，也是反對穆斯林分割印度的主要力量；但是獨立以後的印度，實際上國大黨是最接近於英國、改頭換面的英國帝國主義統治的政黨，也是最親穆斯林的政黨。因為印巴分治以後的印度，殘餘的穆斯林無論如何都變成少數，而且他們能搬到、願意搬到巴基斯坦的早就搬去了，留下來就是寧願做少數民族也不願意搬去巴基斯坦去的。相對於後來興起那些地方性的民粹主義政黨，帝國主義的國大黨接受了英印帝國的大部分衣缽，他們是最希望把印度變成一個帝國，而這個帝國不可缺少的要包含大量穆斯林，願意給穆斯林各種特權待遇。而民粹主義的小黨和他們主持的聯盟，則傾向于把穆斯林作為是主要的帝國征服者，跟英國人不一樣，穆斯林沒有走還留在現在，是次分民族主義主要攻擊對象，也是自己維持動員力量的主要政治法寶，所以他們有強烈的反穆斯林傾向；而國大黨的總體傾向是親穆斯林的。
Lâm-hui tī pe̍h-lâng thóng-tī ê sî-chūn, Hui-Kok-tāi ká-ná sī chú-iàu ê hoán-tùi-le̍k-liōng, m̄-koh hô-pêng ián-piàn liáu-āu, kiat-kó sī goân-té ê “chhim-chân kok-ka” kap Hui-Kok-tāi ha̍p-chok. Pe̍h-lâng chhim-chân kok-ka lī-iōng Hui-Kok-tāi the̍h tio̍h kok-chè ê sêng-jīn kap chi-chhî, the̍h tio̍h í-chá in the̍h bōe-tio̍h ê tōa-liōng kok-chè tâu-chu, mā the̍h tio̍h chèng-koân ê an-choân-kám; Hui-Kok-tāi lī-iōng chit-kóa kū-ê pe̍h-lâng cheng-eng lâi ûi-chhî chia-ê ún-tēng koh ū-hàu ê tâu-chu. In siang-hong ê ha̍p-chok chiâⁿ-chò chit-má ê “sin Lâm-hui”. Hui-Kok-tāi kap Mandela ê hêng-siōng pau-chong kan-na sī piáu-bīn, lāi-té kî-si̍t sī í-chá ê cheng-eng thóng-tī, soah ē-tàng tit-tio̍h Hui-Kok-tāi ê bîn-chiòng chi-chhî. Án-ne ê ha̍p-chok, siang-hong chū-jiân lóng bô móa-ì. Tùi Hui-Kok-tāi ê chi-chhî-chiá lâi kóng, sin-ê Lâm-hui kap kū-ê Lâm-hui chha-put-to, í-chá ē-tàng thàn-tōa-chîⁿ ê cheng-eng, chit-má mā-sī kâng-khoán hit-kóa lâng, chèng-koân tian-tò pí í-chá pe̍h-lâng thóng-tī ê sî-chūn koh khah hú-pāi; tùi pe̍h-lâng lāi-té ê sàn-chia̍h-lâng lâi kóng, in í-chá tī pe̍h-lâng thóng-tī ê sî-chūn, ū ê sió-sió ê an-ùi hông pak-toat–ah, ē-tàng tī kok-chè-hòa sî-tāi tōa-hoat-châi ê m̄-sī in, sī o͘-pe̍h ha̍p-chok ê sin-cheng-eng kai-kip, chhut-thâu-thiⁿ ê o͘-lâng kûn-chiòng mā ē-tàng the̍h in chhut-khì, in ká-ná su-kah thǹg-khò͘.
南非在白人統治時期看上去非國大好像主要反對力量，但是實際上和平演變以後，實際上實現的是原有的白人深層國家和非國大合流。白人深層國家，因為有通過非國大而贏得國際上的承認和支持，贏得了他們在過去孤立無援時期得不到的大量國際投資，也贏得了政權的安全感；而非國大實際上是也是依靠這些舊的白人精英來延續有效和穩定的投資，雙方的合流造就了現在的新南非。非國大和曼德拉的形象包裝只是在最表面，內層結構延續了過去的精英統治，但是卻得到了非國大的民眾支持。這樣的聯合對雙方都是不滿意的，對非國大支持者來講的話，他們只是新南非和舊南非沒有明顯的區別，過去能夠發財致富的精英還是現在這一批，而政權比過去白人統治時期更加腐敗了；對於白人當中的窮人來說的話，他們過去在白人統治時期能夠得到一些小小的安慰被剝奪了，而在國際化時代發大財的機會變成了黑白合流的新精英階級的特權，而揚眉吐氣的黑人群眾把憤怒、把過去受的氣都撒在他們身上，他們好像是純粹的輸家。
M̄-koh chit 2 ê thoân-thé, m̄-sī bô hoat-tō͘ piàn-chó ū-hāu ê chèng-tī sè-le̍k, tō sī kan-na ē-tàng piàn-chó chi̍t-kóa piⁿ-á ê tóng-phài. M̄-koán Hui-Kok-tāi án-nóa hú-pāi, lāi-pō͘ án-nóa chhiong-tu̍t, khòaⁿ khí-lâi lóng bô lâng ē-tàng kā i chhú-tāi. Hui-Kok-tāi sī éng-oán ê tē 1 chip-chèng-tóng, ū chha-pia̍t ê só͘-chāi, kan-na sī siáng ē-tàng chò tē 2 chip-chèng-tóng, kap siáng ē-tàng tī liân-pang-séng ê tē-hong soán-kí iâⁿ-kòe Hui-Kok-tāi niā, bô lâng ē-tàng tī tiong-iong soán-kí iâⁿ-kòe Hui-Kok-tāi. Pe̍h-lâng ke̍k-toan hūn-chú bô hoat-tō͘ the̍h tio̍h gī-hōe to-sò͘, tō sǹg sī pe̍h-lâng to-sò͘ mā the̍h bōe-tio̍h; O͘-lâng ke̍k-toan hūn-chú mā-sī án-ne. Kū-ê pe̍h-lâng cheng-eng kai-kip, kap sin-ê hō͘ kok-chè sêng-jīn ê chhái-khēng chèng-hú ha̍p-chok ê liân-bêng, sui-jiân ū kài chē jio̍k-tiám, soah lóng bōe hông phò-hāi khì.
但是這兩個集團都只能夠，要麼是根本不能形成有效的政治勢力，要麼就是只能形成一些邊緣性的黨派。因此非國大無論怎麼樣腐敗，無論內部怎樣衝突，都顯得像是一個不可替代的選擇。也就是說非國大永遠是第一執政黨，唯一看就是第二執政黨是誰，以及在地方選舉當中誰能夠局部的在若干聯邦省擊敗非國大，在中央層面取代非國大變成一件不可能的任務。白人的極端分子是不可能贏得議會多數的，連白人社會多數都贏得不了；黑人當中的極端分子也同樣是這樣。舊的白人精英階級和新的國際承認的彩虹政府之間的聯盟，雖然有各種各方面的弱點，卻顯得像是堅不可摧。
Bóe–ah sin-Lâm-hui ê pe̍h-lâng, tō kui-khì poaⁿ khì Australia ā-sī pa̍t-ê só͘-chāi–ah, lâu-lo̍h-lâi ê pe̍h-lâng chŏaⁿ hoat-hiān, chi-chhî Hui-Kok-tāi sī in siōng-hó ê soán-te̍k, pí chi-chhî kî-tha pa̍t-ê chèng-tóng lóng khah hó. Tī Má Eng-kiú sî-tāi, Chu Li̍p-lûn kóng ê “chèng-siong-jîn”—i ê i-su sī, Hân Kok-jû m̄-sī chèng-siong-jîn, kan-na i chiah sī chèng-siông-jîn—i kóng ê chèng-siông-jîn, tō sī siūⁿ-beh tiām-tiām thàn-tōa-chîⁿ ê Tâi-pak tiong-sán kai-kip án-ne ê lâng. Kok-bîn-tóng kā Hân Kok-jû ùi i ē-kha sak chhut-lâi, i tong-jiân sī kài bōe-sóng, i jīn-ûi chèng-siông-jîn lóng eng-kai chi-chhî Chu-Li̍p-lûn. Má Eng-kiú sî-tāi, kap Hân Kok-jû tāi-piáu ê Kok-bîn-tóng piⁿ-á-lâng bô kâng ê chèng-siông-jîn, chiàu chit ê lí-lō͘ siūⁿ lo̍h–khì, tō ē hoat-hiān: Kok-bîn-tóng éng-oán bōe koh tńg–lâi–ah, Muslim tè-kok kap British India tè-kok bōe koh tńg–lâi–ah, pe̍h-lâng thóng-tī ê Lâm-hui mā éng-oán bōe koh tńg–lâi–ah, án-ne Hui-Kok-tāi, Kok-tāi-tóng, kap Chhòa Eng-bûn, tō sī in siōng-hó ê soán-te̍k.
結果新南非的白人要麼就乾脆就搬到澳大利亞或其他地方去了，留在新南非的白人會發現，支持非國大是他們最佳的選擇，比支持任何其他政黨都要好。同樣，馬英九時代的、所謂的就是朱立倫所謂的「正常人」，他的意思是說韓國瑜不是正常人，只有他才是正常人，他所謂的正常人，就是想要悶聲發大財的臺北中產階級諸如此類的角色。國民黨把他底下把韓國瑜送上來，他當然是最不滿意的，就是正常人都應該支持朱立倫。所以馬英九時代的國民黨正常人──當然就是相對於韓國瑜所代表的國民黨邊緣人──都會根據同樣的邏輯發現：在國民黨永遠回不來、穆斯林帝國和英印帝國永遠不會回來、白人統治的南非永遠不會回來的情況之下，非國大和國大黨以及蔡英文就是他們能夠去做出的最佳選擇。
Tō sī in-ūi án-ne, chím chiah-ē ū “Má-Eng fans”, tō sī kóng in goân-té chi-chhî Má Eng-kiú, chit-má chi-chhî Chhòa Eng-bûn. Tùi in lâi kóng, Chhòa Eng-bûn pí Hân-Kok-jû koh khah ē-tàng chò Má Eng-kiú kap Chiúⁿ Keng-kok ê kè-sêng-jîn. In tī sin chèng-koân lāi-té, àn-sǹg beh chò hō͘ Kok-tāi-tóng thóng-tī ê Muslim chió-sò͘ bîn-cho̍k, kap Hui-Kok-tāi thóng-tī ê pe̍h-lâng chú-liû-phài. Chit ê kak-sek chha-put-to tō sī 50 nî-tāi, Mô͘ Tek-tong thóng-tī ê bîn-chú tóng-phài kap chêng-tiâu ûi-ló, in boán-ì iū-koh bô boán-ì. In bô boán-ì siáⁿ? Pîn-hā-tiong-lông chhut thâu-thiⁿ–ah, iá-koh kā ì-sek hêng-thài ê chú-tō-koân chiàm-tiâu-tiâu, kui-kang tī hia kā góa chí-kàu, góa kám-kak kài bōe-sóng, tong-nî Pak-iûⁿ kun-hoa̍t iah tī leh ê sî-chūn, in tō m̄-káⁿ chiah hiau-pai. M̄-koh Pak-iûⁿ kun-hoa̍t bô hoat-tō͘ ûi-chhî ún-tēng ê siā-hōe ti̍t-sū, Mô͘ Tek-tong ū hoat-tō͘. Kong-lūn kan-na sī piáu-siōng, tiām-tiām thàn-tōa-chîⁿ chiah sī kin-pún. Chhiūⁿ Liú A-chú án-ne ê lâng, tī Mô͘ Tek-tong ê thóng-tī hā, tòa-tī Lio̍k-kok pn̄g-tiàm lāi-té hióng-siū kok-pin thāi-gū, chi̍t-pêng khàu-pē kóng, “chng-kha ê pîn-hā-tiong-lông kā gún ka-cho̍k ê chó͘-chhù chhiúⁿ khì–ah, gún pún-té sī tē-chú”, che sī teh kóng sáⁿ? I chi̍t-kang kàu-àm lóng teh kóng “beh táⁿ-tó tē-chú”, che sī teh kóng sáⁿ? Nā-sī tī Pak-iûⁿ kun-hoa̍t thóng-tī ê sî-chūn, i tō sǹg ē-tàng chò-koaⁿ, mā-sī chò bô kúi kang, liâm-mi tō chèng-piàn liâm-mi tō lāi-chiàn; tī Mô͘ Tek-tong sî-tāi, i chò chèng-hia̍p úi-oân ā-sī pō͘-tiúⁿ, hù-pō͘-tiúⁿ, he-sī ún-tak-tak, i si̍t-chè ê thāi-gū pí i í-chá tī Pak-iûⁿ kun-hoa̍t sî-tāi koh khah koân. Pak-iûⁿ kun-hoa̍t bô chîⁿ, m̄-koh Mô͘ Tek-tong ū chîⁿ, in hông Mô͘ Tek-tong pau-chhī, si̍t-chè ê tē-ūi thê-ko–ah, m̄-koh ì-sek hêng-thài ê tē-ūi kàng-kē–ah.
因此現在才會出現「馬英粉」這樣的邏輯，就是說原先支援馬英九，現在支持蔡英文。對於他們來說，蔡英文比韓國瑜更能體現馬英九和蔣經國的路線繼承者，他們在新政權下的地位，就是預定地就是要扮演國大黨統治下的穆斯林少數民族和非國大統治下的白人主流派那個角色。這個角色的位置差不多就像是50年代毛澤東統治下的那些民主黨派和前朝遺老，他們又滿意又不滿意，不滿意的地方是什麼？貧下中農跑出來跟我翻身了，而且還佔據了意識形態方面的主導權，一天到晚指手劃腳，我看著十分不爽，想當年北洋軍閥在的時候，他們可不敢這麼囂張。但是北洋軍閥無法維持穩定的社會秩序，而毛澤東能夠。輿論只是表像，悶聲發大財才是根本。像柳亞子這種人在毛澤東統治下，住著六國飯店享受著國賓待遇，一面罵罵咧咧的說，鄉下的貧下中農抄了我們家族的祖宅，在我們家族裡相當於是地主，這是什麼？他一天到晚說要打倒地主，這是什麼話？但實際上在北洋軍閥的統治下，他就算能夠做上兩天官也做不穩的，一天到晚今天政變明天內戰；在毛澤東時代，他做政協委員或者是部長、副部長，是做得穩穩當當，他實際待遇是高於在北洋軍閥時代的。北洋軍閥沒有錢，而毛澤東有錢，他們在被包養的狀態之下，實際上的階級地位是上升的，但是意識形態上地位卻下落了。
Hō͘ Hui-Kok-tāi thóng-tī ê pe̍h-lâng cheng-eng, kap hō͘ Kok-tāi-tóng thóng-tī ê Muslim cheng-eng mā-sī án-ne. Kong-lūn ta̍k-kang teh chiù-mē chōe-ok ê si̍t-bîn chú-gī, kàn-lín-niâ Muslim kā lán India-kàu ê sîn-biō sio--khì–ah, chím lán 400 nî chiong-î chhut-thâu-thiⁿ, lán India kàu-tô͘ hō͘ Muslim khi-hū 400 nî, chiong-î chhut-thâu-thiⁿ–ah! Kiat-kó Eng-kok-lâng lâu lo̍h--lâi ê Muslim kuì-cho̍k iah tī Kok-tāi-tóng lāi-té chò-koaⁿ, in chò-toā-koaⁿ thàn-toā-chîⁿ, lí tī chhù-lāi bô ê-á thang chhēng, bô tiān koh bô chuí; m̄-koh uì ì-sek hêng-thài khoàⁿ lâi, 400 nî lâi chhut-thâu-thiⁿ, jîn-bîn chò thâu-ke, goá ē-tàng kap 50 nî-tāi ê pîn-hā-tiong-lông kâng-khoán, sam-put-gō͘-sî cháu--khì ha̍k-hāu á-sī kang-tiûⁿ, hoah kóng: “Lín uī-siáⁿ-mi̍h bô chip-hêng Mô͘ chú-se̍k ê chèng-chhek? Uī-siáⁿ-mi̍h kā Tân În-khek án-ne hong-kiàn sî-tāi ê lāu-lâng chhī kah puî-puî, tian-tò sī lán chia-ê pîn-hā-tiong-lông, tī bû-sán kai-kip choan-chèng ē-kha iah bô ê-á thang chhēng?
而非國大統治下的白人精英和國大黨統治下的穆斯林精英也是這個樣子。輿論上一天到晚都在咒駡白人殖民主義的罪惡，媽的，穆斯林燒了我們印度教的神廟，400年來出頭天，我們印度教徒被穆斯林壓迫了400年，如今終於揚眉吐氣了！英國人留下那些穆斯林貴族還在國大黨繼續當官，人家高官厚祿你在家裡面光著腳，既沒有電，又沒有水；但是從意識形態的角度來看上，400年來出頭天，人民當了頭家，我時不時可以像50年代的貧下中農一樣，理直氣壯的沖到學校或者工廠上去：為什麼你們不執行毛主席的政策？為什麼把陳寅恪這樣的封建遺老高官厚祿的養起來，而我們貧下中農在無產階級專政之下繼續光著腳？
Nā-sī án-ne, tóng-uí su-kì tō ài chiàu Lâu Siáu-kî tông-chì ê léng-tō, seng kā in khai-tō, soà--lo̍h-lâi tìn-ap. Tē 1, che sī tóng ê chèng-chhek su-iàu, lán ài ABCD; tē 2, lí nā-sī bô siūⁿ-beh thiaⁿ tóng ê oē, tō chhiáⁿ lí khì lô-tōng kàu-io̍k, in-uī che tāi-piáu lí sī chi̍t ê ē hō͘ te̍k-jîn sè-le̍k khan-khì ê pháiⁿ-kiáⁿ, lí nā m̄-sī pháiⁿ-kiáⁿ, ná-ē m̄ thiaⁿ tóng ê kà-sī–neh? Che sī tóng ê chèng-chhek su-iàu. Āu-lâi Tân În-khek thiaⁿ tio̍h che tō kài boē-sóng: “Lín-niâ--leh, Tāi-chheng-tiâu ê sî-chūn kap Oân Sè-khái ê sî-chūn, ná-ū chit khoán tāi-chì? Pîn-hā-tiong-lông kā gún-tau ê chó͘-sán chhiúⁿ-khì iah bô-kàu, chím góa lim khah chē gû-leng mā bōe-ēng-chit! Chit-ê sè-kan ná-ē chiah hāi! Góa seⁿ sī tè-kok chi bîn, sí sī kiōng-sán ê kúi, án-ne góa bōe-kham-chit.” I tō siá liáu chi̍t-kóa si-sû lâi mē Mô͘ Tek-tong kap Thô-Chù, āu-lâi kiōng-sán-tóng chhiáⁿ i khì chò-koaⁿ, i iōng kha-chhng kā kiōng-sán-tóng tùi–leh, piáu-sī i kài siū-khì. M̄-koh lí nā-sī kiò i mài koh chò-koaⁿ kap kàu-siū, i mā-sī bô-ài. Jî-chhiáⁿ i tī Tiong-san Tāi-ha̍k ê thāi-gū, bô pí i tī Pak-iûⁿ kun-hoa̍t ê sî-tāi koh khah bái; in-ūi kiōng-sán-tóng ē-tàng khòng-chè siā-hōe, i ê seng-oa̍h pí í-chá koh khah ún-tēng.
當然這種情況之下，黨委書記就要在劉少奇同志的領導之下，先開導，然後再鎮壓。首先，這是黨的政策的必要，我們ABCD；其次如果你不聽黨的話的話，請你去勞教，這說明你是一個會被敵人勢力煽動的壞份子，如果你不是壞分子的話，你怎麼聽不進黨的教導呢？這黨的政策需要。然後陳寅恪聽到這個消息十分不滿意：「媽的，大清朝的時候，袁世凱的時候幾時有這種事？貧下中農抄了我老家的祖產還不夠，還要跑出來說我多喝點牛奶就是占了你們的便宜！世道怎麼會壞到這個地步！生於帝國之民，死於共產之鬼，我咽不下這口氣。」首先就寫了一些詩來罵毛澤東和陶鑄，然後共產黨派代表請我到北京去做官的時候，我用屁股對著他，向他發洩我的憤怒。但是你要他辭官不幹的話，放下教授不當了他也是不幹的；而他在中山大學得到的特供待遇，其實比北洋軍閥時代一點兒都不差，生活的穩定性，由於共產黨能夠控制社會，生活的穩定性比在北洋軍閥時代還要好一些。
Che tō sī Hui-Kok-tāi sî-tāi ê pe̍h-lâng cheng-eng, kap Kok-tāi-tóng sî-tāi ê Muslim cheng-eng ê si̍t-chè tē-ūi. Pe̍h-lâng chióng-cho̍k chú-gī chèng-koân thóng-tī ê sî-chūn, pe̍h-lâng cheng-eng khak-si̍t bōe tú-tio̍h o͘-lâng bû-sán kai-kip, “Táⁿ-tó tè-kok chú-gī kap si̍t-bîn chú-gī! Gún chit-má chhut-thâu-thiⁿ–ah!”, kā in chiù-mē sià-bīn-chú ê thí-jio̍k, m̄-koh hit-ê sî-chūn ê Lâm-hui kài ko͘-li̍p, bô thàn-tōa-chîⁿ ê ki-hōe. Mandela léng-tō í-āu, choân sè-kài ê chu-pún lóng li̍p-lâi–ah, in ke thàn kài chē chîⁿ. Chhiūⁿ Liú A-chú kap Tân În-khek, in ēng sin-khu thé-hōe tio̍h, kiōng-sán-tóng hō͘ in ê hó-chhù pí Pak-iûⁿ chèng-hú koh khah chē, m̄-koh tī ì-sek hêng-thài téng-koân, in kám-kak in siū-tio̍h hō͘ kiōng-sán-tóng sái-lōng ê pîn-hā-tiong-lông kap bû-sán kai-kip ê bú-jio̍k.
這就是非國大時代白人精英和國大黨時代穆斯林精英的實際地位。白人種族主義政權統治時期，白人精英確實是可以免除黑人無產階級群眾對自己耀武揚威，高呼「打倒帝國主義、殖民主義！現在我們翻天了！」這樣的恥辱感，但是那時候的南非非常孤立，沒有什麼發大財的機會。在曼德拉領導之下，全世界資本都進來了，他們發了大財多了N多倍。像柳亞子和陳寅恪那樣，他們用身體體會共產黨給他們的好處，其實比北洋政府要多，但是在意識型態這個層面上，他們感到自己受到共產黨煽動起來的貧下中農和無產階級的侮辱。
Mô͘ Tek-tong sī chi̍t-ê pi-phí ê Machiavelli chú-gī-chiá, kài chai-iáⁿ chit kóa lâng ê jio̍k-tiám, chia̍h tēng in bô châi-tiāu chò siáⁿ, chŏaⁿ siá chi̍t siú si hō͘ in: “Hong-bu̍t tn̂g-gî hòng gán-liōng.” Lín mài tī hia 543, lán sio-tú ē tio̍h, gún tō bô pek lí khì tòa La̍k-kok pn̄g-tiàm–ah, lí nā-sī siūⁿ-beh chhiūⁿ í-chá Oân Sè-khái sî-tāi, bô La̍k-kok pn̄g-tiàm thang tòa, cháu-khì Siōng-hái cho͘-kài mē-lâng, lí tō khì-ah, gún tō bô chhiáⁿ lí tńg-lâi. Lí sī siūⁿ-beh tòa-tī La̍k-kok pn̄g-tiàm lāi-té kòe sù-sī ê ji̍t-chí, koh ē-tàng mē bû-sán kai-kip m̄ bat tāi-chì, iah-sī siūⁿ-beh chhiūⁿ Oân Sè-khái sî-tāi, bû-sán kai-kip bat tāi-chì, m̄-koh Pak-kiaⁿ tiāⁿ-tiāⁿ teh chèng-piàn, lí mā bô La̍k-kok pn̄g-tiàm thang tòa? Sū-si̍t chèng-bêng, m̄-koán sī Liú A-chú á-sī Lí Chong-jîn, in lóng sī koai-koai tńg-lâi tòa La̍k-kok pn̄g-tiàm, sin-thé bōe kóng pe̍h-chha̍t.
於是毛澤東作為一個卑鄙的馬基雅維利主義者，很清楚這些傢伙的弱點，料定他們翻不了天，就給他寫一首詩：「風物長宜放眼量」你他媽的不要太發牢騷，我們等著走著瞧，我們可沒有強迫你住六國飯店，你要是喜歡像在袁世凱時代那樣，住不了六國飯店，跑到上海租界區去罵人，請你去，不是我們請你回來的。你是願意住在六國飯店裡面過舒服日子，一面罵無產階級不懂規矩呢？還是像袁世時代那樣，無產階級都是懂得規矩，但是北京三天兩頭政變，你也住不進六國飯店了？當然事實證明，柳亞子也好、李宗仁也好，都是乖乖地回來住六國飯店的，身體是更加誠實的地方。
M̄-koh in sī Pe̍h-lâng, sī sin-Lâm-hui ê pe̍h-lâng cheng-eng, pe̍h-lâng lāi-té mā-sī ū sàn-chia̍h-lâng. Pe̍h-lâng lāi-té ê sàn-chia̍h-lâng sī siáng? Tō sī Hân Kok-jû ê chi-chhî-chiá. M̄-koán sī sin-ê Lâm-hui á-sī kū-ê Lâm-hui, in lóng bô hó-chhù thang the̍h. Kok-chè chu-pún li̍p-lâi–ah, Lâm-hui keng-chè khí-poe, kap góa ū siáⁿ tī-tāi? Góa í-chá sī hā-téng-lâng, m̄-koh siōng-téng-lâng lóng sī pe̍h-lâng, góa kap chóng-thóng kâng-khoán lóng sī pe̍h-lâng, só͘-í góa tō sī ū khó-lêng piàn-chó siōng-téng-lâng ê lâng; Góa sui-jiân bô chîⁿ, m̄-koh tī cheng-sîn téng-koân ē-tàng pí o͘-lâng koh khah ko-kip.
但是這是他們，他們是白人，新南非的白人精英。白人也是有窮人有富人的，白人當中的窮人那是什麼人？那就是韓國瑜的支持者。新南非、舊南非時代他們屁的好處都沒有，國際資本進來了，南非經濟飛速增長，跟我有什麼屁事？我看就是，過去我是下等人，但是上等人都是白人，對不對？黑人下等人跟我比起來，我至少還有一個物質上雖然其實並沒有便宜可占，大家都是窮人，但是精神上講，我跟總統的皮膚一樣白，我是准上等人。
Vienna ióng-hō͘ Hitler ê hā-téng-lâng Fans mā-sī án-ne. In Vienna ê Germanic-lâng ū chi̍t-ê kiau-ngō͘: Góa kap hông-tè kâng-khoán lóng kóng Tek-gí, hia-ê kóng Hungary-ōe ê tang-hong-lâng kap Jewish-lâng pí góa koh khah kē-chân, gún beh ióng-hō͘ ka-tī ê léng-tō Lueger kap Hitler chhut-lâi chò Vienna chhī-tiúⁿ. Kiat-kó in hoat-hiān, hông-tè kam-goān hō͘ siā-hōe bîn-chú-tóng ê lâng chò chhī-tiúⁿ, hō͘ Hungary-lâng chò chóng-keng-lí, kap Jewish-lâng tàu-tīn chia̍h-pn̄g, mā bô-ài hō͘ chi-chhî hoān-Germanen chióng-cho̍k chú-gī ê hā-téng-lâng chò Vienna ê chhī-tiúⁿ. In ê kám-kak tō ká-ná: “Tiong-hôa bîn-kok beh bông-kok–ah! Gún siū-tio̍h ap-pek, í-chá m̄-káⁿ tùi gún ū ì-kiàn ê chng-kha-lâng, chím beh lâi kā gún chí-hui–ah, gún ê cheng-sîn siū-tio̍h kài tōa ê siong-hāi.”
就像擁護希特勒的維也納屌絲一樣，他不是把皇帝一面跟猶太資本家吃飯，一面讓匈牙利地主當大臣，但是維也納的日爾曼窮人還有個驕傲──我跟皇帝一樣是講德語的，那些講匈牙利語的東方人和猶太人憑什麼跟我平起平坐？我們要擁護自己的領袖魯格爾（Karl Lueger）、希特勒出來當維也納市長。然後他們發現皇帝寧願讓社會民主黨人當市長，讓匈牙利人當總理，讓猶太人跟自己一起吃飯，絕對不允許擁護泛日爾曼種族主義的下等人當維也納市長。他們對局勢簡直就是：「中華民國亡國了，我們受到了壓迫，過去不敢對我們指手劃腳的鄉下人現在對我們指手劃腳了，我們精神上受到了很大損失。」
Sui-jiân pe̍h-lâng thóng-tī, bô hoat-tō͘ hō͘ in si̍t-chè ê mi̍h-kiāⁿ, m̄-koh nā-sī pe̍h-lâng bô hoat-tō͘ kè-sio̍k chip-chèng, in ê cheng-sîn ē siū-siong, só͘-í i goān-ì chi-chhî khah ke̍k-toan ê tóng-phài, chí-sī chit kóa tóng-phài bô hoat-tō͘ chip-chèng. Kok-bîn-tóng mā hun chân, 1 chân sī cheng-eng kai-kip, tō sī tī léng-chiàn sî-kî, khò-sè léng-chiàn keng-chè-ha̍k thàn-tōa-chîⁿ ê lâng. In chi-chhî Kok-bîn-tóng, m̄-sī in-ūi Kok-bîn-tóng í-chá bat khòng-chiàn, bat sī tông-bêng-hōe, bat tī Pak-kiaⁿ tàn chà-tôaⁿ, bat kap kiōng-sán-tóng ha̍p-chok, āu-lâi koh phah kòe kiōng-sán-tóng…, che lóng bô tiōng-iàu, tiōng-iàu ê sī, Kok-bîn-tóng sī chi̍t-ê tī Bí-kok léng-tō ē-kha, ē-tàng thàn-tōa-chîⁿ ê koán-tō. Góa nā-sī chi̍t ê bū-si̍t ê lâng, góa tō bōe kap chit-ê koán-tō siū-khì. Kâng-khoán ê lí-lō͘, in nā-sī tī Tiong-kok kái-kek khai-hòng sî-tāi, in mā-sī goān-ì khì chò kái-kek khai-hòng kàn-pō͘. Kok-bîn-tóng nā-sī ē-tàng ûi-chhî lo̍h–khì, in it-tēng ē kè-sio̍k chi-chhî Kok-bîn-tóng, m̄-koh chím Kok-bîn-tóng bô hoat-tō͘ kè-sio̍k lo̍h–khì, siáng ē-tàng chhōa Tâi-oân tòe-tio̍h Bí-kok thàn-tōa-chîⁿ, gún tō chi-chhî i. Hân Kok-jû siuⁿ hûi-hiám, i kā Kok-bîn-tóng lāi-té ē-chàn ê lâng lóng tōng-oân khí-lâi, beh kā Tâi-oân chhōa khì kap Tiong-kok tàu-tīn, án-ne gún tō bô hoat-tō͘ thàn-tōa-chîⁿ–ah. Chhòa Eng-bûn sui-jiân kái-hòng liáu le̍k-iâⁿ ê chng-kha-lâng, hō͘ in kap Lâm-hui ê o͘-lâng kâng-khoán ē-tàng tùi gún o͘-pe̍h chí-kàu, m̄-koh che bŏa‑kín, ē-tàng thàn-tōa-chîⁿ khah tiōng-iàu, só͘-í gún ê lí-lō͘ kap Lâm-hui pe̍h-lâng chi-chhî Mandela kâng-khoán, ài ióng-hō͘ Chhòa Eng-bûn, in-ūi kan-na Chhòa Eng-bûn ū châi-tiāu chip-chèng. Gún kah-ì ê Chu Li̍p-lûn sui-jiân sī chi̍t-ê chèng-siông-jîn, tō sī kóng i mā ē-tàng hō͘ gún thàn-tōa-chîⁿ, m̄-koh i bô hoat-tō͘ chip-chèng. Ná-sī tī Chiúⁿ Keng-kok sî-tāi, i chò pō͘-tiúⁿ iah bōe-bái, gún ióng-hō͘ i chò Chiúⁿ Keng-kok ê kè-sêng-jîn mā bōe-bái, m̄-koh chit-má sî-tāi bô-kâng–ah, kan-na Chhòa Eng-bûn ē-tàng ûi-chhî sin-Lâm-hui, koh ē-tàng tit-tio̍h kok-chè siā-hōe ê sêng-jīn, só͘-í gún ē-tàng jím-siū hia–ê chng-kha-lâng tōa-sè-siaⁿ: “400 nî lâi tē 1 chiàn, beh hō͘ Tâi-oân nâ-thiⁿ piàn-chó le̍k-tē, jîn-bîn chhut-thâu-thiⁿ, chím gún hoan-sin chò thâu-ke–ah!”
儘管白人統治在物質上並不能給他們帶來什麼，但是他們出於精神上受到損失，他們願意支持比較極端的黨派，但這些黨派在權力中是不可能勝利的。國民黨也分為兩層，一層是精英階級，就是在冷戰時期，在冷戰經濟學當中悶聲發大財那一層。他們要國民黨並不是因為國民黨曾經抗戰，國民黨曾經是同盟會，曾經在北京城扔過炸彈，還曾經搞過國共合作，後來又剿過共，這些都不重要，重要的是你國民黨是在美國領導之下發大財的一個管道，作為一個務實的人，我沒有必要跟這些管道生氣；同樣邏輯他們也會是在，比如說他們如果說在中國在改革開放時期，他們也是願意做改革開放幹部的。如果國民黨能夠維持下去，他們肯定會繼續支持國民黨，但是國民黨維持不下去的話，誰能夠領導臺灣跟著美國人繼續發大財我們就擁護誰。韓國瑜太危險了，他把國民黨黨內下層人物都動員起來，要把臺灣帶到中國的軌道上，妨礙我們悶聲發大財；蔡英文呢，雖然解放了綠營的鄉下人，讓他們像是南非的黑人一樣，可以對我們指手劃腳，但是指手劃腳是小事兒，悶聲發大財才是大事，所以我們根據南非白人精英擁護曼德拉的邏輯，要擁護蔡英文，因為蔡英文能夠執政，而敬愛的朱立倫雖然是一個正常人，也就是說能夠帶我們悶聲發大財的，但是他不能執政。所以如果是在蔣經國時代，朱立倫可以當個部長什麼的，我們擁護朱立倫當蔣經國接班人也沒有關係，但是現在時代變了，只有蔡英文和曼德拉才能夠維持新南非而且得到國際社會承認，所以我們就忍受那些鄉下人跳上來，「400年來第一戰，要讓臺灣藍天變綠地，人民出頭天，現在我們揚眉吐氣。」
M̄-koh lán ài chai-iáⁿ, chi̍t-ê “hoan-sin chò thâu-ke” sī ké-ê. Tân Chúi-píⁿ chò chóng-thóng, lí ê ji̍t-chí bô khah hó kòe, kan-na chêng-kám siōng kám-kak Tâi-oân-lâng hoan-sin–ah niā. Í-chá kā góa tōa-sè-siaⁿ ê lâng, chit-má kóng-ōe lóng kài sè-jī. Chhiūⁿ Liú A-chú kap Tân În-khek án-ne, í-chá ê pak-siah kai-kip ê tāi-lí-jîn, in tī 50 nî-tāi, chi̍t hong-bīn sī chò tōa-koaⁿ thàn-tōa-chîⁿ, chi̍t hong-bīn kám-kak ka-tī chím kóng-ōe ài kài sè-jī, bē-tàng kóng khòaⁿ bōe khí pîn-hā-tiong-lóng ê ōe, he chèng-tī bô chèng-khak, soah kám-kak kài úi-khut, che sī sim-lí kám-kak úi-khut ê būn-tê. M̄-koh sin ê Hui-kok-tāi chi-chhî-chiá, liâm-mi tō ē hoat-hiān, tī Hui-kok-tāi thóng-tī ê Lâm-hui lāi-té, thàn-tōa-chîⁿ ê iah-sī í-chá hit-kóa ē-tàng kap kok-chè chu-pún kau-liû, Eng-bûn kài lián-tńg ê pe̍h-lâng. Góa nā-sī pō͘-lo̍k lāi-té chi̍t-ê sòaⁿ-kang, góa ê seng-oa̍h kap kòe-khì kâng-khoán, Mandela bōe hō͘ góa siáⁿ-mih, jî-chhiáⁿ i ê chèng-hú mā-sī kài hú-pāi, góa kám-sī eng-kai ài kā i pàng-sak-khì chiah tio̍h? M̄-koh bōe-ēng-chit, ē ū lâng lâi kā lí kóng: “Nā-sī bô Mandela, án-ne pe̍h-lâng chèng-koân tńg-lâi, lí kám ē khah hoaⁿ-hí? Lí iah sī hâm-lūi chi-chhî Mandela chèng-hú khah hó.” Tō sǹg lí bô-ài hâm-lūi chi-chhî Mandela, lí chi-chhî ê sió-tóng té-kî lāi-té mā-sī bô khó-lêng chhú-tāi Mandela chèng-koân, kan-na ē-tàng tī kok-hōe kap tē-hong soán-kí the̍h tio̍h chi̍t-sut-á piⁿ-á ê tē-ūi. Té sî-kan lāi, m̄-koán sī kok-chè chu-pún chú-gī á-sī pún-thó͘ ê cheng-eng, lóng khòaⁿ lí bô tiám.
但是我們注意，這揚眉吐氣是虛的。然後陳水扁當了權，你的日子不一定會更好過，你只是感情上覺得臺灣人翻了身。過去對我指手劃腳的人，現在說話要小心翼翼了。我們要注意像柳亞子和陳寅恪這樣的舊剝削階級的代理人，在五十年代就是這樣的。他們一方面是高官厚祿，另一方面覺得說話卻要謹慎了，你不能說貧下中農翻身是不對的，這樣是政治不正確，於是感到心理上憋屈，這主要是心理上的憋屈問題。但是，新的非國大支持者很快就會發現，非國大統治下的南非，發財致富的還是過去那些能夠跟國際資本說的上話，英語說得比誰都溜的白人。比如說我是部落地區的一個打工仔，我的日子跟過去一樣，曼德拉並不能給我帶來什麼，而他的政府又這個腐敗那個腐敗之類的，我是不是想一個辦法要拋棄他？但是不行，會有人跳出來跟你說：「沒有了曼德拉，那麼白人政權復辟對你會有什麼好處嗎？你還是含淚支持曼德拉比較好。」即使你不含淚支持曼德拉，你支持那些小黨，至少在短期內是沒有資格取代曼德拉政權的，所以你只能在國會和地方選舉中獲得一些很邊緣的地位。從短期看，無論是國際資本主義還是本土的精英，都不會把你看在眼裡。
Kài chió lâng goān-ì koh khai 30 nî, chhiūⁿ Bîn-chìn-tóng án-ne chò 30 nî ê piⁿ-á-lâng, tī siā-hōe ê piⁿ-á bú liáu 30 nî, chiah ē-tàng li̍p-lâi tiong-iong. Siūⁿ-siuⁿ tō chai, tōa pō͘-hūn ê lâng m̄-goān tńg–khì tiông-sin khai-sí, in ē kám-kak tō sǹg Bîn-chìn-tóng koh khah hāi, mā bat sī ka-tī-lâng, gún iah-sī ài chiām-sî seng kā i chi-chhî chi̍t-ē. Nā-sī ū chi̍t-kóa lâng kóng sī: “Lán ài pàng-sak chit-ê kap Kok-bîn-tóng kâng-khoán ê Bîn-chìn-tóng, kā í-chá Bîn-chìn-tóng tāi-seng ê lí-sióng chhōe tńg–lâi, koh kiâⁿ 30 nî ê lō͘.” Án-ne ê lâng kài chió, in ē-tàng chhōa cháu ê lâng mā kài chió. Jî-chhiáⁿ lí bô it-tēng koh kiâⁿ 30 nî tō ē-tàng sêng-kong, sêng-kong lóng sī bô hoat-tō͘ ho̍k-chè ê sî-khong ki-iân.
很少有人願意，比如說重複30年，民進黨當年走了30年的邊緣社，在社會邊緣混了30年才終於混進來了。我們可以想像，根據人類固有的弱點，大多數人是不願意重新去混的，他們會覺得民進黨再怎麼糟糕，畢竟曾經還是自己人，我們還是要暫時擁護他一下下。如果有人，那肯定是極少數的人，出來說是：「我們要拋棄這個跟國民黨沒有兩樣的民進黨，恢復民進黨的創黨理想，再走30年路。」那麼他能夠帶走的人是很少的，而且你不一定真的就能夠再走30年就能成功，成功都是依靠不可複製的時空機緣。
Nā-sī lí tī Mô͘ Tek-tong sî-tāi án-ne siūⁿ: “Kiōng-sán-tóng í-keng piàn–ah, in chím kap í-chá ê kū-cheng-eng khiā chò-hóe, beh hō͘ gún pîn-hā-tiong-lông ê bô pòaⁿ sián, hó-chhù lóng kan-na kóng kóng niā. Sin-ê kū-ê cheng-eng, kū-ê tē-chú chu-sán kai-kip chú-tē, kap tòe kiōng-sán-tóng phah thian-hā ê kun-koaⁿ tóng-koaⁿ, liân-ha̍p khí-lâi piàn-chó chi̍t-ê sin-kai-kip, gún tī chit-ê sin-kai-kip bīn-thâu-chêng iah-sī hông ap-pek, gún koh kek-bēng chi̍t pái, koh siōng chéⁿ-kong-san.” Án-ne in kám ū sêng-kong? Phái-sè, chit khoán siūⁿ-hoat 50 nî-tāi tō ū lâng teh kóng, m̄-koh in chím siáⁿ-mih sêng-kó lóng bô. Kin-á-ji̍t lí nā-sī siūⁿ-beh hoán-pōe Bîn-chìn-tóng, á-sī Hui-kok-tāi, á-sī Kok-tāi-tóng, lēng-gōa khì kiâⁿ í-chá ê Hui-kok-tāi kap Bîn-chìn-tóng ê lō͘-sòaⁿ, koh kòe 30 nî lí mā bô it-tēng ē-tàng sêng-kong. Bîn-chìn-tóng ē-tàng sêng-kong, m̄-sī in-ūi in ka-tī kài gâu kài lī-hāi, sī in-ūi kok-chè hêng-sè ê ki-iân khá-ha̍p. Tō chhin-chhiūⁿ Mô͘ Tek-tong kap Mandela ê sêng-kong, mā m̄-sī Mô Tek-tong i kan-na khò ka-tī ā-sī kiōng-sán-tóng tō ē-tàng sêng-kong-ê, he sī So͘-liân, Ji̍t-pún, Bí-kok kap choân-sè-kài ê tàu-cheng chō-sêng-ê; mā-sī in-ūi léng-chiàn kiat-sok chō-sêng ê chèng-tī tàu-cheng, chiah hō͘ Kok-bîn-tóng kap Lâm-hui pe̍h-lâng chèng-koân hā-tâi, he Chhòa Eng-bûn kap Hui-kok-tāi ka-tī chò bōe kàu. In kóng ê m̄-sī sū-si̍t: “Che sī in-ūi góa léng-tō kah kài hó, á-sī in-ūi chū-iû bîn-chú, tō sī ‘pe̍h-chó’ ì-gī siōng ê chū-iû bîn-chú, múi chi̍t-ê bîn-cho̍k kap chióng-cho̍k ê thoân-kiat, che tō tāi-piáu le̍k-sú ê hong-hiòng.”
比如說你在毛澤東時代認為：「共產黨已經修了，跟過去的舊精英打成一片，給我們貧下中農的好處只有嘴上的，實際上並沒有什麼好處。新舊精英，舊的地主資產階級子弟和跟共產黨打天下的軍官們、黨官們結合起來構成了新階級，我們在這個新階級面前仍然是被壓迫者，我們革命一下重上井岡山。」那麼他們成功了嗎？很遺憾，這種想法從五十年代就有人提，到現在他們什麼也沒有成功。今天你如果想要背叛民進黨，或者非國大、或者國大黨，另外重走非國大或民進黨早期那套路的話，再過30年也不一定能夠像民進黨一樣獲得成功。因為民進黨的成功，主要並不是因為自身的英明和實力，而是國際形勢因緣湊巧的緣故。就像毛澤東成功，曼德拉成功一樣，你不能指望毛澤東依靠自己就能成功，或者共產黨依靠自己就能成功，是蘇聯、日本、美國和全世界的鬥爭造就了這一切。也是冷戰結束造成的政治鬥爭，導致了國民黨和南非白人政權下臺，並非是非國大和蔡英文，像他們可能提出的歷史方向：「是由於我領導英明，或者因為自由民主，就是白左意義上的自由民主，各民族各種族的團結，就代表著歷史的潮流。」
Tong-nî kài chē Mô͘ Tek-tong ê chi-chhî-chiá mā kám-kak: “Mô͘ Tek-tong ē-tàng sèng-lī, tō sī in-ūi kiōng-sán chú-gī tāi-piáu le̍k-sú ê hong-hiòng, chí-iàu gún kian-chhî ióng-hō͘ chi̍t-ê le̍k-sú hong-hiòng, m̄-koán si̍t-chè ê keng-chè kap chèng-tī án-nóa, gún lóng ē-tàng sèng-lī; chit-má ê kiōng-sán-tóng hoán-pōe i í-chá ê lí-liām, só͘-í i ē sit-pāi, gún iah-koh kian-chhî kiōng-sán-tóng í-chá ê lí-liām, só͘-í gún ē sêng-kong.” Kiat-kó in lóng sit-pāi–ah. Kiōng-sán-tóng ê lâng ka-tī kài chai-iáⁿ, in chai-iáⁿ án-nóa bú chèng-tī tâu-ki, m̄-koh hit-kóa siong-sìn “le̍k-sú tō ē án-ne hoat-seng” ê lâng, in m̄ chai-iáⁿ. Mā ū kài chē lâng siong-sìn “phó͘-sè kè-ta̍t”, bô-tek-khak Chhòa Eng-bûn i mā chin-chiàⁿ siong-sìn, siong-sìn “phó͘-sè kè-ta̍t” choa̍t-tùi ē sèng-lī, India ē-tàng to̍k-li̍p, Lâm-hui ē-tàng piàn-chó chhái-khēng-kok, Tâi-oân ē-tàng bîn-chú-hòa, lóng sī phó͘-sè kè-ta̍t choa̍t-tùi ē sèng-lī, le̍k-sú it-tēng ē kiat-sok, bîn-chú chòe-āu ē sèng-lī ê koan-hē, m̄-sī in-ūi léng-chiàn kiat-sok liáu-āu, hoat-seng chi̍t-kóa kài si̍t-chè ê chèng-tī pí-piàⁿ. Che tō sī “bîn-chú sió chheng-sin” tiāⁿ-tiāⁿ ē ū ê lí-lō͘. Tī pa̍t-ê le̍k-sú sî-khong, kâng-khoán kian-chhî phó͘-sè kè-ta̍t ê lâng, ū khó-lêng ē hông phah sí phah chhân, bô hoat-to͘ koh khiā khí-lâi. Afghanistan kám kóng bô siong-sìn phó͘-sè kè-ta̍t ê lâng? Siong-sìn phó͘-sè kè-ta̍t ê Iran-lâng kap Turkey-lâng chím tī toeh? Tī 1960 Vietnam-chiàn-cheng ê sî-tāi, siong-sìn pe̍h-chó ì-gī ê phó͘-sè kè-ta̍t ê lâng, tī Reagan sî-tāi í-āu mā bô-khì–ah. Chi̍t-kóa khah kan-khiáu ê lâng, chhiūⁿ Clinton, tio̍h-sî oa̍t-thâu, piàn-chó chit-má Clinton ang-á-bó͘ án-ne ê sin-Bîn-chú-tóng.
當年毛澤東的很多支持者也以為：「毛澤東的勝利是因為共產主義就代表歷史的潮流，只要我們堅持擁護這個歷史潮流，不管具體的政治經濟因素，我們都能勝利；現在的共產黨背叛了它的初衷，它會失敗，而我們堅持共產黨的初衷就會成功。」結果他們全都失敗了。共產黨人其實知道得很清楚，他們知道如何進行政治投機，而這些相信歷史必然性的人卻並不知道。同樣，也有很多人相信普世價值，搞不定蔡英文本人就是這麼相信的，相信普世價值必然勝利，印度之所以獨立、南非之所以變成彩虹之國、臺灣之所以民主化，歸根結底都是因為普世價值必然勝利、歷史必然終結、民主必然勝利的緣故──這就是典型的民小意識形態──而不是因為在冷戰結束前後發生了一些非常具體的政治博弈。在其它的一個歷史時空，同樣堅持普世價值的人很可能會被打垮、打殘，再也不會出頭。阿富汗人難道沒有相信普世價值的嗎，他們都跑到哪裡去了？相信普世價值的伊朗人和土耳其人都到哪裡去了？1960年代越南戰爭時期，相信白左意義上的普世價值的那些人，在雷根時代以後也是煙消雲散了。那一些比較狡猾的人，像克林頓一樣，及時轉身，造就了現在這樣的一個克林頓夫婦這樣的新民主黨。
Bī-lâi éng-oán bô tēng-tio̍h, bô siáⁿ-mih choa̍t-tùi ē kè-sio̍k ê chhu-sè, ē-tàng pó-chèng lí tī múi chi̍t-ê le̍k-sú kai-tōaⁿ lóng ē-tàng sèng-lī. Jî-chhiáⁿ lí iû-goân ē sí, lí ê jio̍k-tiám pí lí ka-tī chai-iáⁿ ê koh khah chē. Tán-kàu lí lāu–ah, lí ū khó-lêng ē hoat-hiān, lí in-ūi siong-sìn “le̍k-sú choa̍t-tùi ē hoat-seng”, soah sit–khì tiām-tiām thàn-tōa-chîⁿ ê ki-hōe; hit-kóa khah kan-khiáu ê, khah bô siūⁿ-hoat ê lâng, á-sī khah ē tòe-lâng kiâⁿ ê lâng, in-ūi tòe-ē-tio̍h sî-tāi, chò tōa-koaⁿ thàn-tōa-chîⁿ–ah, m̄-koh lí siáⁿ-mih lóng bô. Bô-tek-khak koh kòe 80 nî, “le̍k-sú choa̍t-tùi ē án-ne hoat-seng” ē iâⁿ, mā ū khó-lêng bōe iâⁿ, m̄-koh tùi lí lâi kóng, lí lóng í-keng su-liáu-liáu–ah. Lí kám-kak ka-tī kiông beh su-liáu-liáu ê sî-chūn, lí tō ē kap Balzac kóng ê “30 hòe cha-bó͘ ê pēⁿ” kâng-khoán: Cha-bó͘ lâng tī 20 hòe ê sî-chūn, i bōe tio̍h-kip beh loân-ài, kám-kak ka-tī ê sî-kan koh kài chē; kàu 30 hòe ê sî-chūn, i hiông-hiông hoat-hiān, i nā-sī koh bô loân-ài toh bōe-hù–ah. Tō in-ūi án-ne, kài chē 20 hòe ê sî-chūn bô-ài loān-lâi ê cha-bó͘ gín-á, 30 hòe sî hiông-hiông piàn kài khai-hòng, ūi-siáⁿ-mi̍h? In-ūi i tī beh bô ki-hōe–ah. Hit-sî lí ē hoat-hiān, kài chē lâng ē goān-ì iōng kài kē ê kè-siàu chhut-bē ka-tī. In 30 hòe ê sî m̄-goān iōng kài koân ê kè-siàu chhut-bē ka-tī, kám-kak che-sī goân-chek, nā-sī chit-ê goân-chek sī tio̍h-ê, “le̍k-sú choa̍t-tùi ē án-ne hoat-seng” ē hō͘ góa 60 hòe sî tit-tio̍h jú tōa ê sèng-lī. M̄-koh in kàu 60 hòe, tian-tò kap 30 hòe ê cha-bó͘ hoat-hiān ka-tī beh bē-hù loân-ài kâng-khoán, goān-ì ióng pí í-chá kē kài chē ê kè-siàu chhut-bē ka-tī. Sin sè-tāi ê siàu-liân-lâng í-chá kám-kak in sī chit-ê lah-sap ê sè-kài lāi-té, chió-sò͘ kian-chhî lí-sióng chú-gī ê lâng, kài chông-pài in, soah hoat-hiān in chím ê kè-siàu ū-kàu kē.
未來永遠是不確定的，沒有什麼必然趨勢能夠保證你在每一個具體的歷史時間段都能勝利。而且你的壽命是很有限的，你自己的弱點比你自己想像的要多。很有可能你在年老的時候發現，你為了相信歷史必然性而錯過了悶聲發大財的機會；而那些比較狡猾的，或者沒有主見的，或者比較跟風的人，因為跟著時代走，升官發財了，而你卻一無所有。也許再過80年，歷史必然性會勝利，也許歷史必然性永遠不會勝利，但是對你來說，你都已經輸光了。而你在感覺到自己快要輸光的時候，你會像巴爾扎克描繪的「三十歲的女人綜合症」：一個女人在20歲的時候，她不急著談戀愛，她覺得她時間很多；30歲的時候她突然覺得，再不談戀愛時間就要沒有了。於是很多在20歲時候守身如玉的女人，突然在30歲或35歲變成了蕩婦，為什麼？因為再不幹就沒有機會了。這時候你會突然發現，這些人當中有很多人願意以低得多的價格把自己出賣。她們在30歲的時候，拒絕以極高的價格出賣自己，因為她們覺得這是不講原則的體現，而跟隨原則的話，歷史必然性會讓我在60歲的時候獲得更大勝利；而在60歲的時候，她們卻像是30歲的女人發現自己錯過20歲戀愛的機會一樣，願意為了當年自己拒絕的低得多的價格，為了一點點小錢就把自己給出賣了。然後新一代年輕人過去把她們看成是，嗯，在這個大家都同流合污的世界上還有極少數堅持理想主義的人，讓我去崇拜崇拜她，忽然發現這些人的要價比自己原先想像的要低得多。
1930 nî-tāi ê pe̍h-Gô, tī 1948 thâi–sí kài chē kiōng-sán-tóng liáu-āu, tô khì se-hong, āu-lâi tō kap Lí Chong-jîn kâng-khoán, ūi-tio̍h chi̍t-sut-á ê hó-chhù, tō koai-koai tâu-hâng kiōng-sán-tóng–ah. M̄-sī kan-na iū-phài ē án-ne, chó-phài kap pa̍t-ê phài lóng sī án-ne. Lí nā-sī hoat-hiān ka-tī liâm-mi tō beh sí–ah, í-chá siong-sìn ê mi̍h-kiāⁿ kám sī chiâⁿ-si̍t ê, bī-lâi siáng ē iâⁿ, lóng kap lí bô koan-hē–ah, lí tio̍h ē goān-ì tī ka-tī sí-khì chìn-chêng, ūi-tio̍h í-chá lí goân-té ē-tàng the̍h tio̍h ê mi̍h-kiāⁿ, kā ka-tī iōng kài kē ê kè-siàu chhut-bē. Án-ne hit-kóa siong-sìn lí-sióng chú-gī kap “le̍k-sú choa̍t-tùi ē án-ne” ê siàu-liân-lâng khòaⁿ tio̍h tō ē kài kiaⁿ-hiâⁿ, hō͘ hit-kóa Machiavelli chú-gī-chiá ká-ná iū-koh iâⁿ chi̍t-pái. Che sī in-ūi lâng pún-té tō ū ê ok-sèng, m̄-sī siáⁿ-mih phài-hē hāi--ê. Só͘-í lán chím m̄-bián khó-lū 30 nî āu ē án-chóaⁿ, nā-sī chím ū lâng beh khiā chhut–lâi, kian-chhî Bîn-chìn-tóng tāi-seng chhòng-tóng ê lí-liām, koh kā í-chá ê kî-á gia̍h tńg–lâi, án-ne i té-sî-kan lāi bô hoat-tō͘ chò siáⁿ-mih tāi-chì. Lán ē-tàng khòaⁿ chhut, tī 5 kàu 10 nî lāi, in lóng kan-na ē sī piⁿ-á chèng-tóng, beh chò chèng-tī hun-sek ê sî-chūn m̄-bián chhap in.
1930年代的白俄，在1948年殺了無數共產黨以後逃到西方，然後像李宗仁一樣，為了極小的一點點待遇，就乖乖地投共了。反過來，這當然絕對不是右派獨有特點，左派，任何派別都是這樣子。一旦你在年老的時候發現自己時日無多，正確不正確、未來歷史必然性誰會勝利對你關係不大的時候，就會忍不住在自己的晚年補償一下自己早年本來可以得到而卻放棄了的那些東西，於是以低得多的代價賤賣了自己。而那些相信理想主義和歷史必然性的年輕人會為此大驚失色，使得玩世不恭的馬基雅維利主義者獲得又一個文宣上的勝利。但是這是由於人類固有的惡性造成的，而不是任何具體的政治派系造成的。所以我們不考慮30年後會怎樣，就是說是，現在如果有人要站出來，堅持民進黨的創黨原理，重新拿回過去的旗幟的話，那麼短期內他是不能取得什麼成績的。可以想像五到十年之內，他們只會是邊緣政黨，可以在政治分析中予以忽略的力量。
Án-ne Chhòa Eng-bûn kiâⁿ chit khoán Mandela chèng-chhek ū siáⁿ-mih hó-chhù? I ē-tàng ùi “Má-Eng Fans” hia the̍h tio̍h siáⁿ? Lán liâm-mi tō ē-tàng tī kin-nî chhiu-thiⁿ khòaⁿ tio̍h–ah. I nā-sī sêng-kong, tō ē-sái kā to̍k-li̍p chìn-chêng hoán-tùi Kok-tāi-tóng kap hoán-tùi Hui-kok-tāi ê pe̍h-lâng tong-koân-phài chióng-ak ê tē-hong soaⁿ-thâu, pí-lūn-kóng siáⁿ-mih Western Cape, Uttar Pradesh kap Bihar hit-kóa só͘-chāi ê thó͘-pà, soaⁿ-thâu kap chu-hô͘ giú kàu ka-tī hia. Chit kóa lâng kám-kak í-āu Kok-bîn-tóng bô hoat-tō͘ koh tńg-lâi tiong-iong–ah, in nā-sī bô hoat-tō͘ kap tiong-iong tàu-tīn, kài chē hó-chhù in tō the̍h bōe tio̍h, só͘-í in ài lâi hó-hó an-pâi chi̍t-ē. Chhòa Eng-bûn nā-sī sêng-kong, i tō ē-tàng kā tē-hong sè-le̍k tiong ê soaⁿ-thâu the̍h kòe-lâi. Te̍k-pia̍t sī, pí-lūn-kóng Muslim it-ti̍t chióng-koân ê Bihar, á-sī pe̍h-lâng chiàm iu-sè ê Cape Province; tī tōa-Tâi-pak tē-khu, Bîn-chìn-tóng ê hāu-soán-jîn ē-tàng éng-oán soán iâⁿ, kā í-chá Kok-bîn-tóng ê lâng piàn-chó Bîn-chìn-tóng tī Tâi-pak ê chu-hô͘, kā Bîn-chìn-tóng piàn-chó chi̍t-ê kap Kok-bîn-tóng kài sio-sêng ê Bîn-chìn-tóng, hō͘ i goân-té tī lâm-pō͘ ê chi-chhî-chiá chhoah-chi̍t-tiô, kā pak-pō͘ ê chu-hô͘ giú ji̍p–lâi, chè-chō chi̍t-ê, m̄-sī O͘-lâng chèng-koân, tian-tò sī choân-kiû chú-gī-chiá éng-oán chip-chèng kap tè-kok chú-gī chu-pún tāi-lí-jîn ê sin-Hui-kok-tāi. Chit-ê éng-kiú chip-chèng-tóng lāi-té, kū-ê Tâi-pak cheng-eng kā Kok-bîn-tóng ê miâ tàn-tiāu, ōaⁿ chò Bîn-chìn-tóng ê miâ, tō chhin-chhiūⁿ 1989 nî í-āu Poland kap Czech ê chêng-kiōng-sán-tóng-jîn kâng-khoán, piàn-chó chèng-koân ê ún-tēng chi-chhî-chiá.
那麼蔡英文搞這種曼德拉路線，她能夠得到什麼呢？她能夠從馬英粉手上得到什麼呢？我們馬上就可以在今年秋天看到了。她的成功就要體現在，把過去獨立以前反對國大黨和反對非國大的那些白人當權派控制的地方山頭，比如說什麼西開普省啊、北方邦啊、比哈爾邦那些地方的土豪、山頭、諸侯圈到自己手下來。這些人覺得國民黨在可以預見的未來不能回到中央，不能回到中央就是說，如果我跟中央不能保持一致的話，很多豬肉桶都分不到，所以我們可以好好地交易一下。蔡英文如果成功的話，她就應該能夠在地方權力中把這些山頭刮到自己手下來。尤其是比如說在穆斯林長期當權的比哈爾邦大邦，或者是在白人佔優勢的開普省；在大臺北地區，民進黨提出的候選人永遠贏得大臺北地區，把傳統上看、渾身上下看都像是馬粉的前國民黨人或者是藍營，披上民進黨的戰袍，納入民進黨在北部的諸侯，製造一個讓她在南方的過去的支持者大為驚愕、跟馬英九的國民黨看上去相去不遠的新民進黨，把這些北部的諸侯拿下來，製造出一個不再是黑人政黨，而是全球主義者永久執政黨和帝國主義資本代理人的新非國大，作為永久執政黨。在這個永久執政黨當中，舊的臺北精英階級拋棄了國民黨的皮，披上了民進黨的皮，在行政權之內，像是1989年以後的波蘭前共產黨人和捷克前共產黨人一樣，變成政權的穩固支持者。
Ē chi̍t tài lâng chiah ē po̍k-hoat sin-ê gân-sek kek-bēng, á-sī “chēng-hòa hoat-àn” án-ne ê mi̍h-kiāⁿ. In-ūi in kám-kak oàn-chheh: Í-chá kiōng-sán-tóng ê sî-chūn, hit-kóa kàn-pō͘ sī thàn-tōa-chîⁿ ê lâng, bô hoat-tō͘ chò kàn-pō͘ ê lóng sī sàn-chia̍h-lâng; chím chū-iû bîn-chú–ah, hit-kóa kàn-pō͘ iū-koh sī thâu-chi̍t-ê thàn-tōa-chîⁿ ê chu-pún-ka, in iah-sī thàn-tōa-chîⁿ ê lâng, gún iû-goân sī sàn-chia̍h-lâng. Án-nóa ē khah hó? Gún ài lâi bú “chēng-hòa hoat-àn” kap gân-sek kek-bēng. Chū-iû bîn-chú ê Poland kap Ukraine iah-koh chióng-ak tī kū-ê kiōng-sán-tóng koá-thâu chhiú-lí, boē-tàng koh án-ne lo̍h--khì, gún ài hoat-khí “tē 2 pái ê kek-bēng” kā in koáⁿ-cháu. Lán seng mài koán ì-sek hêng-thài ê chó-iū kap chióng-cho̍k, Mandela ê sin-Lâm-hui tō sī chi̍t-ê hō͘ kiōng-sán-tóng í-chá ê kàn-pō͘ thàn-tōa-chîⁿ ê “sin-Poland”, chit-ê sin-Poland tī 2004 nî hō͘ Poland ê sin-pó-siú chú-gī chiá kóaⁿ-cháu–ah, m̄-koh tī Lâm-hui kap Nehru ê India, in iah-koh tī leh. M̄-sī it-tēng ài tán chi̍t-tài-lâng chiah ē-tàng kā in kóaⁿ-cháu, siūⁿ-beh kā in kóaⁿ-cháu, tō ài khòaⁿ chèng-koân kái-piàn í-āu hông kái-hòng ê kai-kip, in ê siā-hōe kap jîn-kháu kám-ū kàu-gia̍h ê tōng-le̍k.
然後，在下一代人才會爆發新的顏色革命，或者除垢法之類的東西。因為他們抱怨，我們要注意，這些抱怨是什麼？「過去共產黨當權的時候，這些幹部是發財的人，當不了幹部的人都是窮人；現在自由民主了，這些幹部又是第一批下海的資本家，他們還是發財的人，我們還是窮人。所以我們要幹什麼？要除垢法，要顏色革命。自由民主的波蘭和烏克蘭掌握在舊共產黨的寡頭手裡面，這怎麼能行呢？我們發動第二次革命把他們趕下去。」如果我們撇開意識形態左右和種族之見的話，曼德拉的新南非就是一個讓共產黨舊幹部發財的新波蘭，這個新波蘭在2004年被波蘭的新保守主義者趕下了台，但是在南非和尼赫魯的印度，他們仍然繼續維持。他們並不是必然要在一代人以後再趕下臺，能不能趕下臺要取決於政權更迭以後獲得解放的階級，在社會上和人口上有沒有足夠的動力。
A: lí ê chèng-tī cho͘-chit lêng-le̍k ài kàu kiông, che sī siōng koan-kiān ê só͘-chāi. Jîn-kháu m̄-sī koan-kiān, chèng-tī cho͘-chit lêng-le̍k chiah sī. Nā-sī chèng-tī cho͘-chit lêng-le̍k kàu kiông, tō chhin-chhiūⁿ Poland Thian-chú-kàu kàu-tô͘ kâng-khoán, tō sǹg lâng bô kài chē, mā-sī ē-tàng tī chi̍t-tāi-lâng í-āu kā in kóaⁿ hā-tâi, hoat-tōng tē 2-pái ê kek-bēng, kā tē 1 pái kek-bēng lâu–lo̍h-lâi ê chhim-chân kok-ka kóaⁿ-cháu.
A：你的政治組織能力必須足夠強，這是關鍵，因為人口不是關鍵，政治組織能力才是關鍵。如果組織能力很強的話，像波蘭天主教徒那樣，即使人口不是很多，你仍然能夠在一代人以後把他們趕下臺，進行第二次革命，把第一次革命留下來的深層國家趕走。
B: Lí ê chèng-tī cho͘-chit nā-sī bô kàu kiông, kap India kâng-khoán, án-ne chi̍t-tāi-lâng ê sî-kan bô kàu, lí koh su-iàu jîn-kháu ê iu-sè. Che tō sī kóng, gún sui-jiân sī chng-kha-lâng, m̄-koh gún ē-tàng phah mā ē-tàng seⁿ gín-á, kài kín tō ē-tàng kā lín pau-ûi. Chi̍t-tāi ê lâng bô-kàu, kòe liáu 30 tāi, gún tō ē-tàng chhiūⁿ India-lâng kâng-khoán, koh kē lín pau-ûi, hoat-tōng tē 2-pái ê kek-bēng, tō sī Jîn-bîn-tóng chhú-tāi Kok-tāi-tóng ê kek-bēng.
B：如果你的組織能力不是很強，像印度那樣，那麼一代人是不夠的，而且你需要人口優勢。也就是說，我們雖然是鄉下人，但是我們能打能生，我們生的人多，很快就會包圍你們。一代人不夠，經過30代人以後，我們可以像印度人一樣，再次進行包圍，然後發動第二次革命，就是人民黨取代國大黨的革命。
Eng-tè-kok chú-gī kap Muslim tè-kok chú-gī lâu–lo̍h-lâi ê Muslim kùi-cho̍k kap Eng-gí tiong-sán kai-kip, tī chit-ê kòe-têng tiong, iū-koh hō͘ chng-kha-lâng kap bîn-chhùi chú-gī-chiá phah-pāi–ah. Thâu chi̍t-pái hông phah-pāi sī to̍k-li̍p ê sî-chūn, piáu-chân kok-ka hông phah-pāi; tē 2-pái sī chèng-tóng lûn-thè, chhim-chân kok-ka hông phah-pāi. Tâi-oân chím-má sī siáⁿ-mih chêng-hêng? Piáu-chân kok-ka hō͘ phah-pāi–ah, bô koh khí-lâi ê hi-bāng. Má Eng-kiú sī ho̍k-phek siōng bóe-á ê hi-bāng, Hân Kok-jû ê sèng-lī tō sī in ê sit-pāi. In-ūi Má Eng-kiú sī chi̍t-ê chèng-siông-lâng kap thé-bīn-lâng, i sī ū hoat-tō͘ chip-chèng ê; Hân Kok-jû sī chi̍t-ê siā-hōe piⁿ-a-lâng, i tāi-piáu Kok-bîn-tóng hō͘ piⁿ-a-hòa, i kā Kok-bîn-tóng ē-tàng chip-chèng ê ki-hōe phò-hoāi-khì–ah. Chím chú-iàu ê būn-tê tī chhim-chân kok-ka, Chhòa Eng-bûn phòaⁿ-toàn i bô hoat-tō͘ phah iâⁿ chhim-chân kok-ka, só͘-í i kā kū-ê chhim-chân kok-ka giú lâi, piàn-chó chi̍t-ê sin-ê chhim-chân kok-ka, che tō sī chi̍t-ê piau-chún ê Mandela chhiú-lō͘, mā-sī Walesa kap Nehru ê chèng-chhek. Lán mài kiò sī Walesa kap Nehru, chi̍t-ê iū-phài chi̍t-ê chó-phài, chi̍t-ê pe̍h-lâng chi̍t-ê o͘-lâng, in ê cheng-chha ē kài tōa, nā-sī ùi chèng-tī ī-kiáu lâi khòaⁿ, in lóng sī kâng-khoán.
[28:37]英帝國主義和穆斯林帝國主義留下來的穆斯林貴族和英語中產階級，在這個過程當中被鄉下人和民粹主義者再一次打倒了。第一次打倒是獨立時期，表層國家被打倒；第二次打倒是政黨輪替以後深層國家被打倒。臺灣處在什麼狀態？處於表層國家被打倒了，而且已經沒有復辟的希望。馬英九是最後的復辟希望，韓國瑜的勝利是他們的失敗。因為馬英九是一個正常人和體面人，他是能夠執政的；而韓國瑜是一個社會邊緣人，他代表著國民黨是被邊緣化，他實際上是剝奪了國民黨統治的機會。現在的問題就是深層國家，蔡英文的判斷是她沒有能力打倒深層國家，她把舊的深層國家拉過來，形成一個新深層國家，這就是一個典型的曼德拉策略，也是尼赫魯的策略，也是瓦文薩的策略。我們不要以為瓦文薩或者是尼赫魯或者其他什麼人、一個左派一個右派什麼什麼的、又是白人黑人什麼的有很大的不同，在政治博弈的角度來說，其實都可以忽略不計。
Sin-ê chip-chèng-chiá i-nāi kûn-chiòng ūn-tōng, ū kûn-chiòng ê ki-chhó͘, m̄-koh nā-sī bô hoat-to͘ kah chhim-chân kok-ka hó-hó-á ha̍p-chok, in ê thóng-tī mā kan-na sī chi̍t-sî ê, tō chhin-chhiūⁿ Trump án-ne. Kûn-chiòng ki-chhó͘ bô hoat-tō͘ pó-chèng lí ē-tàng phah iâⁿ chhim-chân kok-ka, jî-chhiáⁿ kûn-chiòng kài hó phiàn. Chhim-chân kok-ka chè-chō chhut kài chē chhiú-bûn kóng Nixon sī chi̍t-ê pháiⁿ-lâng, liâm-mi i ê kûn-chiòng ki-chhó͘ tō bô-khì–ah. Lí m̄-thang ǹg-bāng kûn-chiòng ê tiong-sêng ē-tàng tòng gōa-kú. Án-nóa chiah ē-tàng hō͘ lí i-nāi kûn-chiòng ūn-tōng the̍h tioh ê koân-le̍k ē-tàng kè-sio̍k lo̍h–khì? Án-ne lí su-iàu ū chi̍t-tāi-lâng ê sî-kan, chè-chō chi̍t-ê m̄-nā ài ū kûn-chiòng ê chi-chhî, koh ài ū chhim-chân kok-ka ê thé-hē. Tī chit-ê kòe-thêng tiong-iong, tō su-iàu kū-ê chhim-chân kok-ka kap sin-ê chhim-chân kok-ka ha̍p-chò-hóe. 20 nî āu, kám-ē koh ū tē 2 pái kek-bēng, kā kah kū-ê chhim-chân kok-ka hap-chò-hóe ê sin-ê chhim-chân kok-ka phah-pāi? chhiūⁿ Poland kâng-khoán, si̍t-hiān choân-bīn ê kek-bēng á-sī choân-bīn ê ho̍k-phek–che sī kak-tō͘ ê būn-tê, tāi-seng kā kiōng-sán-tóng ê piáu-chân kok-ka phah-pāi, tī 1989 nî koh kā kiōng-sán-tóng ê chhim-chân kok-ka phah-pāi khì, lí ē-tàng kóng che sī “kek-bēng siōng bóe-á ê sèng-lī”, mā ē-tàng kóng che sī “kiōng-sán-tóng í-chêng ê kū-ê Thian-chú-kàu siā-hōe ê choân-bīn ho̍k-phek”.
新的當權者依靠群眾運動，有群眾基礎，但是如果跟舊的深層國家不能很好地合作的話，那麼你的統治將是曇花一現的，就像川普一樣。群眾基礎並不能保證你在博弈中鬥得過深層國家，而且群眾是很容易欺騙的。當深層國家製造出一系列的醜聞證明尼克森是一個壞人，那麼你的群眾基礎也會煙消雲散，不要指望群眾能夠對你有長久的忠誠。怎樣才能保證你依靠群眾運動獲得的權力永久化呢？那麼你需要有一代人的時間去製造一個不僅有群眾支援，而且需要有深層國家的機構，在這個過程中就需要新舊深層國家的融合。20年以後，會不會再發生第二次革命，把容納了舊深層國家的新深層國家再次打翻？像波蘭發生的那樣，實現全面革命或者是全面復辟──這玩意兒就看你的觀點問題，你可以說波蘭實現的是全面復辟，首先把共產黨的表層國家打倒了，在1989年打倒共產黨表層國家，然後在2004年打倒共產黨深層國家，你可以說是革命取得了最終勝利，也可以說是共產黨以前那個舊的天主教社會的復辟取得了全面勝利。
Tâi-oân chím-má hoat-seng ê tāi-chì sī tē 1 kai-tōaⁿ, phah-pāi Kok-bîn-tóng ê piáu-chân kok-ka í-āu, kám-ē koh hoat-seng beh phah-pāi Hôa-to̍k chhim-chân kok-ka ê kek-bēng? Che bô lâng chai-iáⁿ, tō sǹg sī hoat-seng, mā bô-tek-khak ē sêng-kong. Chhòa Eng-bûn chím chò ê tāi-chì, tō tāi-piáu i tùi chím ī-kiáu kio̍k-sè ê lí-kái, jî-chhiáⁿ i ê lí-kái tōa-pō͘-hūn sī tio̍h-ê. Tâi-gí siā-hōe kai-kip pí Thian-chú-kàu Poland ê siā-hōe kai-kip nńg-kak kài chē. Tō sǹg sī piáu-chân kok-ka kap chhim-chân kok-ka lóng tī kiōng-sán-tóng chhiú lí ê sî-chūn, Poland Thian-chú-kàu kàu-tô͘ tī bûn-hòa kap siā-hōe ê tē-ūi iah-sī kài ún-tak. Siáu-liân-lâng kiat-hun iah-sī su-iàu sîn-hū, nā-bô hun-in kap ka-têng bô-kàu ún-tēng. In ê bûn-ha̍k-ka tōa pō͘-hūn lóng hoán-tùi kiōng-sán-tóng, hit-kóa hō͘ kiōng-sán-tóng hōaⁿ khí-lâi ê “chò-tê-ka” bô lâng beh chhap-siâu. Poland-gí chiah sī Poland ê koaⁿ-hong gí-giân.
臺灣發生的事情是第一階段，以後會不會發生打倒國民黨表層國家以後，還要打倒華獨深層國家的革命，這是不確定的，它是不一定能夠成功的。但是蔡英文的選擇就表明了她對目前博弈結構的理解，而這個理解大致上是正確的，因為台語所代表的社會階級比天主教波蘭的社會階級要薄弱很多。即使在表層國家和深層國家都掌握在共產黨手裡的時候，波蘭天主教徒在文化上和社會上的統治地位仍然是根深蒂固的。年輕人要婚姻家庭總是需要神父的，否則婚姻家庭沒有穩定性。文學家、意識形態的主導者一般都是反共的，基本上共產黨做題養起來的那些人在社會上毫無聲望。當然波蘭語（而不是俄語）才是波蘭的官方語言。
Tâi-oân khah sêng Ukraine, m̄-nā chèng-koân tī kiōng-sán-tóng chhiú-lāi, Russia-gí mā-sī siā-hōe ê chú-liû gí-giân, Ukraine-gí kan-na sī chng-kha ê hong-giân, Russia-gí chok-ka sī Ukraine bûn-ha̍k ê he̍k-sim chok-ka. Ukraine-gí ê bûn-hòa tāi-piáu, sī sai-Ukraine ê chng-kha-lâng kap bîn-koa-chhiú. Stalin ūi-siáⁿ-mi̍h beh thâi Ukraine ê bîn-koa-chhiú? In-ūi in tō tāi-piáu Ukraine ê bûn-hòa, Ukraine ê bûn-hòa sī bîn-sio̍k bûn-hòa kap bîn-kan bûn-hòa, kah 300 nî ê Russia sè-kài it-liû ê ko-téng cheng-eng bûn-hòa bōe pí chit. Tâi-gí bûn-hòa ê tē-ūi tī ha̍k-su̍t-kài kap mûi-thé, lóng bô hoat-tō͘ kah hôa-gí bûn-hòa pí, tō sǹg Kok-bîn-tóng hā-tâi, ko-kip tì-sek-lâng kap chú-liû chok-ka iah-koh sī iōng hôa-gí. Che tō sī ūi-siáⁿ-mi̍h góa kóng Tâi-oân sêng Ukraine, bô sêng Poland. Beh siá “sè-kài bûn-ha̍k-sú” ê sî-chūn, siáng sī Tâi-oân bûn-ha̍k ê tāi-piáu? Kám sī Pe̍h Seng-ióng ê “Tâi-pak-lâng”? Beh siá “Ukraine bûn-ha̍k-sú” ê sî-chūn, kám-sī siá Kiyv ê Russia-gí chok-ka? M̄-koh beh siá “Poland bûn-ha̍k-sú” ê sî-chūn, m̄-koán sī siá siáⁿ-mih sî-tāi, in lóng bōe-giàn Warsaw ê Russia-gí chok-ka.
臺灣的情況像烏克蘭，不僅政權掌握在共產黨手裡面，而且社會上俄語也是主流語言，烏克蘭語是鄉下方言，俄語作家在烏克蘭文學當中佔有核心地位。（烏克蘭語的文化）主要是西烏克蘭的鄉下人和民歌手，你想史達林為什麼要殺烏克蘭的民歌手？因為他們代表著烏克蘭的文化，烏克蘭的文化是民俗文化、民間文化，跟300年俄羅斯文化、已經達到世界第一流的高等文化和精英文化不一樣。台語文化的地位在學術界、媒體，是不能跟華語文化相比的，即使國民黨下臺，高級知識份子和主流作家還是華語系統的，這是臺灣像烏克蘭而不像波蘭的一個證據。編寫世界文學史的時候，誰是臺灣文學的代表呢？是不是白先勇的《臺北人》呢？編寫烏克蘭文學的時候，是不是會是基輔的俄語作家呢？但是在編寫波蘭文學的時候，在任何時期，華沙的俄語作家都是不算數的。
Án-ne chiah-ē chèng-kù tō ē-tàng khòaⁿ chhut bī-lâi ê chhu-sè. Nā-sī hi-bāng bîn-cho̍k hoat-bêng ài ē-tàng sêng-kong, án-ne chèng-tī kái-hòng liáu, tō ài ū pún-thó͘ gí-giân ê ho̍k-oa̍h, tō ài ū “Kalevala ūn-tōng”. Hō͘ téng-chân lâng kap si-koe óa tōa-pêng kan-na siūⁿ-beh koh khah ko-kip ê tiong-sán kai-kip, kám-kak Finland-gí mā-sī chi̍t-ê ū-pān ê chèng-tī gí-giân kap bûn-ha̍k gí-giân. Khì hoat-īⁿ sio-kò ê sî-chūn, Finland-gí ê bûn-hiàn ài kap Sweden-gí ū kâng-khoán ê tē-ūi. Bûn-ha̍k téng-koân, Finland ài hoat-bêng “Kalevala” án-ne ê pó-tián, jî-chhiáⁿ ài ū kài chē ē-tàng chìn-ji̍p sè-kài bûn-ha̍k-sú ê Finland-gí si-jîn, án-ne Finland-gí kap Filand bîn-cho̍k ê tē-ūi chiah khiā ē chāi. Bûn-ha̍k kan-na sī chèng-tī ê piáu-chân, án-ne lán ài khòaⁿ ê sī, 20 nî í-āu, Tâi-oân ê Tâi-gí ha̍k-hāu kap hôa-gí ha̍k-hāu, kám ē kah Finland-gí ha̍k-hāu kap Sweden-gí ha̍k-hāu kâng-khoán siau-tióng? Tī hoat-īⁿ ê tóng-àn, tī siā-hōe kap keng-chè téng-koân, pí-lūn-kóng, “Seqalu” án-ne ê liû-hêng bûn-hòa, kám ē-tàng siau-bia̍t Pe̍h Seng-ióng tāi-piáu ê ko-kip hôa-gí bûn-hòa? Tī kok-chè siā-hōe khòaⁿ lâi, Tâi-oân bûn-ha̍k-sú ê tāi-piáu kám ē ū hôa-gí chok-ka í-gōa ê tāi-piáu? Chit-kóa tāi-chì chò ē kàu, chhim-chân kok-ka ê kek-bēng chiah ū hoat-tō͘ hoat-seng, nā-bô lí bô hoat-tō͘ kan-na khò-sè bîn-sio̍k bûn-ha̍k kap piⁿ-á-lâng tō kā kui-ê chhim-chân kok-ka phâng hō͘ cháu.
那麼有很多證據就可以看出將來的發展趨勢。假如民族發明能夠最後成功，那麼政治上的解放以後，就是說排除了概念以後，就要出現本土語言的復活，就要出現卡勒瓦拉運動。在上層人物和永遠趨炎附勢往上走而不願往下走的中產階級看來，芬蘭語以後也算是合格的政治語言與文學語言了，到法院打官司的時候，芬蘭語的文獻要和瑞典語有相同地位；在文學上，芬蘭人也要發明出卡勒瓦拉這樣的寶典，而且要產生出大量的能夠進入世界文學史的芬蘭語詩人，然後芬蘭語和芬蘭民族的地位才能夠站得穩。文學只是政治上的表層，那麼我們就看20年以後，臺灣的台語學校和華語學校會不會有芬蘭語和瑞典語那樣此消彼長？在法院的檔上，在社會經濟方面的比如說流行文化方面，《斯卡羅》是代表流行文化，會不會消滅白先勇的高等文化？在國際社會眼中，臺灣文學史的代表會不會有其他人、另一個集團的代表？這些事情都做到了以後，深層國家的革命才能發生，否則的話水到渠不成，你不可能僅僅依靠民俗文學和邊緣人就能夠整個顛覆深層國家。
Tāi-seng thâu chi̍t-tāi ê lâng, chhin-chhiūⁿ Yushchenko sî-tāi ê Ukraine-lâng, chèng-koân iah-koh tī iōng Russia-gí chò kang-chok gí-giân ê cheng-eng kai-kip chhiú lāi, chit-ê būn-tê kàu chím mā iá-bōe kái-koat, bô-tek-khak 20 nî liáu-āu, ha̍k-hāu hùi-tû Russia-gí kàu-io̍k, kan-na ē-hiáu Ukraine-gí kap Eng-gí ê sin chi̍t-tāi-lâng chiah û hoat-tō͘ oân-sêng sin chi̍t-tāi ê kek-bēng. In-ūi kong-lūn sī chèng-tī tàu-cheng ê chi̍t pō͘-hūn, chím ta̍k-ke lóng bōe-tàng kóng Zelenskyy ê pháiⁿ-ōe, m̄-koh si̍t-chè-siōng, Zelenskyy sî-tāi mā-sī chi̍t-ê kài chē sin kóa thâu hoâiⁿ-hêng, siā-hōe kap chèng-tī lóng kài hú-pāi ê sî-tāi. Chiàn-cheng phah-hoāi Ukraine ê keng-chè, bô-tek-khak tian-tò sī hó sū. Í-chá ê kóa-thâu kap in ê chhiú-hā chi̍p-thoân lóng pang–khì–ah, chiàn-āu tī Bí-kok ê oān-chō͘ hā, ha̍k-hāu ê kàu-io̍k chè-tō͘ kái-kek, kàu chhut kóng Eng-gí ê sin-ê chi̍t-tāi. Chiàn-cheng ê sî-chūn, cha-po͘-lâng lóng tī kun-tūi lāi-té, chit-kóa hō͘ Bí-kok kun-koaⁿ hùn-liān ê, kā Eng-gí tòng-chò tē 2 gí-giân ê siàu-liân kun-koaⁿ thè-ngó͘ liáu-āu, ē piàn-chó Ukraine tiông-kiàn sî ê tiōng-iàu keng-chè kap siā-hōe ki-chhó͘, in tō ē piàn-chó kā Eng-gí, m̄-sī Russia-gí, tòng-chò tē 2 gí-giân ê sin-ê khì-gia̍p-ka, i-su, lu̍t-su kap sin-ê choan-gia̍p jîn-oân, piàn-chó sin-ê siā-hōe kap sin-ê chhim-chân kok-ka, chhú-tāi í-chá hú-pāi ê kū kóa-thâu chióng-ak ê chhim-chân kok-ka. Chit ê kòe-têng ài ē-tàng oân-sêng, Ukraine chiah ē-tàng khiā hō͘ chāi.
最初的一代人，像尤先科時代的烏克蘭人，政權仍要建立在以俄語為主要工作語言的精英階級手裡面，這個問題在烏克蘭現在還沒有解決。也許在將來20年以後，在學校裡面廢除了俄語教育，只學烏克蘭語和英語教育的新一代人，才能完成新一代革命。由於輿論包裝是政治鬥爭的一部分，現在大家都不能說澤林斯基的壞話，但是實際上，澤林斯基時代也是一個新舊寡頭橫行、社會和政治極其腐敗的時代。戰爭摧毀了烏克蘭經濟，對烏克蘭可能還有好處，因為舊的寡頭和他過去的依附集團會因此而瓦解。比如說戰後在美國援助之下，學校教育制度改革了，培養出講英語的新一代；戰爭時期全民皆兵，所有的男人都在軍隊裡面，這些由美國軍官訓練出來的講英語為第二語言的年輕軍官退伍以後，在經濟重建當中會變成經濟和社會的基礎，然後由此才能產生新的以英語而非俄語為第二外語，不會講俄語只會講英語和烏克蘭語的退伍年輕軍官建立起來的新企業家、新律師、新醫生和新專業人員構成社會網路，形成新的深層國家，取代了腐敗和混亂的舊寡頭深層國家。這個過程完成以後，烏克蘭的根基才能站住。
Che kám ê sêng-kong, chím iah pháiⁿ-kóng. Lán ài chai-iáⁿ, 1920 nî ê Poland mā-sī loān-chhi-pa-chau, bóe-á sī Pilsudski chhōa-thâu hoat-tōng chèng-piàn, kio̍k-sè chiah ún-tēng lo̍h–lâi. kî-si̍t che tō sī in-ūi, kū-ê Russia, Tek-kok kap Austria lâu-lo̍h-lâi ê chhim-chân kok-ka bô hoat-tō͘ ún-tēng, hō͘-siong sio-chiàn, ka-tī mā kài hú-pāi. To̍k-li̍p chiàn-cheng liáu-āu, siàu-liân kun-koaⁿ tńg–khì kò͘-hiong, tī Pilsudski ê kun-sū choan-chèng ē-kha, kiàn-li̍p sin ê chhim-chân kok-ka, chiah ū kin-á-ji̍t ê Poland bîn-cho̍k. Nā-bô, 20 nî-tāi chá-kî ê Poland tiāⁿ-tiāⁿ teh chèng-piàn, kap lán chím-má khòaⁿ tio̍h ê Latin Bí-chiu kap tē 3 sè-kài kok-ka chha-put-to, bô hoat tō͘ chò bîn-cho̍k tián-hoān, bô hoat-to͘ tit-tio̍h kok-chè ê chi-chhî. Che m̄-sī beh kóng siáng hó siáng bái, m̄-sī kóng to̍k-chhâi-chiá tō sī pháiⁿ-lâng, Pilsudski kám-sī pháiⁿ-lâng? M̄-sī. Franco chiong-kun mā m̄-sī pe̍h-chó ā-sī bîn-chú sió-chheng-sin kóng ê pháiⁿ-lâng. In tú-tio̍h ê sī chi̍t-ê hi-le̍h-le̍h ê siā-hōe, bô hoat-tō͘
ū chi̍t-ê ún-tēng ê chhim-chân kok-ka, nā-bô ún-tēng ê chhim-chân kok-ka, án-ne ū hong-tō͘ ū ti̍t-sū ê bîn-chú soán-kí, tō bô ì-gī–ah. Kám ē ū ún-tēng ê chhim-chân kok-ka, chhim-chân kok-ka kám ē-tàng kap bîn-chú kok-ka kiōng-chûn, che lóng bô it-tēng. Pí-lūn-kóng, Trump ê tāi-chì tō chèng-bêng, tō sǹg sī tī Bí-kok, che lóng m̄-sī thian-keng-tē-gī–ê, Poland kap pa̍t-ê só͘-chāi tō mài kóng–ah. Chím lán kóng ê “sêng-kong tián-hoān”, lóng-sī soan-thoân niā, siōng-bô chi̍t-pòaⁿ bōe-tàng siong-sìn, lán koh ài khòaⁿ i āu-piah ê siā-hōe kang-têng kap siā-hōe ián-hòa kám-ū kàu.
現在這件事情能不能做到還很難說，我們要注意1920年的波蘭是極其混亂的，最後由畢蘇斯基帶領軍官團發動政變以後，局勢才穩定下來，其實發生就是這種事情。舊的俄國、德國、奧地利留下來的深層國家，舊的深層國家無法維持穩定，彼此之間掐得很厲害，自身的行為也不好，是獨立戰爭產生的年輕軍官回鄉以後，在畢蘇斯基的軍事專政之下，建立了新的深層國家以後，才有今天的波蘭民族。否則的話，20年代初期的波蘭是一個不斷發生政變的國家，跟今天我們印象中的拉丁美洲第三世界國家沒有什麼不同，它是做不了民族典範、是無法贏得國際支持的。而這一點並不是說是誰好誰壞，並不是說獨裁者是壞人，畢蘇斯基是壞人嗎？不是，弗朗哥將軍也不是白左或者是民主小清新意義上的壞人。他們面臨著的支離破碎的社會，產生不出一個穩定的深層國家，沒有一個穩定深層國家，那麼具有紳士風度、井井有條的民主選舉是沒有意義的。而深層國家的存在，以深層國家跟民主國家相容並不是天經地義的事情，比如說川普之亂就證明：即使在美國，這些都不是天經地義的，何況在波蘭或者其它地方。現在所謂的成功典範，都包括有文宣方面的意義在裡面，有一半是不能當真的，你還要看幕後的社會工程、社會演化能不能夠演化到必要的地步。
M̄-koh chèng-tī kan-na ē-tàng kò͘ gán-chêng, che tō sī kóng, khòaⁿ Chhòa Eng-bûn kám ē-tàng kā chia–ê soaⁿ-thâu giú kòe-lâi: Chi̍t-ê sī seng-sán keng-chè sit-gia̍p chióng-ak chîⁿ-tē-á ê lâng, in ài ē-tàng chhiūⁿ 1996 nî kian-chhî chi-chhî Lí Teng-hui kap Liân Chiàn kâng-khoán, kian-chhî chi-chhî Chhòa Eng-bûn, bōe chi-chhî Hân Kok-jû, kā Chhòa Eng-bûn ê sio-lām chèng-koân kap chhim-chân kok-ka tòng-chò Tâi-oân keng-chè hoat-tián kap Tâi-Bí koan-hē ê pó-hō͘-chiá. Tē 2 tō sī hit-kóa tē-hong soán-kí lāi-té án-nóa khòaⁿ lóng sī Kok-bîn-tóng, iōng Tiong-kok 50 nî-tāi kóng-hoat tō sī chu-sán kai-kip, bô sêng Tâi-oân-lâng ê soaⁿ-thâu, kám-ē ti̍t-chiap piàn-chó Bîn-chìn-tóng, chhut-hiān tī tē-hong chèng-hú kap kok-hōe lāi-té? Án-ne tō ē hō͘ Bîn-chìn-tóng piàn-chó Hui-kok-tāi hit-khoán tī tiong-iong m̄-bián hoân-ló hoán-tùi-tóng ê éng-kiú chip-chèng-tóng. Che sī kài ū khó-lêng hoat-seng ê tāi-chì, nā-sī án-ne, Chhòa Eng-bûn tō iâⁿ–ah.
但是政治是只顧眼前的，政治只顧眼前就是看蔡英文現在能不能把這些山頭圈過來：一個是產經實業界掌握著錢袋子的主要人物，他們要像在1996年堅決支持李連配一樣，堅決支持蔡英文而不支持韓國瑜，把蔡英文的混合政權和深層國家看成臺灣經濟發展延續和台美關係的主要保護者。第二就是具體的在地方選舉的山頭當中，從整個作風上來看，照五十年代中國術語說全都是資產階級、全都是像國民黨、一點都不像是民進黨、一點都不像臺灣人的那些山頭，會不會理直氣壯地以民進黨的身份出現在地方政府和國會當中？使得這個新的民進黨能夠變成非國大那種在中央已經不用擔心反對黨的永久執政黨，這是很有可能發生的事情，只要發生了，那就是蔡英文贏了。
Chím-má tùi in ê phoe-phêng chú-iàu sī ùi 2 ê só͘-chāi lâi: A, bô hoat-tō͘ tī chèng-koân kái-piàn ê kòe-têng tiong pun-tio̍h hó-chhù ê lâng. B, oa̍h tī ka-tī kâng-un-chân lāi-té ê lâng, in ê phoe-phêng tùi siā-hōe tiong si̍t-chè beh thàn-chia̍h ê lâng bô sáⁿ éng-hióng, só͘-í in û khó-lêng kā ka-tī ê kám-siū kap thāi-tō͘ khòaⁿ kah siuⁿ tiōng-iàu, che sī siōng ū khó-lêng ê chōng-hóng. Chin-chiàⁿ ê būn-tê tī tóe? Chin-chiàⁿ ê būn-tê sī, Tâi-oân m̄-sī Poland, Lâm-hui kap India, tian-tò sī Ukraine. M̄-koh che mā-sī tē-iân chèng-tī ê koan-hē, m̄-sī tāi-piáu Chhòa Eng-bûn chò ê hit-ê “le̍k-sú choa̍t-tùi ē án-ne, chū-iû bîn-chú it-tēng ē sèng-lī” ê bîn-chú sió chheng-sin lō͘-sòaⁿ tō it-tēng m̄-tio̍h. Nā-sī bī-lâi ē hoat-seng chiàn-cheng, Chhòa Eng-bûn kéng ê lō͘-sòaⁿ tō hō͘ tē-5-chiòng-tūi siūⁿ chē ki-hōe, án-ne ta̍k-ke í-āu tō ē hiō-hóe kóng, ná-ē bô khah chá chò McCarthy chú-gī; nā-sī chiàn-cheng bô hoat-seng, Chhòa Eng-bûn tō ē-tàng chhiūⁿ Mandela léng-tō Lâm-hui án-ne, tit-tio̍h 30 nî ê hô-pêng, án-ne i tō bô m̄-tio̍h.
目前對他們的批評實際上是來自於：A，這個批評者的階級是屬於那種不能夠在政權更迭當中直接分到豬肉桶的階級；B，他們生活在自己的同溫層當中，他們的批評對於社會上要實際混飯吃的大多數人是沒有什麼影響的，所以他們可能會誤把自己的感受和態度的重要性放大了，我認為這是最有可能發生的事情。真正的問題在哪裡呢？真正的問題在於臺灣不像是波蘭或者是南非或者是印度，而是像烏克蘭。但這是地緣政治的問題，並不能夠證明蔡英文執行的那條歷史必然性、自由民主必然勝利的白左民主小清新路線是必然錯誤的。這主要是因為地緣政治方面的緣故，直截了當來說就是說如果要爆發戰爭的話，這條包容路線就證明為第五縱隊提供了太多的方便，然後大家會後悔說為什麼沒有早點實行麥卡錫主義；蔡英文路線顯然是假定未來的臺灣要像曼德拉領導南非那樣，會有30年的和平，按照這個假定，她做的事情就沒有什麼大錯。
I kā le̍k-liōng iah-koh kài sè ê Tâi-gí kai-kip kái-hòng chhut-lâi. Lín chím iah bô ka-tī ê “Kalevala”, ài ū che su-iàu chi̍t-tāi-lâng ê sî-kan. I seng kā lín kái-hòng, hō͘ lín ū ki-hōe hoat-tián, án-ne kòe chi̍t-tāi-lâng ê sî-kan liáu-āu, lín chiah ū châi-tiāu chiap-koán chhim-chân kok-ka, chím lín iah bô châi-tiāu. Lín kin-á-ji̍t nā-sī chhiūⁿ Ukraine kâng-khoán, ti̍t-chiap kā Russia-gí kìm-tiàu, kìm-chí sú-iōng sì-kak-jī, chhiūⁿ 1965 nî ê Indonesia kap Hân-kok ê Park Chung-hee kâng-khoán, hùi-tû sì-kak-jī, án-ne Tâi-oân ê ko-chân siā-hōe ē tú-tio̍h kài tōa ê hūn-loān kap keng-chè sún-sit. Ē án-ne tō sī in-ūi gín-á iá-bōe tōa-hàn, lí tō hiông-hiông kā i thoah khì sio-chiàn, i bōe-kham-chit.
她解放了勢單力薄的台語階級。你現在還沒有產生出自己的卡勒瓦拉，要產生這些東西需要一代人的時間。先在政治上解放你，讓你有機會發展自己。過一代人時間以後，才會有能力接管深層國家，現在你還沒有能力。假如現在你像今天的烏克蘭一樣，直截了當取消掉俄語，禁止使用方塊字，像印尼在1965年做的那樣，或者是韓國像樸正熙那樣，廢除方塊字，那麼臺灣的高層社會會面臨著無法想像的混亂和巨大的經濟損失。之所以會有這個損失就是因為孩子還沒有長大，你突然把他拉出去他打仗，他是吃不消的。
Ūi-siáⁿ-mi̍h Park Chung-hee ē-tàng hùi-tû hàn-gí? Hân-kok ê siōng-téng-lâng í-chá lóng kóng hàn-gí, tī Lí-tiâu lóng kóng hàn-gí, nā-sī Lí-tiâu sî, hā-lēng hoe-ho̍k Hân-gí, kan-na ē-tàng iōng Hân-kok hong-giân, án-ne siā-hōe tō seng tó–ah. M̄-koh Hân-kok í-keng hō͘ Ji̍t-pún tn̂g-kî si̍t-bîn, mā hō͘ Bí-kok si̍t-chè si̍t-bîn–ah, Hân-kok ê téng-chân kai-kip tāi-seng chhut-hiān chi̍t-ê kóng Ji̍t-gí chiap-siū Ji̍t-pún hùn-liān ê khì-gia̍p-ka kai-kip, āu-lâi koh chhut-hiān chi̍t-ê ē-hiáu kóng Eng-gí, iōng Bí-kok chèng-tī gí-giân piáu-ta̍t ê chèng-tī kai-kip. Chit 2 ê kai-kip tàu bōe bā, m̄-koh chit 2 ê kai-kip lóng bô su-iàu Hân-gí.
樸正熙可以廢除漢語，是為什麼？韓國的上等人過去都是講漢語的，在李朝都是講漢語的，如果李朝下令恢復韓語，只能用方言韓語的話，那麼社會就垮臺了。但是韓國已經經過了日本的長期殖民和美國的實質殖民，韓國的上層階級首先產生出來一個講日語接觸日本訓練的企業家階級，其次是產生了一個講英語會用美國政治語言表達自己的政治階級。這兩個階級之間的分裂是很嚴重的，但這兩個階級都不需要漢語。
Só͘-í Park Chung-hee kā Hàn-gí hùi tiàu liáu-āu, Hân-kok bô siáⁿ sún-sit, kán-tan tō kòe-khì–ah. Indonesia mā-sī án-ne. M̄-koh chím Tâi-oân bô hoat-tō͘ ti̍t-chiap hùi tiàu Hàn-gí, in-ūi ē chō-sêng kài tōa ê hūn-loān. Tang-sî Tâi-oân siā-hōe koàn-sì iōng Tâi-gí koàn-sì kah Hân-kok-lâng iōng Hân-gí kâng-khoán, hùi-tiàu Hàn-gí, kan-na ē éng-hióng chi̍t-kóa kó͘-tián bûn-ha̍k gián-kiú-chiá, bōe éng-hióng tio̍h keng-chè kap chèng-tī ê sî-chūn, mā tō sī kóng, chèng-tī kai-kip kap keng-chè kai-kip lóng bô su-iàu Hàn-gí mā ē-tàng chò ka-tī ê khang-khòe ê sî-chūn, chiah ē-tàng kek-bēng, chhiūⁿ péng-tó piáu-chân kok-ka kâng-khoán péng-tó chhim-chân kok-ka. Nā-bô che tian-tò ē ū kài tōa ê pháiⁿ-chhù. Só͘-í Chhòa Eng-bûn án-ne chò chū-jiân ū i ê tō-lí tī-leh.
因此樸正熙廢掉漢語以後，韓國沒有什麼損失，輕易過渡過去了。印尼廢掉漢語也是這樣。但是臺灣現在廢不掉漢語對不對？廢掉漢語會造成極大的混亂。很好，什麼時候臺灣社會使用台語已經習慣到韓國人使用韓語的地步，以至於廢掉漢語，只會影響一些古典文學愛好者，對於大多數社會，對於經濟和政治的運轉不發生影響，具體地說就是，政治階級和經濟階級不需要用漢語，也能夠完成自己主要工作的時候，推翻深層國家的革命，才會像推翻表層國家革命一樣順理成章。在此之前他不是順理成章的，而是揠苗助長的。揠苗助長可能是害多於益的，所以她的做法自然有她的道理。
Lí ē-tàng kóng i ê chò-hoat m̄-tio̍h, á-m̄-koh lí kám-ū kā ka-tī ē Tâi-gí ha̍k-hāu pān khí-lâi? Tī lí ê siā-kau lāi-té, kám-sī iōng Tâi-gí tō ē-tàng ka-tī keng-êng khì-gia̍p, kah kok-chè kau-liû, bô su-iàu iōng-tio̍h hôa-gí? Hôa-gí ē-tàng iū-koh khí-lâi, bô tī léng-chiàn liáu-āu lo̍h-soe tó-tâi, sī in-ūi Tiong-kok e koan-hē, sī in-ūi Bí-kok kap Se-hong sè-kài khì Tiong-kok thàn-tōa-chîⁿ ê koan-hē. Só͘-í Tâi-oân ê hôa-gí bûn-hòa kap hôa-gí siā-hōe iū-koh the̍h tioh sin-ê chu-goân, tō sǹg Tiong-kok chiām-chiām lo̍h-soe, chit-kóa chu-goân mā ài 30 nî chiah-ē iong-liáu. Án-ne lí tō ài tī 30 nî lāi-té, chè-chō chi̍t-ê sin-ê chhim-chân kok-ka, kā hôa-gí siā-hōe chàm lo̍h-té, lo̍h kah chhiūⁿ Hân-kok kap Indonesia ê hôa-gí siā-hōe kâng-khoán. Hùi-tû Hôa-gí kan-na ē éng-hióng siā-hōe lāi-té ná-chhiūⁿ poān-kok-chiá ê piⁿ-á-lâng, kap chi̍t-kóa kah-ì kó͘-tián bûn-ha̍k ê lâng, án-ne chhim-chân kok-ka ê kek-bēng chiah ū khó-lêng bô lâu-hoeh tō sêng-kong. Iōng Chhòa Eng-bûn in hit-khoán kè-ta̍t-koan lâi khòaⁿ, kek-bēng bōe-tàng lâu-hoeh. Nā-sī bōe-tàng lâu-hoeh, lí tō ài koh jû kiông-tōa, jî-chhiáⁿ sī ài kiông kài chē chiah ē-sái, nā-sī kan-na sió-khóa kiông niā, nā-bô lí tō hòng-khì, koh ke tán kúi-cha̍p-nî; nā-bô lí tō sī ài lâu-hoeh chiah ū ki-hōe sêng-kong.
你說她的做法不對，那麼你自己有沒有把自己的台語學校辦起來？在你自己的社交圈裡面，能不能說是依靠台語，自己經營自己企業，跟國際交流就什麼什麼的，能夠擺脫華語圈？華語圈還魂，沒有在冷戰以後整個繼續衰退和倒臺，是因為中國的緣故。是因為包括美國在內，西方世界大力到中國圈錢的緣故。在這種情況下，臺灣的華語文化和華語社會又得到了一波新的資源。即使在中國衰落崩潰的狀態之下，這批資源也需要30年時間能夠消磨殆盡。所以你需要在這三十年時間裡，製造一個新的深層國家，把臺灣的華語社會貶低到，降低到韓國和印尼的華語社會那樣，只影響社會邊緣，而且是一個可疑的、有叛國嫌疑社會邊緣，對社會主流不發生影響的，只與社會邊緣和古典一些愛好者才有關係的那種程度之下，深層國家革命才能夠無血成功。因為按照蔡英文他們擁護那種價值觀，你只能無血革命，絕對不能流血。要滿足這個先決條件，你必須足夠成熟和強大，不能流血的意義是什麼？你就不能是一般的強大。你就必須強大到具有壓倒優勢的情況下才能不流血。如果雙方相持不下，或者是強大有優勢但是優勢不太大的話，要麼你放棄，再等幾十年；要麼你就必須有流血的成功。不流血的成功必須是壓倒優勢。你沒有壓倒優勢的話，你只能選擇要麼流血成功，要麼你就再等等。
Iōng Chhòa Eng-bûn hit-khoán kè-ta̍t-koan lâi khòaⁿ, i tō kan-na ē-tàng koh kè-sio̍k tán, tán Tâi-oân-lâng piàn kiông. M̄-koh kâng-sî, lí ê tùi-chhiú mā bōe siáⁿ-mih tāi-chì lóng m̄ chò. Nā-sī Indonesia piàn-chó Kńg-sai chòng-cho̍k chū-tì-khu kap Java-Malays chū-tì-khu, án-ne tō tāi-piáu lâm-iûⁿ hôa-jîn ê chèng-chhek sêng-kong–ah. Indonesia-gí kan-na sī chi̍t-khoán chió-sò͘ bîn-cho̍k ê gí-giân, kap chòng-cho̍k-gí chha-put-to, kóng hàn-gí ê hôa-jîn sī Kńg-sai ê thóng-tī-chiá, mā-sī Java ê thóng-tī-chiá. Indonesia nā-sī bô pâi-Hôa, án-ne ê tāi-chì tō ū khó-lêng hoat-seng. Hôa-jîn kā lí tông-hòa ūi-siáⁿ-mi̍h bōe-ēng–chit?
按照蔡英文那系統的價值觀，他就只能再等等，等到不明顯的優勢，逐步變成壓倒優勢。但在這個過程當中對方並不會閑著，對不對？假如印尼變成了廣西壯族自治區以後的爪哇馬來自治區，那麼，南洋華人政策是完全正確，對不對？印尼語只是一種少數民族語言，跟壯語沒有什麼不同，講漢語的華人是廣西的統治者，也是爪哇的統治者。如果印尼不排華的話，這種事情可能發生的，同化一下你有什麼不對？
Só͘-í Hôa-gí siā-hōe kai-kip bô siūⁿ-beh khòaⁿ tī 30 nî í-āu án-ne ê bī-lâi: 30 nî í-āu ê siàu-liân-lâng tō kah Hân-kok siàu-liân-lâng khòaⁿ hàn-gí kâng-khoán, kám-kak he sī le̍k-sú-ka kah kó͘-tián bûn-ha̍k-ka ê tāi-chì, góa tō m̄-sī o̍h che, che kap góa bô tī-tāi. In án-chóaⁿ chiah ē-tàng phiah-bián án-ne ê bī-lâi?
所以華語社會階級要避免這樣的未來在30年以後存在：30年以後的年輕人就像是韓國年輕人看著漢語一樣，那是歷史學家和古典文學家的事情，我又不學歷史專業或者古典文學專業，我沒有必要知道這些。他們怎樣才能避免這件事情呢？
A, tńg–khì in úi-tāi e chó͘-kok. B, chhōa-thâu hō͘ úi-tāi ê chó͘-kok kái-hòng Tâi-oân. Indonesia ê chheⁿ-hoan kap Siong-sai ê Biâu-jîn ná-ū chha-pia̍t? Tiong-hôa tè-kok koh keng chi̍t-pái, lín kap Iông-chú-kang lâm-hong ê Pah-oa̍t lóng kâng-khoán–lah. Indonesia ê hôa-jîn chu-pún-ka ūi-siáⁿ ê chi-chhî Mô͘ Tek-tong? In kám kah-ì “phah thó͘-pà, pun chhân-tē”? Bô, kan-na Mô͘ Tek-tong ē-tàng hō͘ Tiong-hôa bîn-cho̍k koh keng chi̍t-pái, kā Tang-lâm-a piàn-chó tē 2 ê Pah-oa̍t. Só͘-í in tō án-ne siūⁿ: “Goán hō͘ Eng-kok-lâng kah Hô-lan-lâng khi-hū í-keng kài bōe sóng–ah, goán 5000 nî Tiong-hôa bûn-hòa kài úi-tāi ê sî-chūn, lín Hô-lan-lâng koh ài iōng hàm-kiàⁿ tī tē-tô͘ téng-koân chhōe lín sè-lia̍p-chí ê Hô-lan-kok. Siūⁿ-bōe-kàu Hô-lan si̍t-bîn-chiá lī-khui í-āu, goán koh ài hō͘ Muslim khi-hū, án-ne bōe-ēng–chit, lín Muslim kap Siong-sai ê Biâu-cho̍k lâng ná-ū siáⁿ chha-pia̍t, lóng-sī chheⁿ-hoan, goán kèng-jiân ài hō͘ chheⁿ-hoan khi-hū. Kan-na Tiong-hôa tè-kok ê tōa-kun chhiūⁿ cheng-ho̍k Pah-oa̍t kâng-khoán kā lín cheng-ho̍k, goán chiah ē-tàng péng-sin. Goán goān-ì hù-chhut án-ne ê tāi-kè, bô būn-tê.” Só͘-í A kap B chit 2 tiâu lō͘-sòaⁿ bô hoat-tō͘ kiōng-chûn, ta̍k-ke í-keng bô khó-lêng tiām-tiām mài kóng-phòa, tàu-tīn thàn-tōa-chîⁿ–ah.
A，返回偉大祖國去。B，帶領偉大祖國解放臺灣。印尼的生番跟湘西的苗人有什麼區別？中華帝國再擴張一次吧，你們不就跟揚子江以南的百越其實都是同一批人。請問印尼的華人資本家為什麼支持毛澤東？他們喜歡打土豪分田地嗎？不是。只有毛澤東才能夠實現中華民族的再一個擴張，把東南亞變成第二個百越。然後他們就由：「我們受英國人的氣和荷蘭人的氣就已經很不爽了，我們5000年中華文化很偉大的時候，你們荷蘭人從還要用顯微鏡在地圖上找你們小小的荷蘭國。媽的，沒想到荷蘭殖民者走了之後，我們還要受穆斯林的氣，士可忍孰不可忍。你們穆斯林跟湘西的苗族人有什麼區別？生番。我們要受生番的氣。只有帝國的大軍像征服百越一樣，征服了你們以後才能翻身。我們完全願意承擔付出這樣的代價，OK。」所以這兩條路線是不能相容的，曖昧的大家一起發財的可能性已經沒有了。
Che tō sī kóng, chiàn-cheng ū khó-lêng po̍k-hoat. Nā-sī chiàn-cheng iá-bōe hoat-seng, lán tō ài iōng “pau-iông”, tō īs ǹg-bāng góa ê āu-chi̍t-tāi ē-tàng iōng ì-sek hêng-thài tiām-tiām kā lí chia̍h tiàu. Hō͘ í-chá ê Nazi-tóng-lâng ê āu-tāi thó-ià Nazi-chú-gī, án-ne góa tō m̄-bián iōng bú-le̍k kā lí thâi–sí ā-sī kóaⁿ-cháu–ah, Stalin hit-khoán thâi–sí á-sī kóaⁿ-cháu ê chò-hoat, tō sī in-ūi bô hoat-tō͘ kā lí tông-hòa chiah su-iàu án-ne. Nā-sī phó͘-sè kè-ta̍t sī ûi-it chèng-khak e chin-lí, sū-si̍t ē-tàng chèng-bêng chióng-cho̍k chú-gī m̄-tio̍h: Lí khòaⁿ, Alabama ê chiu-tiúⁿ tī bô gōa-kú í-chêng Eisenhower kap Kennedy sî-tāi, iah-koh kài hoán-tùi bîn-koân ūn-tōng, m̄-koh in ê āu-tāi chím lóng chhut-lâi hoán-tùi Lí Chiong-kun ê tiau-siōng–ah. In ài ê tō sī chit ê hāu-kó. Bī-lâi Lâm-hui-lâng ê āu-tāi, m̄-koán sī pe̍h-lâng á-sī o͘-lâng, lóng kah Bí-kok ê pe̍h-lâng o͘-lâng kâng-khoán, kám-kak bîn-chú sī ûi-it ē-tàng kiâⁿ ê lō͘-sòaⁿ, hô-kái sī tio̍h ê, chióng-cho̍k chú-gī sī m̄-tio̍h-ê, po̍k-le̍k kek-bēng mā sī m̄-tio̍h-ê, sū-si̍t chèng-bêng gún sī tio̍h ê. Che tō sī Chhòa Eng-bûn ài ê hāu-kó.
這就意味著戰爭很有可能的。在戰爭還沒爆發的情況下，依靠包容，包容是什麼？就是指望我的下一代人不動聲色地用意識形態吃掉你。讓過去的前納粹黨人的後代厭惡納粹主義，這樣我就不用武斷的手段殺死你或者驅逐你了，史達林那種殺死或者驅逐的手段實際上是因為同化不了你的緣故。假如普世價值是唯一正確的真理，事實證明種族主義是個錯誤：你看阿拉巴馬州的州長和當年不要說很久以前就在艾森豪、甘迺迪時代還憤怒地譴責民權運動，但是他們的後代不是已經跳出來反對李將軍的雕像嗎？他們要達到的就是這個效果。將來南非人的後代，無論是白人和黑人，都像美國白人和黑人一樣，認為民主是唯一的出路，和解是唯一的出路，種族主義是錯誤的，暴力革命是錯誤的，事實證明我們是正確的。蔡英文要的就是這個效果。
Ē-tàng án-ne, sī in-ūi Lâm-hui ê o͘-lâng kap pe̍h-lâng bô phah khí-lâi, Tâi-oân bô it-tēng ē-tàng án-ne. Tâi-oân ê chōng-hóng sêng Ukraine, nā-sī chin-chiàⁿ phah khí-lâi leh? Án-ne lí tō ē tī Tâi-oân ê tē-hā chhng-khò͘ chhōe–tio̍h kài chē Tâi-oân kun-tūi ê bú-khì, á-sī the̍h tio̍h Tiong-kok sàng-lâi ê kài chē bú-khì, cho͘-chit chi̍t-ê bú-chong kun-thoân, chi̍t-lō͘ phah khì Tâi-pak án-ne ê tāi-chì tō ē hoat-seng. Chit-ê sî-chūn lín tō ē kóng: “Í-chá bô chò McCarthy chú-gī m̄-tio̍h khì–ah, che-sī chi̍t-ê bô hoat-tō͘ mî-pó͘ ê kài giâm-tiōng ê chha-chhò, ài kúi bān lâng ê hoeh chiah ē-tàng mî-pó͘.” Chit-ê sî-chūn, kì-tî bô-hó ê tōa pō͘-hūn jîn-bîn tō ē kóng: “Góa chá tō chai-iáⁿ ē án-ne–ah! Lóng sī lín bô-ài thiaⁿ góa–ê!”
但是，那是因為南非黑人和白人畢竟沒有打起來的緣故，臺灣的情況可不見得。臺灣情況像烏克蘭，如果真的打起來了呢？然後你就在臺灣地下倉庫裡發現，比如說屬於臺灣軍隊的，或者說是從中國軍隊運來了很多很多武器，在比如說台中的地下倉庫裡面被挖出來，足可以武裝一個團，一路打到臺北去諸如此類的事情就會出來了。然後這時候你就會說：「當年沒有實行麥卡錫主義是一個極其嚴重的錯誤，而且是一個無法彌補的錯誤，是需要多少萬人的鮮血來才能彌補的錯誤。」這時候缺乏記憶力的、大多數的人民又會說：「我早就知道，都是你們不聽我的。」
Kî-si̍t tong-sî goān-ì thiaⁿ chit ê hong-hoat, goān-ì chò McCarthy chú-gī ê lâng kài chió, m̄-koh tāi-chì hoat-seng í-āu, ta̍k-ke tō ē chhiūⁿ Dürrenmatt sió-soat lāi-té ê Sweden-lâng kâng-khoán, ta̍k-lâng lóng kóng ka-tī tī 1935 nî tō kài thó-ià Nazi–ah. Kî-si̍t tī 1935 nî ê sî-chūn, ta̍k-ke lóng kám-kak Tek-kok ê tāi-chì kah góa bô tī-tāi, hoâiⁿ-ti̍t Hitler sī léng-tō, gún tō chiàu tùi léng-tō ê thāi-tō͘ tùi-thāi i, nā-sī ài kā tāi-chì kóng hō͘ chheng, he-sī bô tāi-chì chhōe tāi-chì chò. Tāi-chì hoat-seng í-āu, kàu 1945 nî, ta̍k-ke tō khai-sí tiông-sin pau-chong ka-tī ê kì-tî, kā ka-tī hoat-bêng chò “góa chá tō khòaⁿ chhut lí m̄-sī siáⁿ-mih hó-lâng–ah” ê hêng-siōng, sui-jiân 1935 nî ê sî-chūn tō m̄-sī án-ne. Lâng ê kì-tî tō sī án-ne, ē it-ti̍t tiông-sin siu-kái, che sī lâng ê pún-sèng. Chím kan-na ū chi̍t-ê būn-tê: Chiàn-cheng kám-ē hoat-seng? Lí ài chiàu tó chi̍t khoán ê hong-sek lâi koat-tēng chèng-chhek? Lán ài chai-iáⁿ, léng-tō-jîn, chióng-ak chu-goân ê lâng, bô hoat-tō͘ kâng-sî kiâⁿ 2 tiâu lō͘, tō chhin-chhiūⁿ Frost kóng ê: “chhiū-nâ-á lāi-té ū 2 tiâu lō͘, lí kéng liáu chit tiâu, tō bô hoat-tō͘ koh kiâⁿ hit tiâu.” Siūⁿ-beh chia̍h tang-pêng khùn sai-pêng sī bô khó-lêng ê tāi-chì, chu-goân ài chò ha̍p-sek ê hun-phòe. Nā-sī lí thui-sak McCarthy chú-gī, kiat-kó chiàn-cheng bô hoat-seng, Tiong-kok koh bîn-chú-hòa, án-ne lí m̄ tio̍h piàn-chó pe̍h-chhi kap pháiⁿ-lâng–ah? Sòa–lo̍h-lâi ē ū kài chē lâng thiàu chhut-lâi kóng, in siū-tio̍h pek-hāi, ài chhōe lí hū-chek, án-ne lí tō piàn-chó pháiⁿ-lâng–ah, in ê keng-chè sún-sit lóng ài lí lâi hū-chek.
其實當時願意聽這種說法，願意搞麥卡錫主義是極少數的，但是事後大家都會像是狄倫馬特小說中的瑞士人一樣，每個人都說我在1935年就已經非常厭惡納粹了。但其實1935年的時候，大家都覺得德國事情幹我什麼關係？既然希特勒是領導，我們就按照領導的方式來尊重他，一定要挑事兒那是惹事生非的事情。但是事過境遷，到1945年，大家就開始重新包裝自己的記憶，把自己發明成為自古以來早就看穿你了，我早就知道你不是好東西的形象，其實1935年發生的事情完全不是這樣。但是所有人的記憶都是這樣重新修改出來的。依據人類的本性，這種事情是必然要發生的。那麼唯一問題：就是會不會發生戰爭呢？你按照怎樣的方式來決策呢？我們要注意領導人、掌握資源的人，他是沒有辦法同時走兩條路的，像佛洛斯特所說的那樣：林中有兩條路，你走了一條就走不了另外一條。想要東食西宿兩邊都占到，這是不可能的，資源只能做適當分配。事實上，如果你實現麥卡錫主義，而其實根本沒有什麼戰爭，而中國又民主化的話，那你豈不是變成一個傻逼和壞人了？然後有無數人要跳出來說我們遭到了迫害，要找你負責，哇哇哇哇，於是你自己就變成壞人了，我們在經濟上遭受到損失都要找你負責。
Nā-sī lí bô bú McCarthy chú-gī, ū chi̍t-kang chiàn-cheng po̍k-hoat, jîn-bîn it-tēng ē kám-kak lóng sī lí ê m̄-tio̍h. Bîn-chú sî-tāi ê jîn-bîn tō kap choan-chè sî-tāi ê kun-chú kâng-khoán, kan-na kan-sîn m̄-tio̍h, hông-tè bô m̄-tio̍h. Tāi-chì kòe-liáu, ta̍k-ke lóng kóng beh thâi kan-sîn, lóng sī Chîn Kòe ê m̄-tio̍h, hông-tè mā-sī hō͘ kan-sîn phiàn-khì. Jîn-bîn mā éng-oán chèng-khak, jîn-bîn kan-na sī hō͘ hit-kóa chèng-tī jîn-bu̍t phiàn-khì, lóng sī Chamberlain m̄-tio̍h. M̄-koh Chamberlain sī siáng soán chhut-lâi ê? Eng-kok-lâng kám goān-ì it 1932 nî chi-chhî Churchill? Hit tong-sî ta̍k-ke lóng kā Churchill tòng-chò siáu–ê. M̄-koh che bōe-tàng kóng chhut-lâi, só͘-í siú-siòng ài kap Chîn Kòe kâng-khoán hū-chek-jīm. Ta̍k-ke bōe-tàng sêng-jīn, “úi-tāi e bîn-chú kok-ka Eng-kok ná-ē kap choan-chè ê Tiong-kok kâng-khoán?” M̄-koh sū-si̍t tō sī án-ne. Lí bōe-tàng hoâi-gî chú-koân-chiá, che sī kok-ka ài ē-tàng kè-sio̍k ê pit-iàu tiâu-kiāⁿ.
但是反過來，如果你不搞麥卡錫主義，等到戰爭爆發的時候， 人民肯定會把罪責推到你頭上的，民主時代的人民就像專制時代的君主一樣，只有奸臣的錯，沒有皇帝的錯。事情過了以後，大家都會說要誅殺奸相，都是秦檜的錯，皇帝是永遠正確的，皇帝犯的錯誤也是被奸臣誤導的。同樣人民是永遠正確的，人民犯的錯誤是被人民公僕誤導了，一切都是張伯倫的錯，對不對？人民要說都是張伯倫的錯，張伯倫是誰選出來的？英國人可曾願意在1932年支持邱吉爾？那時候大家還不都認為邱吉爾是一個瘋子。但是大家不能這麼說，所以首相要像秦檜一樣承擔一切責任。而且大家絕對不能承認：「偉大的民主國家英國怎麼跟專制的中國是一個樣呢？」但實際上就是這個樣子的。主權者是不容置疑的，這是國家延續的一個基本條件。
McCarthy chú-gī án-ne ê koat-chhek hong-keh, tō sī lán kóng ê “Robust chèng-chhek”: “tō sǹg thâi m̄-tio̍h chi̍t-bān-lâng, mā bōe-tàng hō͘ chi̍t-ê eng-kai thâi ê làu-ko–khì.” Pí-lūn-kóng, Stalin tō sī teh bú “Robust chèng-chhek”. Āu-lâi ê lâng kóng kài chē, m̄-koh ùi i ê kak-tō͘ lâi khòaⁿ, kiōng-sán-tóng kap chu-pún chú-gī chèng-koân bô-kâng, hā-tâi tō bô hoat-tō͘ koh chiūⁿ-tâi, m̄-koh kiōng-sán-tóng ē-tàng sêng-tam thâi kài chē lâng ê hong-hiám, che kap chu-sán kai-kip bô-kâng. Góa ke thâi ê lâng mā-sī kiōng-sán-tóng ê kàn-pō͘, góa nā bô kā i thâi, i khì kàu chu-pún chú-gī mā-sī ài chē-kaⁿ, mā bô chha kài chē–lah. Iōng “Robust chèng-chhek” lâi kóng, tō sī: Góa ē-tàng sêng-tam thâi kài chē lâng kap thâi m̄-tio̍h lâng ê hong-hiám, m̄-koh bô hoat-to͘ sêng-tam sit–khì chèng-koân ê hong-hiám. Tī tóng lāi, Stalin nā-sī sit–khì chèng-koân, tō pit-sú bô-gî; nā-sī thâi m̄-tio̍h-lâng, í-āu iah-sī ē-tàng pang i pêng-hoán.
那麼，這樣的決策風格，就是所謂的麥卡錫主義者風格就是所謂的魯棒決策：寧可錯殺一萬，不許一個人漏網。比如說我們敬愛的史達林同志是專搞魯棒決策的。後來大家都說他如何如何，其實從他的角度來講，共產黨政權不像資本主義政權，下了台能重新再上臺。我們一旦失去政權，就再也回不來了，所以我們冒不起失去政權的風險，這跟資產階級政權不一樣；但是我們冒得起多殺人的風險，這也跟資產階級政權不一樣。多殺的人不都是共產黨的幹部嗎？我不殺他，他到資本主義去不是也要坐監獄嗎？有什麼區別？OK，照魯棒決策的原則來講，我冒得起多殺人的風險、殺錯人的風險，但是冒不起失去政權的風險。同樣，在黨內，我史達林一旦失敗了，我萬劫不復；我如果殺錯了人，我以後可以給他平反昭雪的。
Chit 2 ê hong-hiám chha kài chē, só͘-í: A, ài tī tóng-lāi ûi-chhî Stalin ê thóng-tī. B, ài tī So͘-liân ûi-chhî kiōng-sán-tóng ê thóng-tī. Che lóng su-iàu “Robust chèng-chhek”, tō sī kóng tō sǹg ē thâi kài chē lâng, thâi m̄-tio̍h-lâng, mā bōe-tàng thâi siūⁿ chió lâng, bô kā eng-kai thâi ê lâng thâi–sí.
兩者之間風險不對等，所以，A，在黨內維持史達林的統治；B，在蘇聯維持共產黨的統治，這兩者都要求魯棒決策，就是說寧願冒多殺人、殺錯人的風險，也不願意冒少殺人和沒有把該殺的人殺掉的風險。
M̄-koh chit khoán “Robust chèng-chhek”, Chhòa Eng-bûn chò bōe-kàu, in-ūi Chhòa Eng-bûn sī hit-khoán ē-tàng khì London chèng-tī keng-chè ha̍k-īⁿ chò thè-hiu kàu-su ê lâng, Mandela mā-sī chún-pī thè-hiu liáu-āu ài ē-tàng khì choân-sè-kài ián-káng ê lâng, i bô it-tēng ài tòa tī Lâm-hui, só͘-í i bô hoat-to͘ chò “Robust chèng-chhek”. Che bô ì-gōa, siáng ē-tàng bú “Robust chèng-chhek”, lóng sī ài khòaⁿ “lō͘-sòaⁿ i-lāi” kap “kai-kip chek-hun”. Siáng ē-tàng chò Right sector kap Azov, bú “Robust chèng-chhek”? Tī So͘-liân sî-tāi kap to̍k-li̍p í-āu ê Ukraine, in lóng sī piⁿ-á-lâng, in tī siā-hōe téng-koân ê si̍t-chè tē-ūi kap Lâm-hui chím ê pe̍h-lâng bîn-peng kah o͘-lâng pō͘-lo̍k kun-hoa̍t chha-put-to, hō͘ lâng tòng-chò kū-sî-tāi bân-phôe ê ûi-lāu ûi-siàu, m̄-koh nā-sī chiàn-cheng po̍k-hoat, ta̍k-ke iah-sī ài khò in. Só͘-í ta̍k-ke hi-bāng ē-tàng kā in nńg-hòa, hō͘ in ka-tī kái-tû bú-chong, hō͘ in ê ē chi̍t-tāi kā in pàng-sak, hō͘ in ko͘-tan ê sí-khì. Tō chhin-chhiūⁿ 60 nî-tāi Bí-kok ê pe̍h-lâng chióng-cho̍k chú-gī hūn-chú kap o͘-pà-tóng kâng-khoán, tán in bān-bān piàn lāu, liâm-mi tō kòe-sin-khì, hō͘ i ê āu-tāi tī siau-hùi chú-gī ê sin ê siā-hōe lāi-té, ka-tī cheng-bêng ê khì chò Colliton ang-á-bó͘, kā in pàng-sak. Tó chi̍t tiâu lō͘-sòaⁿ ē sêng-kong, m̄-sī tong-sū-jîn ê phín-tek kap tì-sek koat-tēng, sī ián-hòa koat-tēng–ê. Ián-hòa sī kui-ê kio̍k-sè chō-sêng–ê, kah lí chím tiàm-tī siā-hōe tó-ūi ê koan-hē kài tōa, kap lí ka-tī chò ê soán-te̍k koan-hē kài sè.
但是這種魯棒決策換到蔡英文頭上就很難實行，因為蔡英文是那種可以到倫敦政治經濟學院去當退休教師的那種人，曼德拉也是準備退休以後到全世界去周遊演講的那種人，他都不一定需要住在南非，所以他搞不出魯棒決策，這是意料之中的。誰能夠搞魯棒決策，這些都是由路徑依賴和階級基礎、積分事先註定出來的。能夠像右區或者是亞速團那樣搞魯棒決策的人是怎麼樣的人呢？在蘇聯時期和獨立以後的烏克蘭，都是處在邊緣地區的人，他們在社會上的實際地位跟南非現在的白人民兵和黑人部落軍閥是差不多的，被人認為是舊制度時代頑固不化的遺老遺少。但是如果爆發了戰爭，大家都得依靠他們。但是現在大家考慮的就是想儘量地軟化他們，讓他們自動解除武裝，讓他們的下一代拋棄他們，讓他們孤立無援地老死在閣樓當中。就像是60年代美國的白人種族主義分子和黑豹黨一樣，讓他們通通老死，讓他們的下一代在消費主義新社會當中，主動去足夠聰明地做克林頓夫婦，去拋棄他們。這兩種路線哪一種能成功，並不是說由當事人的品德或者才智決定的，而是由於演化造成的。演化是由於整體局勢造成的，跟你所在的社會處在哪一個相對位置上是關係甚大，而跟你自己的選擇關係不大。
Góa kap Stalin kâng-khoán lóng teh bú “Robust chèng-chhek”, che sī chi̍t-ê kán-tan ê lí-lō͘: Nā-sī chiàn-cheng bô hoat-seng, góa kóng ê ōe lóng piàn-chó pàng-phùi, án-ne góa mā kan-na sún-sit chia–ê ōe niā, che boăi-kín; nā-sī chiàn-cheng po̍k-hoat, án-ne góa bī-lâi tō ē-tàng the̍h tio̍h Niû Khé-chhiau kap Sun Tiong-san ê tē-ūi. Lī-ek kài tōa, sún-sit kài chió, án-ne góa m̄-bián siūⁿ tō ē kéng “àn-chiàu chiàn-cheng ē hoat-seng lâi chè-tēng koat-chhek”. Nā-sī góa kóng liáu m̄-tio̍h, mā kan-na sún-sit kúi-pún chheh kap chi̍t-kóa ōe niā; m̄-koh nā-sī Chhòa Eng-bûn mā án-ne chò, i ài sún-sit ê mi̍h-kiāⁿ tō kài chē. Siōng ki-pún ê lī-ek ī-kiáu ē éng-hióng lâng ê phòaⁿ-toàn, só͘-í bô siáⁿ-mih “lí-sèng kheh-koan ê phòaⁿ-toàn”, lí ê phòaⁿ-toàn tī lí chhōe chu-liāu chìn-chêng, tō í-keng koat-tēng lí ē khì tó chi̍t-ê hong-hiòng chhōe chu-liāu–ah. Nā-bô lí ūi-siáⁿ-mi̍h bô khì chhōe kho-hoàn sió-soat kap 17 sè-kí ê Eng-kok sòaⁿ-bûn? Lí chhōe chu-liāu ê hong-hiòng tāi-seng tō koat-tēng liáu lí í-āu ê lō͘-sòaⁿ.
而我是像史達林同志一樣搞魯棒決策的。這是出於一個簡單的算計：如果戰爭沒有爆發的話，那麼我說的所有話都變成了放屁，但是我損失的不過是這些話而已，這幹我屁事兒；如果爆發了戰爭的話，那麼未來梁啟超、孫中山曾經得到的地位會落到我頭上，利益非常之大，損失非常之小。所以，我毫不猶豫地選擇「按照戰爭即將爆發的假設去確定我的決策」。假如我的判斷錯了的話，我損失的東西是很少的，只不過是幾本破書和一批屁話而已。但是蔡英文要做出同樣的選擇的話，她的損失就非常多。所以，這樣的最基本的利益博弈會嚴重地影響人的判斷力。因此你根本談不上說是有什麼理性客觀的判斷，你的判斷事先就已經，不要說在你做出判斷以前，在你收集材料以前，就已經深刻地決定了你往哪個方向收集材料，否則你怎麼不去收集科幻小說的材料？為什麼不去收集17世紀英國散文的材料，偏偏去收集這些材料？你收集材料的方向已經預先決定了你今後的路徑。
Chia–ê tāi-chì lóng kan-na sū-āu chiah ē-tàng phòaⁿ-toàn. Nā-sī ùi chiàn-cheng tī beh hoat-seng ê piau-chún lâi khòaⁿ, chím kā chu-goân lōng-hùi tī kap pī-chiàn bô koan-hē ê só͘-chāi lóng sī bô eng-kai ê hoān-chōe. M̄-koh lí bô hoat-tō͘ chèng-bêng lí ê phòaⁿ-toàn sī chèng-khak ê, kan-na sū-āu chiah ē-tàng chèng-bêng, tō sǹg sī Chamberlain kap Churchill mā lóng sī án-ne. Churchill tong-sî hō͘ lâng tòng-chò Eng-kok le̍k-sú lāi-té tiāⁿ-tiāⁿ ē chhut-hiān ê, ū kài chē kî-koài siūⁿ-hoat ê kùi-cho̍k kai-kip chú-tē, pí-lūn-kóng, chhiūⁿ Disraeli ê sió-soat kóng ê: Tha̍k liáu chi̍t-kóa sèng-keng kài kái-keng ê chheh, tō cháu-khì Syria, chi̍t-sì-lâng cháu-chhōe pah-nî chìn-chêng tō bô-khì ê sèng-jîn bōng-á, á-sī khí Egypt kim-jī-thah lāi-té chhōe jîn-lūi ê bûn-bêng bi̍t-má, á-sī khì Tibet kap Kńg-sai cháu-chhōe kó͘-tāi Aryan-；lâng lâu lo̍h–lâi ê bōng-á, án-ne lî-keng ê oa̍h-tōng. Churchill nā-sī seⁿ tī 19 sè-kí, i tō sī án-ne ê lâng, m̄-koh i seⁿ tī 20 sè-kí. Lí ē-tàng kóng i eng-bêng koh chèng-khak, m̄-koh lâng ê phòaⁿ-toàn pún-té tō bô khó-lêng eng-bêng chèng-khak. Ta̍k-lâng lóng sī iōng kài chió ê chu-sìn lâi chò phòaⁿ-toàn, che kap kho-ha̍k bô kâng-khoán. Tōa pō͘-hūn ē éng-hióng tio̍h kiat-kó ê mi̍h-kiāⁿ, mài kóng lí kám ē-tàng kè-sǹg, lí ū khó-lêng kin-pún tō m̄-chai. Só͘-ū ê “eng-bêng chèng-khak” lóng sī sū-āu kā pa̍t-ê iàu-sò͘ tàn-tiāu, tiông-sin “hoat-bêng” le̍k-sú ê kiat-kó. Lán múi chi̍t-ê lâng náu tiong kì-tî ê, ka-tī ê le̍k-sú mā-sī án-ne, he lóng sī “History of the Communist Party of the Soviet Union”, chí-sī múi chi̍t-ê lâng ê le̍k-sú hoat-bêng hong-hiòng bô-kâng, só͘-í bô chō-sêng “History of the Communist Party of the Soviet Union” tī So͘-liân hit-khoán tian-tò le̍k-sú ê hāu-kó niā. Só͘-ū ê lâng lóng teh hoat-bêng le̍k-sú, chí-sī thêng-tō͘ kap hong-hoat bô-kâng niā.
這些事情都只能依靠事後來判斷。如果按照戰爭即將爆發的判斷來講的話，現在把資源浪費在跟備戰無關的所有事情上都是不可饒恕的犯罪。但是你沒有辦法證明你的判斷是正確的，是事後證明是正確的，哪怕邱吉爾、張伯倫也是這樣。邱吉爾本來會是，而且當時已經被人認為是，英國人歷史上總是會不斷出現的那些貴族階級、滿腦子狂想的子弟。比如說什麼時候突然像迪斯雷利小說中描繪的那樣：突然讀了幾頁聖經或者解經的著作，就準備跑到敘利亞去，把畢生事業投入尋找一個已經湮滅了幾百年的古代聖人的陵墓、或者是到埃及金字塔當中去發現人類文明密碼之類的活動、或者是到西藏或廣西去尋找古代雅利安人留下的墳墓，諸如此類的荒謬活動。邱吉爾本來應該就是，如果他生在19世紀的話，就是那些到西藏去尋找文明密碼的那些狂想家當中的一員，但他碰巧就生在20世紀了。當然你可以誇他英明而且正確，但實際上人類的判斷是不可能英明而正確的。所有人都是在根據極少數的材料來判斷，這跟科學是完全不同的。大多數影響的因素，你不要說不能評估，你連知道都不會知道。所有的英明正確都是事後重新發明、刪除了蕪雜材料和相反證據之後，重新整合歷史。像我們每個人的大腦中自己的既往史一樣，他們全都是聯共布黨史，只不過個人聯共布黨史偏向性各有不同，所以沒有造成聯共布黨史在蘇聯的那種後果而已。所有人都是聯共布黨史的製造家，所有的歷史敘事都是聯共布黨史，只有程度上和方式上的差別。
Kan-na sū-āu chiah ē-tàng chèng-bêng siáng chèng-khak, che oân-choân sī siōng-tè chiah ē-tàng koat-tēng. Lí nā mn̄g góa ūi-siáⁿ-mi̍h ū sìn-sim kóng chiàn-cheng it-tēng ē po̍k-hoat? He sī in-ūi góa chìn-chêng ê phòaⁿ-toàn lóng ū chún. Góa í-chá ê phòaⁿ-toàn lóng tioh, kám sī in-ūi góa the̍h tio̍h ê chu-sìn khah kong-chiàⁿ kheh-koan? M̄-sī, khah ha̍p-lí ê khó-lêng sī: Siōng-tè in-ūi góa m̄-chai-iáⁿ ê goân-in, siūⁿ-beh tī bó͘-mih sî-kan ê bó͘-mih só͘-chāi, lī-iōng góa chi̍t-ē. Bô lâng ē-tàng pó-chèng, i kám koh siūⁿ-beh it-ti̍t iōng lo̍h–khì. Siáu-liân sî kài khiàu kài eng-bêng, m̄-koh lāu–ah tō piàn kài bô-hāu ê tè-ông kap tōa jîn-bu̍t mā kài chē. Só͘-í si̍t-chè-siōng, góa siáⁿ-mih lóng bô hoat-tō͘ chèng-bêng. Chhòa Eng-bûn mā siáⁿ-mih lóng bô hoat-tō͘ chèng-bêng, i sīm-chì bô hoat-tō͘ chèng-bêng, i hi-seng chiah chē Bîn-chìn-tóng kòe-khì ê chi-chhî-chiá, chò chiah chē hi-seng liáu-āu, kám ē-tàng tī nî-bóe ê soán-kí the̍h tio̍h kàu-gia̍h e hôe-pò? Chia–ê tāi-chì lóng kan-na hoat-seng liáu-āu, lí chiah ū hoat-tō͘ chai-iáⁿ.
只有事後才能證明正確，而事後正確完全掌握在上帝的手心裡面。如果你問我為什麼這麼有自信心說戰爭一定爆發，那是因為我過去一貫預見正確的緣故。而一貫正確的預見是真的因為我掌握的材料足夠客觀公正嗎？不是。比較合理的假定就是：「上帝出於我不能完全理解的某種動機，要在某一個時間段的某些社會場合要用我一下。」這根本不能保證，比如說，在接下的五年和十年他還會繼續用。過去在某一個時間段，比如在自己年輕時候非常英明，到老的時候又顯得非常昏庸的帝王和大人物多了去了。所以實際上，我什麼也不能證明。蔡英文也什麼也不能證明。她甚至不能證明：她犧牲民進黨過去的支持者，做了這麼多犧牲以後，在年底的選舉中能不能夠得到足夠大的好處來回報她的犧牲。這些事情你都只有事到臨頭以後、你看到以後才能夠知道。
留言
張貼留言