20211101 Lâu-Tiōng-Kèng hóng-būn tē 164 chi̍p, Tâi-oân kah Tiong-kok ê "it-Tiong chèng-chhek"／劉仲敬訪談第164集《台灣與中國的一中政策》
20211101 Lâu-Tiōng-Kèng hóng-būn tē 164 chi̍p (cheh-soán)
Tâi-oân kah Tiong-kok ê "it-Tiong chèng-chhek
20211101 劉仲敬訪談第164集（節錄）
《台灣與中國的一中政策》
Lâu-Tiōng-Kèng:
It-poaⁿ lâi kóng, jio̍k-sè-chiá chiah ē iōng "chhiat ian-chhiâng" chit chióng hong-hoat, kiông-sè-chiá ē ti̍t-chiap kā pian-kài ōe hō͘ chheng-chhó, bô su-iàu ng-ng-iap-iap ta̍k-pái thau-the̍h chi̍t-sut-sut-á, jî-chhiáⁿ tō sǹg sī án-ne, ng-ng-iap-iap kàu chòe-āu mā sī ài hiàn-pâi-á. Chòe-āu hiàn-pâi-á ê kiat-kó tio̍h ài khòaⁿ siang-hong ê si̍t-le̍k, nā-sī lí sī jio̍k-sè-chiá, hiàn-pâi-á tio̍h ē kā lí í-chá ng-ng-iap-iap thau the̍h lâi ê mi̍h-kiāⁿ lóng-chóng su-liáu-liáu, nā-sī seⁿ-sêng sin-ê pian-kài, iu-goân sī chiò siang-hong si̍t-le̍k lâi ōe--ê, bô-hoat-tō͘ kái-piàn siáⁿ-mih. M̄-koh che mā sī jîn-chi-siông-chêng, lí nā-sī jio̍k-sè-chiá, tio̍h ē siūⁿ-beh àm-tiong iōng chi̍t-kóa àu-pō͘, ǹg-bāng m̄-bián koat-lia̍t tio̍h ē-tàng tit-tio̍h si̍t-chit ê sêng-kó. Lí nā-sī khòaⁿ tio̍h chi̍t ê lâng it-ti̍t leh chò sió-tōng-chok, tio̍h chai-iáⁿ i tùi ka-tī ê le̍k-liōng bô sìn-sim. Tō chhin-chhiūⁿ Chiúⁿ-Kài-se̍k thóng-chiàn Tiuⁿ-Ha̍k-liông kāng-khoán, sió-tōng-chok piàn-chò 918 sū-piàn, kiat-kó 918 sū-piàn liáu-āu, lâu ê hoeh pí bô bú chia--ê sió-tōng-chok ti̍t-chiap phah chi̍t-tiûⁿ Ji̍t-Gô-chiàn-cheng hit-khoán ê Boán-chiu chhiong-tu̍t koh khah chē.
劉仲敬：
我想其實就是切香腸這種做法一般是弱勢一方採取的，強勢一方很容易明確把邊界直截了當劃明白，就是沒有必要採取走一點一點的小偷小摸的做法，而且小偷小摸的做法最終還是會導致攤牌的。最終攤牌結果還是取決於雙方實力對比，如果你自身的實力本身就處在那個級別的話，攤牌結果無非是把你過去用小動作得到的東西全部輸光，或者重新形成的邊界仍然是根據雙方的實力對比形成的，這個基本定理是改動不了的。但是人之常情，你處在弱勢的地方，總是想要用小動作，從使用小動作這種手段就可以看出他對自己的力量是沒有信心的。換句話說他希望以避免決裂的方式來得到實質上的後果，這就是蔣介石統戰張學良或者諸如此類的時候，這個手段結果導致了九一八事變，結果九一八事變以後流的血比以前如果不搞這些手段，直接搞一場日俄戰爭式的滿洲衝突流的血還要多。
Kài-chē mi̍h-kiāⁿ tō chhin-chhiūⁿ Tiuⁿ-Ài-lin kóng--ê kāng-khoán: Kok-chè siōng ê kau-sia̍p tō chhin-chhiūⁿ o͘-bá-sáng teh oan-ke. Góa bat khòaⁿ-kòe chi̍t-tùi ang-á-bó͘ teh oan-ke, cha-bó͘--ê khah jio̍k-sè, in ū chi̍t-keng chhù, in tiāⁿ-tiāⁿ án-ne oan: Cha-bó͘--ê seng kóng: "Lí nā-sī bô ài án-chóaⁿ-án-chóaⁿ, tō kā góa poaⁿ chhut-khì, che chhù sī góa--ê!" Cha-po͘-ê kóng: "Che chhù sī lán nn̄g-lâng ê, lí pîn siáⁿ-mih kóaⁿ góa chhut-khì?" Cha-bó͘--ê tō kóng: "Lí chit-ê sí-bô-thian-liông--ê, lán kiat-hun chiah-chē nî, soah lâi kóng chhù sī lí--ê beh kā góa kóaⁿ chhut-khì!" Kî-si̍t in ang bô án-ne kóng, i sī iōng 2 ê pō͘-sò͘ lâi oan-ke: Tē 1, sī kong-kek, chit-ê chhù sī góa--ê, góa ē-tàng kā lí kóaⁿ chhut-khì. Tē 1 ê pō͘-sò͘ bô-hāu, i koh ōaⁿ tē 2 ê pō͘-sò͘, khàu kóng ka-tī ū-kàu khó-liân, in ang kā i khi-hū, beh kā chhù chhiúⁿ-khì. M̄-koh in ang thâu-bóe kóng--ê lóng kāng-khoán, līn-ûi che chhù sī in 2 lâng--ê, siáng lóng bōe-sái to̍k-chiàm. M̄-koh hit ê bó͘ it-ti̍t bô-hoat-tō͘ chiap-siū in ang thiaⁿ khí-lâi kài kong-pêⁿ jî-chhiáⁿ chheng-chhó͘ ê kóng-hoat. Góa sī kám-kak nā-sī án-ne bú lo̍h-khì, hit ê bó͘ liâm-mi tio̍h ài hŏng kóaⁿ chhut-khì--ah.
有很多東西其實就像張愛玲所說的那樣：國際上的交涉像老媽子吵架一樣。我曾經看到過有一對夫妻，女方是屬於弱勢那一方，他們共同佔有一個房子，他們吵架方式是這樣子：女的首先說：“你要不怎麼怎麼樣，你就給我搬出去，這個房子是我的。”男的說：“這個房子明明是我們兩個人的，你憑什麼要我搬出去！”女方又會反過來說：“好啊你這麼沒良心，我們結婚這麼多年了，你居然要我滾出去，說這個房子都是你的。”其實據我所聽的那個男人其實並沒有說這句話，請注意那個女方吵架的方式，她採取了AB兩道，第一道就是這個房子全是我的，你他媽一點份也沒有，我以進攻方式。進攻失敗以後，她又帶著另一種方式，你看我是多麼的冤枉，他要全部佔領這個房子，一點都不留給我。但是其實對方的說的話始終沒有變過，就是說對方說的話從開始就是這個房子是兩個人共同的，誰也沒有獨佔，誰也不能獨佔，但是她就是不肯接受這個似乎是很公平而且很明確的條件，就是要麼我把你趕出去，要麼我趕不動你，我就說你要把我趕出去太不公平了。我當時的感覺就是最後搞下去的話，恐怕你真的要被趕出去了。
Góa m̄ chai-iáⁿ chit-tùi ang-á-bó͘ āu--lâi án-chóaⁿ--ah, hiān-si̍t seng-oa̍h tiong-ng ê gōa-kau kiù-hun kah kì-chiá Bob Woodward kóng--ê kāng-khoán: Si̍t-chè ê kan-sè khang-khòe kah cheng-thàm siáu-soat bô kâng, kan-na ē-tàng khòaⁿ tio̍h tiong-kan, khòaⁿ bōe tio̍h thâu-bóe. Góa jīn-ûi, ùi hit ê cha-bó͘-lâng oan-ke ê pō͘-sò͘ lâi khòaⁿ, i kan-na ē-tàng kóng tō-lí niā-niā, bô in ang ê hoat. Nā-sī oan kàu hoat-īⁿ iah-sī o͘-siā-hōe khì, i chin ū khó-lêng tō ài hŏng kóaⁿ chhut-khì--ah. Chit-má iah-bōe án-ne, sī cha-po͘--ê iah bô siūⁿ beh phò-hāi ka-têng, nā-sī koh bú lo̍h-khì, chit ê ka-têng tō hāi-liáu-liáu--ah. Jî-chhiáⁿ nā-sī ka-têng bô khì, it-tēng sī hit ê cha-bó͘--ê khah chia̍h-khui.
不過我沒有看這個故事的後半截，因為現實生活中的外交糾紛跟——有個記者，大概是鮑勃·伍德沃德(Bob Woodward)說的——現實生活中的間諜活動一樣，跟偵探小說不一樣，它只相當於偵探小說的中間部分，既沒有頭又沒有尾，所以這個故事的尾部我沒有看到，但是我相信，如果雙方從他們吵架的方式可以看出那女方可能除了講道理以外，在實力方面也沒有什麼資源能夠收拾得了男方，所以真的要是鬥爭鬧大的話，無論鬧到法院去還是以其他黑社會之類的手段交涉的話，很可能結果是她自己被趕出去，之所以還沒有被趕出去，是因為目前男方好像對她還沒有要當真採取破壞家庭的做法，但是他這樣多搞幾次的話，這個家庭就真的完了。家庭完了以後她會是吃虧的一方，因為從她跟男人作鬥爭的方式就已經可以看出這樣子。
Hit ê cha-bó͘--ê sī siūⁿ-beh án-chóaⁿ? Tō sī sui-jiân i ê si̍t-le̍k bô-kàu, iah-sī siūⁿ-beh chìn-kong, ǹg-bāng ē-tàng loān-kûn phah-sí láu-sai-hū, nā-sī tùi-hong chi̍t-sî hô͘-tô͘ iah-sī chi̍t-sî nńg-sim, tō hō͘ i kóaⁿ chhut-khì--ah. Nā-sī sit-pāi, i koh lâi khàu-lōa lú-siáu, bô-hoat-tō͘ iâⁿ, i tō chhin-chhiūⁿ Tiong-kok tī Tiong-Ji̍t chiàn-cheng sî ké-chò tè-kok chú-gī siū-hāi-chiá kāng-khoán, ké-chò ka-tī hō͘ lâng khi-hū, sī pa̍t-lâng tùi i chò kòe-hun ê iau-kiû. M̄-koh tùi-hong bô án-ne iau-kiû, tùi-hong kóng ê ōe it-ti̍t lóng kāng-khoán, nā-sī kàu hoat-īⁿ sio-kò mā bōe kái-piàn.
Lí nā-sī kan-na thiaⁿ cha-bó͘--ê kóng--ê, ē ū chiok kî-koài ê ìn-siōng, i ê soan-thoân lāi-té ū 2 ê sèng-keh oân-choân bô kâng ê lâng: Tē 1, Góa siōng lī-hāi, eng-bêng-sîn-bú, ē-tàng phah-pāi só͘-ū ê lâng. Tē 2, góa ū-kàu khó-liân, ū-kàu bû-ko͘, it-ti̍t hō͘ lâng khi-hū.
Chi̍t ê lâng bô-hoat-tō͘ kâng-sî ū chit 2 chióng sèng-keh.
Lí nā-sī kiōng-chiá, án-ne:
Tē 1, m̄-koán lí kám-sī bô-ko͘, lí lóng bô-khó-lêng hō͘ pa̍t-lâng khi-hū.
Tē 2, lí nā-sī hō͘ lâng khi-hū, m̄-koán lí kám-sī bô-ko͘, lí choa̍t-tùi m̄-sī eng-bêng-sîn-bú chiok gâu sio-phah ê lâng.
她的特點是什麼？就是儘管我的實力不足，但我還是保持進攻性姿態，希望亂拳打死老師傅，你一時糊塗，或者是一軟就真的被我趕出去了，在趕不動的情況下，她又來一個滿地打滾，就是我既然贏不了，我就假裝像中國在中日戰爭時候一樣，假裝我是帝國主義受害者，我是被人欺負的，你對我提出了不合理要求。但是對方其實也沒有提出這樣的要求，其實對方的說法跟假定法院是沒有舞弊的情況下說的話是一樣的，從頭到尾都沒有變化過。但是你如果只聽女方的一面之詞會得出一個很奇怪的印象，因為她的文宣塑造出了兩種完全不同的人格：
A：英明神武，我是最強者，打敗你們是一點問題都沒有的。
B：我是一個無辜而可憐的弱者，不斷地被你們欺負。
很明顯這兩個形象不可能同時存在一個人身上，假如你是強者的話，那麼：
A：你無論無辜或者不無辜，都是不可能受人欺負的。
B：假如你真的被人欺負，無論你是無辜還是不無辜，你顯然就不會是那個英明神武，打遍天下無敵手的強者。
Sī-án-chóaⁿ lí ài án-ne chò? Tō sī in-ūi lí m̄-sī chit 2 chióng lâng.
Tē 1, lí m̄-sī kiông-chiá.
Tē 2, tō sǹg lí chia̍h-khui mā-sī eng-kai.
Tō sī kóng, lí kóng tō-lí lí bô tō-lí, piàⁿ si̍t-le̍k lí bô si̍t-le̍k, che sī siōng hāi—ê. M̄-koh i ka-tī bô kám-kak, i ê soan-thoân liâm-mi ū liâm-mi bô, góa ē chù-ì tio̍h i, tō-sī in-ūi i kóng ê ōe ū-kàu sêng Tiong-kok kīn-tāi-sú. Tiong-kok kīn-tāi-sú hō͘ ha̍k-seng gín-á ê ìn-siōng kan-na 2 chióng, tùi sêng góa chit khoán ē-hiáu su-khó ê lâng lâi kóng, tō chhin-chhiūⁿ góa tùi chit-ê cha-bó͘ kāng-khoán: lí tàu-té sī ū-kàu lī-hāi siáng lóng kiaⁿ lí--neh? Ia̍h-sī ū-kàu khó-liân ū-kàu bô-ko͘ tiāⁿ-tiāⁿ hō͘ lâng khi-hū-neh? Che 2 ê siōng-chió ū 1 ê sī ké--ê, nā-sī 2 ê ē-tàng kâng-sî sêng-li̍p, tāi-piáu che 2 ê lóng sī ké--ê. Tùi hit-kóa kì-tî kan-na 7 bió-cheng ê lâng lâi kóng, tō kan-na chhun chi̍t-kóa loān-chhau-chhau ê pōe-kéng cha̍p-sìn. Tī chit khoán pōe-kéng cha̍p-sìn lāi-té tōa-hàn, ū khó-lêng ē kā ka-tī ê thâu-khak sio pháiⁿ--khì, iah-bōe tōa-hàn thâu-khak tio̍h piàn-chōe 80 hòe sit-tì ê lāu-hòe-á--ah.
你同時塑造這兩個形象說明什麼問題呢？說明其實你兩種人都不是。A：你不是強者，B：你吃虧也並不無辜。這就是所謂的要講理你沒有理，要講實力你又沒有實力的局面，這種局面是最糟糕的。但她自己不覺得，她的文宣是斷斷續續的，我之所以會注意到這個人，就是因為她的文宣給我留下的印象就像是中國近代史一樣。中國近代史給學生留下的印象一般只有兩種，對於有能力進行連貫思維的人，我是說我自己。我自己得到的感覺就是後來我成年以後對這個女人的感覺，你他媽的到底是厲害得無比，誰都怕你呢？還是弱小可憐又無辜，不斷受人欺負的呢？兩者之間至少有一個是假的，兩者同時存在，那就說明兩者都是假的。而對於只有7秒鐘記憶的那種人，就是只留下一些雜亂無章的背景雜訊一樣的印象，而且由於自己的腦袋在背景雜音中長大，很可能把自己的腦子提前就給燒壞掉了，還沒有長大的時候頭腦就已經昏聵得記憶像80歲老人一樣了。
Nā-sī in ang-á-bó͘ oan-ke ê sî-chūn, ū 1 ê hoat-koaⁿ tī leh, i it-tēng siōng-chió chhut-chhùi, lí nā-sī bô kò i tō bô siūⁿ-beh chhap. Sioⁿ-chē ang-á-bó͘ beh chhóe i phah koaⁿ-si–ah, i bô sî-kan khì thó-lūn hit-tùi ang-á-bó͘ ê tāi-chì. Lí nā-sī hiān-tāi phó͘-thong tho̍k-chiá, siū mûi-thé éng-hióng chiá, “chai-iáⁿ hūn-chú” án-ne ê lâng, lí thiaⁿ tio̍h ê ū 70% sī hit-ê cha-bó͘ ê ōe, 29% sī hit-ê cha-po͘ ê ōe, hoat-koaⁿ kóng ê ōe bô kàu 1%. Nā-sī lí kan-na chheng-chhái khòaⁿ-khòaⁿ niā-niā, ū-khó-lêng m̄-bat thiaⁿ-kòe hoat-koaⁿ kóng ê ōe. Lí thiaⁿ tio̍h ê tōa pō͘-hūn lóng sī cha-bó͘--ê kóng ê 2 chióng hō͘-siong tian-tò ê ōe, ū chi̍t-kóa sī cha-po͘--ê, hoat-koaⁿ kóng ê lí 1 kù lóng bô thiaⁿ-kòe. Ū chi̍t-kóa lâng kan-na thiaⁿ tio̍h cha-bó͘--ê kóng “Góa beh kā lí kóaⁿ chhut-khì!”, tio̍h kā cha-bó͘--ê tòng-chò “China-zi”; ū chi̍t-kóa lâng kan-na thiaⁿ-tio̍h cha-bó͘--ê kóng i ū lōa khó-liân lóng hō͘ lâng khi-hū, tō kám-kak pit-su táⁿ-tó Tè-kok-chú-gī. M̄-nā sī kan-na túi Tâi-oân ê soan-thoân, Tiong-kok bú ê soan-thoân lóng sī án-ne. Kan-na chiok chió ê lâng chiah ū hèng-chhù kā chia--ê sòaⁿ-soh liâm chò-hóe.
在這個夫妻吵架的過程當中，比如說假定有一個法官在的話，說話最少的可能是法官，不告不理。而且對法官來說，找他打離婚官司的男人女人多了不能再多去了，你算老幾？我根本沒有時間去不停地談論。假如你是一個像現代普通報刊讀者或者是媒體受影響者、知道分子這樣的人，你聽到的話中間大概有70%是那個女人說的話，大概有29%是那個男人說的話，法官說的話1%都不到。如果你只是隨隨便便關注一下，你可能完全聽不到法官說的話。聽到的話大部分都是說是那個女人說的兩種相互矛盾的話，少數是那個男人說的話，法官說的話你可能一句都沒有聽到過。還有些人可能是正好在某一階段聽到了那個女人說的我要把你趕出去的話，覺得你是一個支納粹分子，他也沒有聽到那些那個弱小可憐又無助的話；另一個人可能只聽到弱小可憐又無助的話，就覺得要打倒帝國主義，他也沒有聽到你那些支納粹性質的話。中國搞的文宣——不限於臺灣問題——其實全都是這一類的。只有極少數人才有把所有這些線索連續貫通起來的習慣和興趣。
Bí-kok tio̍h sī hit-ê hoat-koaⁿ. Tē 1, i kóng ê ōe m̄-bat kái-piàn, ùi Tùi-Ji̍t-hô-pêng-tiâu-iok (Treaty of Peace with Japan, hôa-gí “Kū-kim-soaⁿ tiâu-iok”) liáu-āu lóng kāng-khoán, chí-sī i kài chió teh kóng. Tâi-oân ê būn-tê kám-ū iàu-kín? Kah Peh-lîm ûi-ki pí-khí-lâi sǹg siáⁿ? Kah Kó͘-pa hui-tôaⁿ ûi-ki pí-khí-lâi sǹg siàⁿ? In ū kài chē tāi-chì ài koán, kan-na 1% ê sî-chūn in ê kóng chió-chió-á 1 kù ōe, ì-sù sī in ê siūⁿ-hoat m̄-bat kái-piàn. M̄-koh in téng-pái kóng chit kù ōe í-keng sī 18 tang chìn-chêng, tiong-iong í-keng hō͘ kài chē chhò-im khàm kòe-khì--ah. Tiong-kok kóng liáu 70% ê ōe, tōa pō͘-hūn ê lâng lóng thiaⁿ bōe tio̍h Bí-kok kóng--ê , kan-na ū sî thiaⁿ-tio̍h Tâi-oân kóng--ê niā-niā, tōa pō͘-hūn lóng sī Tiong-kok ê siaⁿ. Tiong-kok án-ne kóng: Ná m̄-sī Bí-kok kā góa khi-hū, tio̍h sī góa sè-kài siōng gâu siōng lī-hāi. Lí nā-sī kan-na thiaⁿ i kóng--ê, tī i mē “Àu lān-chiáu kā lín-chó͘-má sí chhut-khì!” ê sî-chūn tō ē hāi kiò hit-ê cha-po͘-lâng chò liáu siáⁿ-mih tāi-chì; tī i khàu kóng “Lí che sí bô thian-liông--ê kèng-jiân beh kā góa kóaⁿ chhut-khì!” ê sî-chūn hāi kiò hit-ê cha-po͘-lâng chò liáu siáⁿ-mih. Lí ē hāi kiò tī thâu-chêng i phah-iâⁿ hit-ê cha-po͘-lâng, tī āu-piah i hō͘ hit-ê cha-po͘-lâng phah-pāi--khì. M̄-koh che 2 kiān tāi-chì lóng bô hoat-seng, kan-na sī hoah-hoah niā-niā. Hit-ê cha-po͘-lâng bô sêng hoat-koaⁿ chiah-nī kheh-koan, hō͘ mē ê sî-chūn mā ē tōa-sè-siaⁿ mē pháiⁿ-ōe, tī hit-ê cha-bó͘ iau-pá-chhá ê sî-chūn mā ē kóng chi̍t-kóa ōe. M̄-koh 2 lâng ùi-thâu-kàu-bóe lóng bô chin-chiàⁿ tāng-chhiú sio-phah.
其實在這件事情上美國就像個法官一樣。第一，他說的話從來沒有改變過，從舊金山條約以來他從來沒有改變過說辭，但是他說話實在是很少的。臺灣問題能算老幾，比起柏林危機來說能算老幾？比起古巴導彈事件能算老幾？人家要管的事情多得很呢，只有1%的時候，他會偶然說上一句話，然後這句話可能還保留著我們一貫主張如何如何這樣的話，就是說我們的話從來沒有變過。但是他上一次說這句話已經是18年以前，而且在這中間已經被無數噪音所淹沒了，然後中國說了70%的話，所以大多數人都是在聽不到美國人說什麼，只是偶爾聽到臺灣人說什麼的情況下，絕大部分情況下都在聽中國人在鼓噪什麼什麼。而鼓噪的結果就是這個樣子：不是美國人欺負我們，就是我們英明神武隨時都可以收復。然後你只信她的話，可能會產生一種錯誤的想法，就是她在說“壞男人給我滾蛋，我馬上就把你趕出去”的時候，（你會以為）男人可能做了點什麼，後來她說“死男人你要把我趕出去，我太無辜了”的時候，（你也會以為）男人可能做了點什麼事情，或者是在前一種情況下她打贏了那個男人，在後一種情況下她被那個男人打敗了，但是實際情況就是這兩件事情全都沒有發生，一切都是在隔空的聲波交鋒中發生的。那個男人不像法官那樣客觀，在被罵的時候他會氣急敗壞，說出一些比較厲害的話來，在對方撒潑打賴的時候，他也會說出另一些話來，但是其實兩個人始終都沒有動手的。
Lí nā-sī kan-na thiaⁿ tio̍h hit-ê cha-bó͘ kóng--ê, tio̍h ē hāi kiò in í-keng sio-phah kòe 18 pái--ah, tāi-sian cha-bó͘--ê phah-iâⁿ, kóng liáu chi̍t-kóa hiau-pai ê ōe, soah-lo̍h-lâi cha-bó͘--ê phah-su, khai-sí kóng chi̍t-kóa oàn-chheh khó-liân ê ōe. M̄-koh che lóng-chóng bô hoat-seng. Cha-bó͘--ê hi-bāng m̄-bián sio-phah, kan-na kóng-kóng-ê tio̍h ē-tàng khòng-chè cha-po͘--ê, m̄-koh it-ti̍t bô-hoat-tō͘ sêng-kong. Tō sǹg bô-hoat-tō͘ chin-chiàⁿ sio-phah, siōng-bô mā sī ài sio-kò, ia̍h-sī chhōe chi̍t-kóa in ê chhin-chiâⁿ pêng-iú pang-chān chi-lūi ê siā-hōe chu-goân chiah ē-tàng kái-koat chit ê būn-tê. M̄-koh i it-ti̍t bô án-ne chò, che tō sī kóng, i ê siā-hōe chu-goân bô-kàu, bô-hoat-tō͘ chhú-lí chit-ê tāi-chì, kan-na ē-tàng án-ne it-ti̍t iau-pá-chhá lo̍h-khì. M̄-koh i bô-hoat-tō͘ án-ne iau-pá-chhá lo̍h-khì: kah gîn-hâng kāng-khoán, ta̍k-ke ê sî-kan, nāi-sim, kám-chêng lóng iú-hān. Nā-sī ū chi̍t kang hit ê cha-po͘--ê tòng-bōe-tiâu--ah, ang-á-bó͘ liah-phòa-bīn thin-kòng-thih, m̄-koán sī kàu hoat-īⁿ chhōe hoat-koaⁿ iah-sī chhōe o͘-siā-hōe ê lô͘-môa lâi chhú-lí, siang-hong lóng ài khò ka-tī ê si̍t-le̍k su-iâⁿ. Án-ne tio̍h ē hō͘ siang-hong koh khah kín liah-phòa-bīn hiàn-pâi-á.
你如果只從那個女方說的話來看的話，很可能會錯誤地以為他們可能已經打過18架了，那個女的首先打贏了，所以說出雄壯的話來，然後又突然打輸了，說出可憐兮兮的話來，其實這些都是根本沒有的事情。女方想要做到的是通過她的一些話術來實現不用真的打一架就能夠實現控制男方的目的，但是這一點始終沒有實現。如果她不能夠真的打一架，即使不是真的打一架，也是要真的打上一場官司，或者是運用一下她的社會資源才能解決這個問題。但她始終不能，也就是說她沒有社會資源去做這些事情，所以她就只能無限期地這樣糾纏下去。但是無限期這件事情是不可能的，因為所有人的時間都是有限的，因為人的感情和耐心——像銀行一樣——都是有限的。到一定程度上男的就真的不感興趣了，那時候雙方就會直接硬碰硬的。硬碰硬的結果，無論是到法官面前，還是到黑手黨那裡去，或者是用其它手段，雙方都還是要憑自己的硬實力來說話。於是這種折騰的結果實際上是加速了雙方通向攤牌的時間表。
Kî-si̍t Bí-kok-lâng bô kóng siáⁿ, ùi Tân-Chúi-píⁿ sî-tāi kàu taⁿ, ká-ná saⁿ-gō͘ goe̍h saⁿ gō͘ nî tio̍h ū lâng thiàu chhut-lâi kóng "Tâi-oân būn-tê chhut-hiān hì-kio̍k-sèng ê kái-piàn, Bí-kok-lâng ū siáⁿ-mih siáⁿ-mih sin-ê chèng-chhek.", m̄-koh chāi góa khòaⁿ--lâi, Bí-kok ia̍h bô sáⁿ sin-ê chèng-chhek, kan-na sêng hit ê bô-ta-ôa ê hoat-koaⁿ kāng-khoán, he sī i ê khang-khòe, i chí-hó kā sio-kâng ê hoat-lu̍t tùi siang-hong koh kóng chi̍t pái. Ū-kàu mâ-hoân, góa chiok siūⁿ-beh tńg--khì chhù-lāi chia̍h tiong-tàu, lín án-ne thoa-soa góa bô-hoat-tō͘ chia̍h-pn̄g, m̄-koh che mā bô-hoat-tō͘, pit-kèng góa sī chia̍h chit-ê thâu-lō͘--ê. Nā-sī lín oan kah khah sè-siaⁿ, góa tō tòng-chòe bô thiaⁿ tio̍h, nā-sī ū khah tōa-siaⁿ, góa tō koh kā lín kóng chi̍t pái, án-ne hó-bô? Hoat-koaⁿ kóng-ōe ê sî-chūn tú-hó ū lâng keng-kòe, kòe-lō͘-lâng sī thâu chi̍t pái thiaⁿ-tio̍h hoat-koaⁿ kóng-ōe, in tō tōa-siaⁿ hoah: "Hoat-koaⁿ kái-piàn chú-ì--ah, hoat-koaⁿ kóng án-chóaⁿ tú án-chóaⁿ." M̄-koh hoat-koaⁿ í-chá sī án-nóa kóng--ê? 18 nî chìn-chêng hoat-koaⁿ kóng ê in bô thiaⁿ tio̍h. 5 tiám-cheng chìn-chêng hoat-koaⁿ kám-ū kóng siáⁿ? Bô, 5 tiám-cheng chìn-chêng hoat-koaⁿ bô kóng-ōe, lóng sī lín ka-tī teh chhá niā. Hoat-koaⁿ hō͘ lín hoan kah tòng-bōe-tiâu, chiah kā 18 nî chìn-chêng kóng ê ōe iū-koh kóng chi̍t pái. Tāi-chì tō sī án-ne, Bí-kok-lâng kā in kóng kòe ê ōe iū-koh kóng chi̍t pái, kā goân-té bô kóng bêng ê mi̍h-kiāⁿ mā koh kóng chi̍t pái. Tō chhin-chhiūⁿ, lín thâu chi̍t pái sio-kò ê sî-chūn, hoat-koaⁿ ē hó-siaⁿ-sàu kóng: “Lín koh sió-khoán siūⁿ chit-lē, nā-sī ē-tàng tiâu-kái mā-sī khah hó.” Siōng-bóe lín ti̍t-chiap tī hoat-koaⁿ bīn-thâu-chêng khàu-lōa lú-siáu, hoat-koaⁿ í-keng bô nāi-sèng–ah, tńg-khì chhù-lāi chia̍h-pn̄g ê sî-chūn mā kàu–ah, hoat-koaⁿ teh khí-phùi-bīn tǹg-toh-á kóng: “Góa kóng án-chóaⁿ tō sī án-chóaⁿ, nā-sī lín m̄ thiaⁿ-ōe, góa tō kiò hoat-kéng kā lín thoa chhut-khì!” Soah lo̍h-lâi piⁿ-á ê lâng tō kóng: “Hoat-koaⁿ ê chèng-chhek kái-piàn–ah, hoat-koaⁿ kā hoat-lu̍t kái-piàn–ah!” Tāi-chì tō m̄-sī án-ne, sī hoat-koaⁿ bô nāi-sèng–ah, kā í-chá bô siūⁿ-beh ti̍t-chiap kóng ê ōe kóng chhut-lâi–ah, m̄-koh tāi-chì lóng sī kāng-khoán.
所以其實美國人並沒有說什麼，反正至少從陳水扁時代開始到現在，好像是每隔上三五個月到三五年就會有人冒出來說臺灣問題發生了戲劇性的變化，美國人的立場又出現了什麼新政策，但是據我看的情況，好像美國並沒有什麼新政策，就是他只是像一位無可奈何（的法官一樣），這他媽是我的工作，我只好把同一套法律耐心細緻地向交戰雙方重新說一遍。煩死我了，我還想回家去吃午飯，你們拖著我連午飯都吃不好，但是沒有辦法，誰讓我是幹這一行的呢？你們吵的聲音不太大的時候我假裝沒有聽見，吵的聲音實在太大了，我就再說一遍，好不好？然後這時候就會有那些在他剛剛開始說話的時候才過來旁聽的好事之徒，過去N多年來同樣的話說了多少次他們都沒聽，現在跳出來說：“法官改變意見了，法官現在是這麼說的。”那麼法官過去怎麼說的呢？法官在18年前說的話他沒有聽見，法官在5個小時以前說什麼，法官在5個小時前沒有說什麼呢？5個小時前都是你們在這裡吵好不好？吵得法官受不了了，終於把18年前說過的話又說了一遍。基本情況就是這樣的，美國人把他們原先說過的話又說了一遍，把原先不明說的話也又說了一遍。就相當於是，如果你們是第一次到法官面前打官司的話，法官就會很溫柔體貼地對你們說：“你們考慮一下不要撕破面子，如果能夠調解的話還是調解一下下好吧？”最後你們在法官面前公開地撒潑打賴，法官的耐心快要耗盡，而且快要回家吃飯了，法官就凶凶地一拍桌子，說事情就是這麼辦的，如果你們不聽辦的話，我就要叫法警把你們拖出去了。於是旁觀者就跳出來說“法官的政策發生變化了，法官修改了法律”。當然事情根本不是這樣，就是法官不耐煩了，他把他過去不願挑明的事情跟你公開挑明瞭，其實這些事情過去完全是一樣的。
Hoat-koaⁿ sī án-ne siūⁿ:
Tē 1, lín ka-tī hô-kái, iah-sī ū ki-hōe ka-tī kái-koat ka-tī ê būn-tê.
Tē 2, Hoat-koaⁿ bô pa̍t-ê tāi-chì, khi-mó͘-chih kài hó ê sî-chūn, ē hó-hó-á kah lín kóng-ōe, bóe-á lín bô-hoat-tō͘ hô-kái, i mā í-keng bô sî-kan, siūⁿ-beh tńg-khì chia̍h-pn̄g ê sî, i tio̍h ē khí-pháiⁿ-bīn–ah. I goân-té chiok ū lé-māu: “Chhin-ài–ê Tiuⁿ sian-seⁿ , góa chai-iáⁿ chhiūⁿ lí án-ne bêng-lí ê khiáu-khiáu-lâng, it-tēng chai-iáⁿ án-nóa chò tùi ka-tī khah hó. Chhin-ài ê Tiuⁿ-thài-thài, chhiūⁿ lí chi̍t khoán chhong-bêng ê cha-bó͘-lâng, it-tēng chai-iáⁿ èng-kai beh án-nóa chò." Hoat-koaⁿ e-chái-á sī án-ne kóng, bú kàu e-àm i beh hā-pan--ah, lín iah tio̍h hiah hoan bōe-lī, i tō khí-phùi-bīn kóng: "Tiuⁿ-sian-seⁿ, góa í-keng phòaⁿ hó--ah, Tiuⁿ-thài-thài, hoat-lu̍t tō sī án-ne kui-tēng--ê, nā-sī lín bô móa-ì, ē-tàng khí siōng-kip hoat-īⁿ khí-sò͘. Koaiⁿ-mn̂g pàng-káu-á, lín lóng-chóng chhut-khì!" Piⁿ--á ê lâng thiaⁿ liáu tō kóng: "Bí-kok ê chèng-chhek kái-piàn--ah, chit-má ê Tiong-Bí koan-hē chìn-ji̍p sin-ê sî-tāi." Kòe-lō͘-lâng kóng ê ū chi̍t-pòaⁿ sī tio̍h--ê, Tiong-Bí koan-hē khak-si̍t beh chìn-ji̍p sin-ê sî-tāi, in-ūi pa̍t-lâng ê nāi-sèng í-keng hō͘ lí iōng liáu--ah. M̄-koh Bí-kok kám ū kái-pian? Bô, ùi Tùi-Ji̍t-hô-pêng-tiâu-iok kàu taⁿ lóng bô kái-piàn, thâu-bé lóng sī kóng kāng-khoán ê ōe. Nā-sī Bí-kok ài chhiūⁿ Tiong-kok kāng-khoán ta̍k-kang kóng, in tō bô sî-kan khì chò pa̍t-ê tāi-chì--ah.
這種事情早就做過了，但是法官覺得：
A，你們和解，自己解決自己的問題還是有一定希望的。
B：法官呢沒有別的什麼事情，吃飽喝足了，心態很好，可以有額外的愛心向你們發作的時候，他儘量溫柔體貼地對付你，等到看到你們好像沒什麼希望和解，而且他自己也沒啥時間，急著回家吃飯的時候，他就直截了當凶凶地把話說出來了。本來很有禮貌地說：“親愛的張先生，我知道像你這樣聰明明理的人是知道怎樣為自己的最大利益服務的。親愛的張太太，我知道像你這樣一個聰明的女人，知道在這種情況下你該辦什麼。”這是他在早晨剛剛上班的時候說的話，等到晚上快要下班了，你們TMD還要再糾纏不休的時候，他就凶凶地說：“張先生，我的判決已經做出了。張太太，法律就是這樣規定的，如果你不滿意，歡迎你到上級法庭去起訴。關門放狗，統統都給我滾出去。”然後旁觀的人就會說了：“啊！美國政策發生變化了，現在中美關係進入到一個全新的時代。”這話有一半是對的，就是中美關係恐怕確實要進入全新時代了，因為別人的耐心已經被你耗盡了，但是美國正在發生變化嘛？其實並沒有發生變化，從舊金山條約以來就沒有發生變化，始終就是那幾句話。那幾句話真要像是如果真要像中國那樣沒完沒了地說的話，美國就沒有時間去辦別的事情了。
In-ūi siang-hong tē-ūi bô kāng-khoán, chit ê tāi-chì tùi Tiong-kok kài tiōng-iàu, só͘-í Tiong-kok ài it-ti̍t kóng. Bí-kok ê tāi-chì kài chē, che tùi i khah bô tiōng-iàu, só͘-í i chi̍t-pòaⁿ-pái-á chiah ē kóng nn̄g kù. I m̄ kóng-ōe m̄ sī i kái-piàn chú-ì--ah, sī in-ūi i í-keng kóng kòe--ah. Góa ōe kóng chi̍t-pái tō hó--ah, góa sī hoat-koaⁿ--neh, lí sī hāi kiò góa lóng bô pa̍t-ê tāi-chìài chò--o͘h? Tiong-kok sī án-ne siūⁿ, e-chái-á hoat-koaⁿ kóng ê ōe góa m̄ móa-ì, it-poaⁿ lâi kóng, hoat-koaⁿ kóng ê ōe tiāⁿ-tiāⁿ siang-hong lóng m̄ móa-ì, góa iu-goân m̄ kam-goān, tō tī hoat-koaⁿ bô kóng-ōe ê sî-chūn khàu-iau 3 tiám-cheng, hoat-koaⁿ lóng bô kā góa mē, góa tō tòng-chò hoat-koaⁿ kái-piàn chú-ì--ah, m̄-koh āu-pái hoat-koaⁿ kóng ê ōe iah-sī kah chìn-chêng kāng-khoán. Sui-jiân hoat-koaⁿ bô kái-piàn chú-ì, i kóng ê ōe, tō sī i ê soan-thoân, iah-sī ē-tàng phiàn tio̍h chi̍t-kóa e-chái-á bô lâi, tiong-tàu 12 tiám chiah thiaⁿ tio̍h chi̍t-kóa ōe ê kòe-lō͘-lâng, kòe-lō͘-lâng ū khó-lêng kiò sī hoat-koaⁿ chin-chiàⁿ kái-piàn chú-ì--ah. M̄-koh che kî-si̍t chin-hāi, lí chiok hùi-khì chiah tit-tio̍h in ê chi-chhî, tān-sī in kan-na sī kòe-lō͘-lâng, bōe kā lí tàu-saⁿ-kāng. In bōe khì hoán-tùi hoat-koaⁿ ê phòaⁿ-koat, kan-na thiaⁿ lí kóng nn̄g kù ōe, tòng-chò bô i ê tāi-chì tō cháu--ah.
由於雙方地位的不對等，這件事情對中國來說很重要，所以中國不斷地說。對於美國來說的話，只是他要處理的很多問題之一，所以他偶爾說兩句，他不說的時候不是說明他改變主意了，而是說TMD我已經說過的話你用得著我反反覆覆地說嘛？我說話說一次就夠了，我是法官呀，你以為我沒有別的事情嘛？而中國的理解就是，早上的時候法官說過這句話，這句話不能讓我完全滿意，就像法官說的所有話一樣，通常是雙方都不能完全滿意。但是我也不肯甘休，於是我就在法官不說話的時候喋喋不休地說了三個小時，在這三個小時當中沒有受到反駁，於是我就得出結論說是也許法官已經改變主意了，但是法官下次說話其實仍然是這樣子。但是她也有一定效果，就是她的文宣，就是吵架的人至少可以騙到一部分早上的時候根本沒有來，快12點的時候碰巧路過聽到一言半語的，他可能認為也許法官的意見真的發生變化。但這樣做有一個壞處就是，你費了很大的勁去爭取到這些路人甲，但這些路人甲是毫無用處的。他們根本就不會對法官的判決作出任何質疑，他們只是偶爾聽到你一兩句話，然後拍拍屁股就走了。
Pí-lû kóng, góa nā-sī khòaⁿ tio̍h chi̍t ê sin-bûn, kóng bó͘-mí-lâng ū tō-lí, bó͘-mí-lâng bô tō-lí, bô khòaⁿ tio̍h bô-kāng li̍p-tiûⁿ ê sin-bûn, chit-ê soan-thoân tō sǹg sêng-kong--ah. M̄-koh soan-thoân sêng-kong ū siáⁿ-mih hāu-kó? Góa kám ē ke-pô khì chhap in ê tāi-chì? Bōe, góa kan-na sī kòe-lō͘-lâng, tú-hó khòaⁿ tio̍h chi̍t ê sin-bûn niā-niā: Ū-Ta̍t-hu sī chi̍t ê pháiⁿ-lâng, kā Ông-Èng-hâ pàng-sak khì, góa chai-iáⁿ sè-siōng ū chit khoán hū-sim-lâng--ah. Ông-Èng-hâ ê soan-thoân tùi góa ū-hāu, m̄-koh góa tē 1 bô kā i chàn-chō͘, tē 2 mā bōe khì Sin-ka-pho kàu-hùn Ū-Ta̍t-hu. Góa kan-na sī thiaⁿ thiaⁿ niā-niā: O͘h, goân-lâi ū chit ê hū-sim-lâng, a-m̄-koh góa m̄-bián khì Sin-ka-pho, tī chhù-piⁿ keh-piah tō bat 18 ê án-ne ê lâng, góa lông bô khì kā in kàu-hùn--ah, chit ê Ū-Ta̍t-hu kah góa sī ū siáⁿ tī-tāi? Góa beh tńg--khì chhù-lāi khùn--ah. Che tō sī soan-thoân sêng-kong ê hāu-kó. Nā-sī lí siūⁿ-beh khì phah Ū-Ta̍t-hu, soan-thoân sī bô-lō͘-ēng--ê, lí siōng-bô ài chhut chi̍t-kóa chîⁿ, hō͘ góa khì chhōe kúi-ê hiaⁿ-tī lâi chiah ē-iōng--chit. Só͘-í kóng, soan-thoân ê hāu-kó tō kan-na chi̍t-sut-sut-á, khai sî-kan bú soan-thoân, tō ná sêng mûi-lâng lé khah chē phèng-kim-lé, sū-pōe-kong-pòaⁿ. Chiu-Chok-lîn bat kóng kòe, i ū chi̍t ê Machiavelli chú-gī ê pêng-iú, kóng nā-sī ū lâng tī pò-chóa téng-koân phah kóng-kò khàu kóng i ū lōa khó-liân lōa oan-óng, lí í-āu bān-bān m̄-thang chhap i, in-ūi i chò chit khoán tāi-chì tō tāi-piáu i í-keng su-liáu-liáu–ah. M̄-koán i ū tō-lí ia̍h-sī bô tō-lí, lóng kah lí bô tī-tāi. Chit chióng bô-chêng ê phòaⁿ-toàn tī hiān-si̍t kài ū-hāu, iâⁿ–ê lâng khah bōe tōa-siaⁿ jióng-hoah, in khah bô-êng, su-khì ê lâng chiah-ē tī hiah ai-ai-kiò, sì-kè khì tâu kóng tùi-hong lōa-hāi-tú-lōa-hāi. Ū khó-lêng tùi-hong chiâⁿ-si̍t sī pháiⁿ-lâng, m̄-koh ū khó-lêng lí mā m̄ sī siáⁿ hó-mih, it-poaⁿ lâi kóng hiān-si̍t lóng sī án-ne.
比如說我要是看到一塊新聞，新聞上說誰誰誰是有理的，誰是沒有理的，而敵對方面的新聞完全沒有看到，這就算是文宣成功了。但是文宣行動的效果是怎樣的呢？我會去管他們的閒事嗎？根本不會，因為我是路人甲，眾多新聞當中看到這一個新聞：郁達夫是狼子野心的色狼，拋棄了王映霞，他太壞了，原來世界上還是有一個壞男人。王映霞的文宣對我來說是發揮了作用的，但是我第一沒有給王映霞捐款，第二也看不出有什麼必要跑到新加坡去痛揍郁達夫。所以，哦，我的印象就是世界上又有一個壞男人。我也不用到新加坡去找，我身邊就有至少18個壞男人，我都沒有去揍他，打個哈欠我就回家睡覺去了，這是你搞文宣成功之後得到的效果。如果你想找一個人去揍郁達夫，那麼你搞文宣是不夠的，你至少得給我打點錢，讓我去聯繫幾個黑幫才行。所以文宣的用處就只有這一點了，對文宣花時間太多，一般來說是得不償失的。所以周作人曾經說過一句話，他有一個馬基雅維利主義的朋友，據他說他有一個原則就是社會上凡是喊冤叫屈，在報紙上大登廣告那種人，你就不要理他，因為他幹出這種事情就說明他已經輸了，而且無論他有理沒有理，關你屁事？你以後再也不要理他，只要他做出這種動作你就再也不要理他。這個冷酷無情的判斷在現實生活中是相當管用，就是一般來說贏了的人不會大聲嚷嚷了，贏了的人時間比較緊缺，輸了的人才會到處喊冤叫屈，四面八方地說對方有多麼壞。說對方有多麼的壞當中有多少真實成分不好說，也許對方真的是壞蛋，也許對方雖然是壞蛋但是其實你也不是好東西，諸如此類，一般來說現實中多半都是這樣的。
Sūn-sòa kóng chi̍t-ē, Tiong-kok 1989 nî liáu-āu ê bîn-chú-ūn-tōng lîn-sū, tōa-pō͘-hūn mā lóng sī án-ne. It-poaⁿ lâi kóng, in sī siā-hōe tiong ê sit-pāi-chiá, in kong-kek bat-lâng ê ōe ū khó-lêng sī tio̍h--ê, a-m̄-koh in tiāⁿ-tiāⁿ ē siám-pī ka-tī ê būn-tê. Che tō sī kóng, tō sǹg in bô chò m̄-tio̍h, in mā sī kài bô-hāu, chiah ē hō͘ lâng chhìn-chhái tō bú-tò--khì. Hiān-si̍t ê sit-pāi kah bîn-chú sió-chheng-sin "jio̍k-sè ū-lí" ê lí-lūn bô kâng, che tō sêng thn̂g-jiō-pēⁿ kah koàn-sì làu-the kāng-khoán, kah lí ka-tī ê sin-thé chōng-hóng ū kài-tōa ê koan-hē. Kó͘-chá-lâng án-ne kóng: "Pāi-kun chi chiong, put-khó giân ióng; bông-kok chi sū-tāi-hu, put-khó tô͘ chûn." Mài ho͘ í-keng su kòe ê chiong-kun chhōa-peng, bōe-tàng kóng i í-keng chia̍h-khui kòe--ah ū keng-giām, ài hō͘ i koh khah hó ê ki-hōe. Phah su 1 pái ê lâng, lú ē phah su 2 3 4 pái, pí oân-choân bô sio-chiàn keng-giām ê lâng koh khah hāi. Kam-goān chhiūⁿ Chhek-Kè-kng hit iūⁿ chhōe bô sio-chiàn keng-giām ê choh-chhân-lâng lâi chò peng, mā bô ài chhōe ùi pāi-kun chhut-lâi ê chit-gia̍p kun-koaⁿ, in í-keng sit-pāi koàn-sì, mā làu-phâu koàn-sì--ah.
順便說一句，中國至少1989年以後的民運人士，就算不是全部，也有很多都是這樣子的。他們一般來說是社會上的失敗者，他們攻擊對方的話也許是對的，但是一般都會忽略他們自己的一些情況，也就是說即使沒有不對的地方，至少也是非常不行，很所以才會很容易被別人鬥倒。失敗這種事情其實跟民小塑造的弱勢有理的輿論不一樣，它像是糖尿病或者習慣性流產一樣，跟你自身的特點有非常密切的關係。所以古人的名言就是：“敗軍之將，不可以言勇；亡國之士大夫，不可以圖存”。打過敗仗你再也不要讓他帶兵，不是說打過敗仗說明他吃虧，我們應該給他更好的機會。一次打過敗仗的人，兩次三次打敗仗的可能性比其他人要大得多，比起從來沒有打仗的人還要差，你寧可像戚繼光那樣找一個沒有打過仗的淳樸農民來當兵，也不要找那些從潰軍中散出來的兵油子，這種人習慣於失敗，習慣於逃跑。
E-chái-á góa tú-chiah khí-chhn̂g ê sî-chūn, khoaⁿ tio̍h ū chi̍t-ê Hiong-káng ê bîn-chú sió-chheng-sin teh tâu: "Siâng kóng gún Hiong-káng-lâng m̄ liáu-kái kiōng-húi? Gún Hiong-káng-lâng tō sī chi̍t-tāi koh chi̍t-tāi hō͘ kiōng-húi chau-that pek-hāi chiah ē tô lâi chia, gún ná ū khó-lêng tùi kiōng-húi m̄ chheng-chhó?" Góa tio̍h siūⁿ tio̍h tú-chiah hit ê lí-lūn, lí kám m̄ chai-iáⁿ, choân sè-kài siōng ū ki-hōe piàn-chò KGB ê lâng tio̍h sī "pe̍h-Gô"? Tō sī hō͘ kiōng-sán-tóng pek-hāi hō͘ pàng-sak khì ê "pe̍h-Gô"? Sit-pāi ē ûi-thoân, chi̍t ê lâng nā-sī tī chi̍t ê só͘-chāi sit-pāi, tio̍h lú ū ki-hōe tī pa̍t-ê só͘-chāi sit-pāi. Chit-ê tō-lí tio̍h sī: Lī-iân kòe, loân-ài sit-pāi kòe, hō͘ lâng phiàn kòe ê lâng, tiāⁿ-tiāⁿ ē tī í-āu loân-ài, kiat-hun ê sî-chūn, chhōe tio̍h kah chìn-chêng kài sêng ê tùi-siōng, ū sî-chūn i ê chhin-chiâⁿ pêng-iú koh ē kā i sin-ê tùi-siōng kiò m̄-tio̍h miâ, bô-hoat-tō͘ si̍t-chāi sī siuⁿ sêng--ah. I ē lak-lo̍h-khì kāng-khoán ê khong lāi-té.
今天早上就是我剛剛起床的時候，我看到有一個香港的民小在憤怒地控訴，說是：“誰說我們香港人不瞭解共匪？我們香港人都是一代又一代被共匪迫害才逃到這裡來的，我們不瞭解共匪，我們被共匪欺害，這怎麼可能？”當時我就想到了剛才這個定理，我就想說，你難道不知道世界上最容易當克格勃的人就是白俄嗎？就是被共匪迫害以後淘汰的白俄嗎？失敗這種事情就是有遺傳性，就是說凡是在一個地方失敗的人，他特別有可能在其他地方也失敗，這裡面的道理是：比如說離過婚的或者是戀愛失敗的男人或者女人，被女人和男人欺騙過的男人或者女人，好吧，他們特別容易在第二次戀愛、第三次戀愛、第二次結婚、第三次結婚的時候，找到一個跟上一任妻子、丈夫、男朋友、或者是女朋友性格特點一模一樣，或者是大同小異的新男朋友、女朋友、丈夫或者是妻子，以至於他們身邊的熟人往往會叫錯名字，用他第一個女朋友名字來叫現在的女朋友，因為她們除了名字不同以外，實在太相似了，然後又第二次在同一個坑裡掉下來。
Lú-jîn ū 2 chióng, tē 1 chióng thâu-chi̍t-pái seⁿ-kiáⁿ sî bô làu-the, tiāⁿ-tiāⁿ ē-tàng seⁿ kài chē gín-á; tē 2 chióng thâu-chi̍t-pái seⁿ-kiáⁿ ê sî tio̍h ē làu-the, í-āu iu-goân ē làu-the. Lí nā-sī thâu-chi̍t-pái tī bó͘-mih só͘-chāi chia̍h-khui, tō piáu-sī hit ê só͘-chāi ū lí ê jio̍k-tiám, lí ê sèng-keh, sin-thé tī chit ê só͘-chāi ū khiàm-khoat. Ū kòe sim-chōng-pēⁿ kah thn̂g-giō-pēⁿ ê lâng í-āu mā khah ū ki-hōe iū-koh hoat-pēⁿ, in ê kiáⁿ-lî mā pí pa̍t-lâng koh khah ū ki-hōe tio̍h-pēⁿ. Só͘-ū ê lâng lóng ū jio̍k-tiám, ta̍k-ke ê jio̍k-tiám tī bô kâng ê só͘-chāi, ū ê lâng ē thiàⁿ-hong, ū ê lâng ē thn̂g-giō-pēⁿ, in ê kiáⁿ-sun tiāⁿ-tiāⁿ mā ē án-ne. Lí ê sī-tōa-lâng bat hō͘ kiōng-sán-tóng ap-pek kòe, tō tāi-piáu lí pí pa̍t-lâng koh khah ū ki-hōe hō͘ kiōng-sán-tóng ap-pek, in-ūi lí sī kiōng-sán-tóng ê “ī-kám-jîn-kûn”, lí nā-sī m̄ chai-iáⁿ ka-tī ê ûi-thoân jio̍k-tiám sī siáⁿ, tiāⁿ-tiāⁿ ē tiông-tō-hù-tia̍t. Nā góa sī Tân-Sî-tiong ia̍h-sī siáⁿ-mih hū-chek sî-khì-pēⁿ koán-chè ê koaⁿ-oân, góa it-tēng ē sian chiam-tùi lín. Che kah lí sī m̄-sī bô-ko͘ bô koan-hē, lí tio̍h kòe pēⁿ, āu-pái lí pí pa̍t-lâng koh khah ū ki-hōe tio̍h pēⁿ. Ē tio̍h gâm-chèng kah pa̍t-ê pēⁿ sī bô-kâng ê jio̍k-tiám, hoat-seng chi̍t-pái tiāⁿ-tiāⁿ tio̍h ē koh lâi chi̍t-pái, hō͘ kiōng-sán-tóng bú kòe ê lâng pí pa̍t-lâng koh khah ū ki-hōe tâu-kiōng, che tō-lí tī tó-ūi lóng kāng-khoán, bô kiōng-sán-tóng ê só͘-chāi mā-sī án-ne.
女人有兩種，第一種人不容易流產，她很容易第二胎還能生下去；第一次流產女人有特別大的機會，第二次還是會流產。第一次在某個方向上吃虧，那就說明你的性格特點或者是身體弱點或天生在什麼方面有缺陷，就像是有些人容易犯心臟病，有些人容易犯糖尿病一樣，犯過一次心臟病的人特別容易第二次犯，犯過一次糖尿病的人也特別容易第二次犯，而且不要說你本人，你的兒子孫子都是比其他人更容易犯心臟病糖尿病的。這是一個基本上金科玉律，就是說所有人都有弱點，但是所有人的弱點是偏向不同方向的，有些人特別容易犯痛風，有些人特別容易犯糖尿病，容易犯痛風的那種人子孫還是容易犯痛風，容易患糖尿病的人子孫還是容易患糖尿病。就憑你本人或者你祖先被共匪整過這件事情，就已經預先決定了你比其他人更容易第二次第三次被共匪的整，因為你的祖先是患過糖尿病的，就說明你屬於易感人群。如果你還沒有把你自己的易感性在哪方面弄清楚的話，那就說明你更容易第二次或第三次掉進同一個坑裡面。如果我是，比如說我是陳時中或者是其他什麼負責防治疾病的衛生官員的話，我首先要盯住你們這些人。這跟你無辜不無辜毫無關係，就憑你上一次得過這個病，就說明下一次類似的病來的時候，你有更高的犯病危險。容易犯癌症或者其他什麼病都是不同的傾向性的，有這種傾向性的最容易第二次第三次搞，被共匪搞過一次的人也特別容易投共，這基本上是一個全世界都成立的定理，而且絕不限於跟共產黨有關係的地方。
Thoân-soat tiong, hō͘ lâng khi-phiàn chia̍h-khui liáu-āu tio̍h ē-tàng o̍h tio̍h kàu-hùn, chit khoán tāi-chì tī hiān-si̍t lāi-té chiok chió tú-tio̍h, tōa-pō͘-hūn ê lâng bô hoat-tō͘ chóng-kiat kàu-hùn. It-poaⁿ lâng khang-chhùi hó--ah tio̍h bē-kì-tit thiàⁿ, āu-pái poa̍h-tó ê só͘-chāi kah téng-pái iah-sī sio-kāng, só͘-ūi "le̍k-sú bōe tiông-ho̍k, m̄-koh ē ah-ūn" tō sī án-ne. M̄-nā sī kiōng-sán-tóng, pa̍t-ê só͘-chāi mā sī kāng-khoán, chi̍t ê kok-ka nā-sī tī chi̍t-kóa só͘-chāi chia̍h-khui, iah-sī tiāⁿ-tiāⁿ hō͘ pa̍t-ê kok-ka kah bîn-cho̍k phah pāi khì, in ê āu-tāi kiáⁿ-sun mā sī kāng-khoán. Che tio̍h ká-ná sī kok-ka chi-kan ê "kî-sī liān", kah hiān-si̍t ê kai-kip tia̍t-sū kāng-khoán, ē chiò koàn-sì lâi kiâⁿ. Che m̄ sī chhiūⁿ bin-chu sió-chheng-sin kóng ê: "In-ūi siā-hōe chè-tō͘ bô kong-pêⁿ, lí chiah ē piàn-chò bû-sán kai-kip kah jio̍k-sè kai-kip, nā-sī ap-pek-chiá bô tī-leh--ah, lí tō ē pìⁿ hó." It-poaⁿ lâi kóng, bû-sán kai-kip kah pa̍t-ê kai-kip lóng ū in ka-tī ê koàn-sì, lí kā in goân-té ê te̍k-jîn kah piáu-bīn ê ap-pek-chiá the̍h tiāu liáu-āu, in tī sin-ê khoân-kéng lāi-té, ē kā ka-tī piàn-chòe goân-pún ê bô͘-iūⁿ.
傳說中所說的那樣，因為我上過一次當或吃過一次虧，以後我就會去長教訓，這種事情在現實當中是極少有的，大多數人是沒有能力總結經驗教訓的。一般來說下一次，好了傷疤忘了疼，下一次你跌倒的方向跟第一次一模一樣，或者是大同小異，所謂的歷史不會簡單的重複，但是會押韻，就是這個樣子。不光是在共產黨這個方向，在其他方向，一個國家在某一方面吃虧，或者說是很容易被某一個其他族群或者國家打敗的話，那你放心好了，他的後代和子孫多半也是會在同一個方向被他的祖先吃過虧的同一個對象打敗。這種事情就跟國家之間的歧視鏈一樣，像現實中的階級秩序一樣，也是依賴性很強的，並不是像民小所說的那樣：“你是無產階級或者弱勢階級，是因為當時的社會制度不公，條件不好，換一個條件，比如說你的壓迫者不存在，你就會好。”一般的情況就是無產階級或者是其他所有階級都有相應的階級習慣，你把他原先的敵人拔掉以後，或者是表面上的限制者拔掉以後，你把他放在一個新環境裡面，他會自己給自己複製出同樣的模式來。
Ōaⁿ-ōe lâi kóng, goân-té sī bû-sán kai-kip ê lâng, sui-jiân ū ki-hōe piàn-chòe chu-sán kai-kip, mā ē in-ūi siáu-tham chi̍t-kóa sè--ê mi̍h-kiāⁿ, bô-hoat-tō͘ khòaⁿ tio̍h oán-hong ê tōa-hái, tī múi chi̍t pái chò jîn-seng soán-te̍k ê sî-chūn ta̍h-chha. Goân-té tio̍h ū thóng-tī-chiá kah sū-tāi-hu sèng-keh ê lâng, tī jîn-seng múi chi̍t pái soán-te̍k lóng ē put-iû chū-chú soán-te̍k kah i ê kai-kip koàn-sì tùi-lō͘ ê chò-hoat, pau-koat kah i ê kai-kip sù-phòe ê khan-chhiú. Só͘-í m̄-koán i án-nóa kóng, i lóng ē chi̍t-pō͘ chi̍t-pō͘ kiâⁿ ta̍h i pē-bú ê lō͘-tô͘, kiâⁿ í-keng hō͘ lâng kui-tēng hó--ah ê lō͘, kiat-kó tio̍h ē chhut-hiān kài ngē-táu, kài pháiⁿ kái-piàn ê kai-kip koan-hē. Lí nā-sī kā i ê ap-pek-chiá the̍h-tiàu, i tiāⁿ-tiāⁿ ē ka-tī chhōe tio̍h sin ê ap-pek-chiá. Siā-hōe tio̍h-sī it-ti̍t teh piàn-hòa, pí-lû kóng tī khióng-liông bia̍t-choa̍t liáu-āu, khai-sí ê chhī-leng tōng-bu̍t lóng kài sè-chiah, m̄-koh chiok kín tio̍h hun-hòa chhut tōa-chiah ê chhī-leng tōng-bu̍t--ah. Tè-kok iah-sī kiông-khoân lo̍h-soe liáu-āu, goân-té ê sió-kok mā sī án-ne. Goân-té ê sió-kok, chi̍t-kóa sêng Paras kāng-khoán, ta̍uh-ta̍uh-á piàn-chòe tōa-kok, chiap-thè Assyria ê tē-ūi, chhun-ê kok-ka iu-goân sī sió-kok-ka. Ūi-siáⁿ-mih? In-ūi tī seng-thài-ūi khang-khoat ê sî-chūn, bô kāng ê chi̍p-thoân ē ū bô kāng ê chèng-tī soán-te̍k, ū-ê soán-te̍k ē-tàng kiàn-li̍p tè-kok ê lō͘, ū-ê soán-te̍k sian the̍h chi̍t-kóa hó-chhù, hòng-khì khah tōa ê ki-hōe, sî-kan kú--ah, sin ê tōa-chiah tōng-bu̍t kah sè-chiah tōng-bu̍t iū-koh seⁿ chhut-lâi--ah.
換句話說，原先是無產階級的人哪怕在有機會步入資產階級的情況下，他會因為貪圖眼前的小便宜，看不到遠方的大海，在每一次人生可以做的選擇當中選擇向下。而具有比如說統治階級性格的人，或者是對於具有士大夫階級性格的人，在人生的每一次選擇當中都會不由自主地選擇最適合他階級習慣的相應路徑，包括最適合他階級習慣的女人。所以無論他嘴上說得怎樣，他都一步一步地走進他父輩的路徑，為他規定好的道路當中去，結果出現了異常頑固的階級關係的再生產。而且在拿掉他原先的壓迫者以後，他是很容易自己為自己創造出壓迫者的。原因很簡單，就是因為社會是一個不斷生態位元選擇的狀態，比如說在恐龍滅絕以後，最早的哺乳動物不是一些小動物嘛，基本上沒有大體型的動物，然後它很快就分化出大體型動物。在一個帝國或者是強權倒臺以後，原先的小國也是這個樣子。原先同樣是小國、弱國，有一部分就像是派拉斯（在聖經較後的部分常提到波斯及米底王國，古希臘記錄中對“米底人”及“波斯人”之間並無明確區分，希伯來語）一樣，漸漸變成大國接替亞述人地位，其他的小國還是小國，為什麼？就是因為在生態位空缺的時候，不同集團的政治選擇方向不一樣，有些集團它就是要選擇有利於建立帝國的方向，有些集團它就會選擇占小便宜，放棄更大機會的路線，漸漸地時間長了以後，新的大型動物，小型動物又會產生出來。
Tiāⁿ-tiāⁿ sī gōa-lâi ê kiông-khoân phah-pāi goân-té ê kiông-khoân, sú chèng-tī chhut-hiān chin-khong. Pí-lû kóng Bông-kó͘ tè-kok sòaⁿ-khì liáu-āu, Lia̍t-tiū-bâ kah Bo̍k-su-kho ê lâng sio-cheng seng-thài-ūi tō sī án-ne. Bo̍k-su-kho lâng lú-lâi lú sêng Bông-kó͘ tè-kok, Lia̍t-tiū-bâ tāi-piáu Au-chiu si̍t-bîn-chú-gī ê lō͘-sòaⁿ. Goân-té hō͘ Bông-kó͘-lâng cheng-ho̍k ê Gô-lô-su koh pang tiông-sin soán-te̍k ka-tī ê ūn-miā. Ū ê goân-té sī sûn-chiàⁿ Gô-lô-su lâng, sêng Gô-lô-su tōa kùi-cho̍k Kiev ông-kong, kā ka-tī hoat-bêng chò Pho-lân Thian-chú-kàu kùi-cho̍k, bóe-á tio̍h piàn-chòe Ûi-iā-la̍p lâng kah Au-chiu lâng; ū-ê goân-té sī sûn-chiàⁿ ê Tek-kok-lâng kah Sūi-tián-lâng, āu--lâi ka-ji̍p Bo̍k-su-kho, kah Ki-ló͘-su lang pa̍t-ê kui-hòa lâng kiat-hun, bóe-á tio̍h piàn-chòe sûn-chiàⁿ ê Gô-lô-su lâng. Mā kan-na tī chit ê sî-chūn, ta̍k-ke chiah ū chi̍t-sut-sut-á ki-hōe tiông-sin soán-te̍k, m̄-koh ē-tàng lia̍h--tio̍h ki-hōe ê lâng iah-sī kài chió, tōa-pō͘-hūn ê lâng iu-goân sī chiò ka-tī chó͘-sian ê kai-kip koàn-sì teh kiâⁿ. Che tō sī kóng, sui-jiân i ū ki-hōe kái-piàn ka-tī ê kai-kip, nā-sī i chiò i chó͘-sian ê kai-kip koàn-sì kiâⁿ, i iu-goân ē tńg--khì i goân-té ê kai-kip. Kāng-khoán ê tō-lí, tú-chiah lán kóng tio̍h ê Hiong-káng-lâng, lí eng-kai ài mn̄g ê sī "Ūi-siáⁿ-mih pa̍t-lâng tio̍h bô hō͘ kiōng-sán án-ne chau-that, tō kan-na lín piàn-chò lān-bîn?" Lí piàn-chò lān-bîn, tō piáu-sī lí chiok hó khi-hū. Lí kàu chím iah m̄ chai-iáⁿ lí ūi-siáⁿ-mih chia hó khi-hū, pa̍t-lâng tong-jiân ài koh kā lí khi-hū chi̍t-pái. Lia̍t-si̍t-chiá kah hō͘-lia̍t-si̍t-chiá ê koan-hē kah kai-kip kāng-khoán tiāⁿ-tio̍h, góa nā-sī lāi-hio̍h kah sai-á, mā m̄ sī siáⁿ-mih tōng-bu̍t lóng káⁿ chia̍h, ū chi̍t-kóa tōng-bu̍t góa m̄ chai chhim-chhián. Tōa-pō͘-hūn ê lia̍h-si̍t-chiá m̄ chia̍h lâng, in-ūi in tùi lâng m̄ se̍k-sāi, in kan-na chia̍h in chó͘-sian koàn-sì chia̍h ê mi̍h-kiāⁿ, in chai-iáⁿ chia̍h che kài an-choân. Nā-sī lí ê chó͘-sian hō͘ kiōng-sán-tóng chia̍h kòe, tāi-piáu siáⁿ? Tāi-piáu kiōng-sán-tóng āu-pái chia̍h lí kah lí ê kiáⁿ-sun sī kài an-choân ê tāi-chì. Pí-khí chia̍h pa̍t-ê i m̄ bat chia̍h kòe iah-sī ū chhì chia̍h kòe m̄-koh bô chia̍h tio̍h tian-tò hō͘ kā--ê tōng-bu̍t, chia̍h lí si̍t-chāi sī an-choân kài chē, só͘-í i chit-má tō ē lâi chia̍h lí. Lí chit-má kóng lí chó͘-sian hō͘ kiōng-sán-tóng phiàn kòe, bē koh hō͘ phiàn khì. Hō hō, tō sī in-ūi lín bat hō͘ phiàn-khì, tāi-piáu lín tī chit hong-bīn kài hó phiàn, āu-pái lín iah-sī ē hō͘ phiàn khì, lín pí pa̍t-lâng koh khah ē hō͘ phiàn-khì--lah. Che tio̍h sī sè-kài ê chân-khok.
通常是外來強權打掉了原先的強權，在政治上出現真空的情況。比如說像是蒙古帝國瓦解以後，立陶宛人和莫斯科的人爭奪生態位就是這樣子，莫斯科人年復一年變得比過去更像蒙古帝國，而立陶宛人就代表歐洲的殖民主義路線，而原先被蒙古人征服的俄羅斯各邦在這種情況下就自己重新選擇命運。有本來是純種俄羅斯人，是俄羅斯大貴族基輔王公這種人，就把自己發明成了波蘭天主教貴族，最後變成了維也納人和歐洲人，也有本來自己是純正的德國人和瑞典人，最後加入了莫斯科以後，跟吉爾吉斯人和其他歸化人聯姻，變成地地道道的俄羅斯人。也只有在這種情況下，大家多多少少有一點重新選擇機會，但是在重新選擇的情況下，能夠有效地利用機會的人仍然很少。大多數人只是本能地根據 自己祖先的階級習慣，也就是說祖先的階級習慣會保證他在有機會擺脫原有階級的情況之下，仍然頑固地不可逆地走回它原有的階級地位去。所以根據同樣的道理，我剛才所描繪的香港人，其實你應該問的就是，媽的為什麼別人沒有倒共匪的黴，而你偏偏當了難民？你當了難民就說明你是個特別好欺負的物件，呵呵，你現在還沒有搞清楚你為什麼好欺負，所以人家當然要再欺負你一次。捕食者和被捕食者的關係都像是階級關係那樣相當固定的，比如說我如果是老鷹或者獅子的話，我也不是什麼動物都敢吃的，有些動物我未知深淺。一般的捕獵動物都不吃人，因為人對他是很陌生的，它只吃它的祖先習慣吃的東西，因為它知道吃這種東西是安全的。所以你的祖先被共產黨吃過，這說明什麼問題？說明共產黨下一次吃你，吃你的子孫是特別安全的事情，比起吃那些它沒有吃過的，或者嘗試吃過，但是不但沒有吃上，自己反而吃了大虧的物件來說的話，要安全可靠得多。所以他現在肯定要吃你的。而你卻理直氣壯地說我們吃過共產黨的虧，怎麼還會上共產黨的當？呵呵，正因為你們上過當，就說明你們特別容易上這方面的當，下次你們還會上的，至少你們下次上同樣的當的可能性比其他人要大得多，這就是世界的殘酷性的一部分。
Wilson chú-gī kî-si̍t sī jio̍k-sè bîn-cho̍k péng-sin ê ki-hōe, m̄-koh ū-hoat-tō͘ pá-ak ki-hōe ê mā kan-na Pho-lân Tang-Au hia--ê lâng niā-niā, tōa-pō͘-hūn ê lâng tō chhin-chhiūⁿ sè-kài 4 kiông ê Chiúⁿ-Kài-se̍k kah ka-ji̍p tiong-iong bûn-kek sió-cho͘ ê Ông-Âng-bûn kāng-khoán, lia̍h--tio̍h ki-hōe hong-sîn kúi kang, tio̍h in-ūi tek-sèng bô-kàu bô-hoat-tō͘ ûi-chhî in sin ê kai-kip tē-ūi, hō͘ thê-hê in ê lâng, pó-hō͘ in ê lâng kah chi-chhî in ê lâng pàng-sak, lak lo̍h-khì i goân-té ê kai-kip tē-ūi, sè-kài iū-koh ún-tēng--ah, tāi-chì it-ti̍t sī án-ne. Óa-lōa koàn-sì liáu-āu, lí tio̍h kài phái pái-thoat. Nā-sī Tiong-kok ê si̍t-le̍k chiâⁿ-si̍t chhiau-kòe Gô-lô-su, Bí-kok tō su-iàu kái-piàn chèng-chhek. A-m̄-koh Tiong-kok khah Gô-lô-su bô kâng, it-poaⁿ lán kóng ê "tè-kok", lóng ū chi̍t-kóa kun-sū si̍t-le̍k, tān-sī Tiong-kok bô, i sī khò soan-thoân kah ì-sek hêng-thài lâi ûi-chhî ê tè-kok, chit khoán hong-hoat sī Tiong-hôa tè-kok tiong-òaⁿ-kî ê te̍k-sek. Tiong-hoa tè-kok ê chó͘-sian sī bân-cho̍k cheng-ho̍k-chiá, bân-cho̍k cheng-ho̍k-chiá thè-hòa liáu-āu tō ài khò bûn-soan lâi ûi-chhî ka-tī. Nā-sī ùi si̍t-le̍k lâi kóng, Tiong-hôa tè-kok m̄-nā phah bōe kòe lāi-A ê Tu̍t-koat tè-kok kah Sian-pi tè-kok, in tiāⁿ-tiāⁿ tō sī Bián-tiān kah Siām-lô lóng lóng phah bōe kòe. Che kám ē-tàng sǹg-chò "tè-kok"? Lí tiāⁿ-tiāⁿ m̄ chai kám ài iōng thoân-thóng tùi-hù Pho-su tè-kok, Ottoman tè-kok kah Gô-lô-su tè-kok ê hong-hoat tùi-hù i. Che tō sī kóng, tē 1, Tiong-kok ê si̍t-le̍k pí bōe kòe Gô-lô-su; tē 2, Tiong-kok khàu-iau ké-siáu ê so-jiáu í-keng pí Gô-lô-su ke kài chē--ah. Án-ne kám ài in-ūi Tiong-kok ê sì-kè so-jiáu kā i tòng-chò chú-iàu te̍k-jîn? Iah-sī ùi kun-sū le̍k-liōng lâi khòaⁿ, jīn-ûi Tiong-kok iah-bōe chhiau-kòe Gô-lô-su--neh? Che tio̍h hāi Bí-kok ê tùi-hôa chèng-chhek chhut-hiān hūn-loān.
威爾遜主義其實對弱小民族來說是一個翻身的機會，但是真正能利用這些翻身機會的，其實也就是波蘭東歐那一小片，大多數人就像是當世界四強的蔣介石一樣，或者是進了中央文革小組的王洪文一樣，抓住機會風光了幾天，然後就證明自己完全沒有足夠的德性維持自己新的階級地位，然後被提攜他的人、保護人和支持者同時拋棄，然後撲通撲通地又跌回原來的地位。跌回到原來地位以後，世界又重新趨於穩定了，大部分事情都是這個樣子的，依賴性形成以後，你沒辦法擺脫。就中國情況來講，其實中國的實力，如果，比如說真正超過了俄羅斯，那麼美國是需要重新調整一下政策的。但是麻煩就在這一點，中國不像是俄羅斯那樣。我們傳統理解上的帝國，無論如何你至少在軍事上應該有一些優勢，它並不，像依靠文宣和意識形態建構來維持過去蠻族征服者建立的帝國的這種士大夫的帝國建構方法，是中華帝國中後期的特點。中華帝國的祖先總是蠻族征服者，等到蠻族征服者自己退化以後，就要依靠文宣來建構自己。而從硬實力的鑒定者來講的話，就是中華帝國這種，不要說是打不贏內亞的突厥人、突厥帝國或者是鮮卑帝國，經常是連緬甸人或者暹羅人都打不贏的龐然大物，是很難被稱為帝國的。你簡直搞不清楚是不是應該用傳統對付波斯帝國或者奧斯曼帝國、俄羅斯帝國的那種態度來對付他。無論如何，從硬實力角度來講，就是，A：中國人硬實力現在還不如俄羅斯；B：中國通過無賴手段，各種騷擾手段造成的騷擾活動已經比俄羅斯要廣泛多了。那麼你說，要不要因為中國四面八方點火比俄羅斯點的要更多，所以把中國定為首要危險，還是說根據軍事力量對比，中國其實還沒有資格取代俄羅斯呢？這就是美國現在對華政策出現混亂的根本原因。
Bí-kok iah sī iōng i í-chá ê su-hoat thoân-thóng, sêng hoat-koaⁿ kah lu̍t-su lâi chhú-lí chit ê tāi-chì. Jī-chiàn sī in-ūi Gô-lô-su phùi-bīn m̄ jīn-siàu chiah phòa-kio̍k–ê. Nā-sī chiàu kui-kí kiâⁿ, chiàn-cheng liáu-āu tō ài chhiam-sú tiâu-iok, Ná-phò-lûn chiàn-cheng kiat-sok liáu-āu, ta̍k-ke tō ài khì Ûi-iā-la̍p khui-hōe, chhiam-sú sin-ê kok-chè tiâu-iok. Tek-kok phah-su liáu-āu, tō ài khì Versailles khui-hōe, chhiam-sú sin-ê tiâu-iok, m̄-koh So͘-liân bô-ài phòe-ha̍p, Jī-chiàn liáu-āu it-ti̍t bô hoat-tō͘ chhiam-sú sin-ê kok-chè tiâu-iok, thoa-kàu 1950 nî-tāi, chiah chhiam-sú liáu Tùi-Ji̍t-hô-pêng-tiâu-iok (Treaty of Peace with Japan, hôa-gí “Kū-kim-soaⁿ tiâu-iok”). So͘-liân bô hoat-tō͘ thui-hoan Tùi-Ji̍t-tiâu-iok, m̄-koh i mā m̄ goān-ì chhiam-sú, só͘-í Tùi-Ji̍t-tiâu-iok kan-na sī pòaⁿ ê hô-pêng hia̍p-tēng, koán bōe tio̍h So͘-liân kah Tiong-hôa jîn-bîn kiōng-hô-kok, lâu-hā khang-khiah. Tiâu-sián poàn-tó kah Oa̍t-lâm ê thêng-hóe hia̍p-gī mā sī án-ne, kiat-kó tō sī kā thêng-chiàn chōng-thài bû-hān iân-tn̂g, piàn-chó 1945 nî chìn-chêng m̄-bat tú-tio̍h ê chōng-thài. Chìn-chêng thêng-chiàn hia̍p-gī lóng sī lîm-sî ê, thêng-chiàn liáu-āu koh ài chhiam-tēng tiâu-iok, m̄-koh Jī-chiàn liáu-āu, thêng-chiàn liáu-āu ia̍h-sī bô hoat tō͘ chhiam-iok. Che sī in-ūi he̍k-chú bú-khì ê koan-hē, í-chá bô he̍k-chú bú-khì, nā-sī it-ti̍t bô chhiam-tēng sin-ê tiâu-iok, chiàn-cheng tio̍h ê koh po̍k-hoat.
在這種情況之下，實際上美國還談不上從軍事角度來講，根據中國軍事實力來判斷政策的那個角度。所以它實際上還是像律師和法官那樣，根據過去的司法傳統，因為二戰後體系本來就是由於蘇聯的無賴手段才打翻了的。就是按說常規的話就是，戰爭結束以後就要簽署條約。拿破崙戰爭結束以後，大家先要到維也納去開會，締結新的國際條約。德國打敗了以後，就要到凡爾賽去開會，再締結新的國際條約，但是由於蘇聯不合作，二戰結束以後的國際條約長期得不到簽署，一直拖到50年代，好幾年都已經過去了，才勉強簽署了舊金山合約。而蘇聯沒有力量推翻舊金山合約，但他自己也不肯簽署。所以結果舊金山和約只是半個和平協定，他沒有管到蘇聯和中華人民共和國那一片，等於是留下了空缺。朝鮮半島和越南的停火協議也就是這個樣子，它把停戰狀態無限期延長了，形成1945年以前沒有出現過的情況。在那以前停戰協議都是臨時性的，停了戰以後肯定要簽署條約，結果停了戰以後，卻仍然簽署不了條約的情況在二戰以後出現了。主要是由於核武器的緣故，在以前沒有核武器的情況下，長期簽署不了條約的話，戰爭就要重新爆發。
Léng-chiàn sī chi̍t ê thoa sioⁿ kú ê thêng-chiàn chōng-thài, Au-chiu ê thêng-chiàn chōng-thài in-ūi So͘-liân kái-thé kái-koat–ah. Peh-lîm būn-tê kah Tiâu-sián poàn-tó, Tâi-oân hái-kiap kāng-khoán, sī Jī-chiàn lâu lo̍h-lâi ê būn-tê, sī So͘-liân khàu-lōa bô-ài chhiam-iok ê būn-tê. So͘-liân pang–khì liáu-āu, siōng-bóe-á chhiam-sú ha̍p-iok, bêng-kun thiat-siau So͘-liân tī Peh-lîm ê khoân-lī, Tek-kok si̍t-hiān chèng-siông-hòa, Au-chiu ê chiàn-cheng chiah ē-tàng kiat-sok. Au-chiu ê chiàn-cheng sī tī 1990 nî Gobachev ê sî-tāi kiat-sok–ê, Gobachev kā goân-té So͘-liân ê “boycott” chèng-chhek pàng-sak, chhiam-sú So͘-liân tī 1945 nî m̄-goān chhiam-sú ê tiâu-iok, án-ne Tang-Tek kah Tang-Peh-lîm tio̍h bô tī ê–ah, bêng-kun mā pàng-sak in tī Sai-Peh-lîm ê khoân-lī. M̄-koh tī tang-soaⁿ, in-ūi Tiong-kok ê koan-hē, án-ne ê tāi-chì bô hoat-seng, Tiâu-sián poàn-tó kah Tâi-oân ê chōng-thài ia̍h-sī kah 1990 nî chìn-chêng ê Peh-lîm kāng-khoán bô hoat-tō͘ kái-koat, ia̍h-bô tō āi koh phah chi̍t tiûⁿ chiàn-cheng, ia̍h-bô tō sī ài Tiong-kok kái-thé, tāi-chì chiah ū hoat-tō͘ kái-koat.
冷戰是一個拖延了太久的停戰狀態，歐洲的停戰狀態隨著蘇聯的崩潰和柏林問題的解決而告一段落，本來柏林問題像是朝鮮半島和臺灣海峽那樣，是二戰遺留問題，是由於蘇聯耍賴而沒有辦法簽訂合約的問題。隨著蘇聯的崩潰，蘇聯最終簽署了合約，盟軍撤銷了他在柏林的權利，德國實現了正常化，於是歐洲的戰爭才結束。歐洲的戰爭其實是在1990年，在戈巴契夫時代結束的，戈巴契夫放棄了蘇聯原先的杯葛（boycott）政策，簽署了蘇聯在1945年不肯簽署的條約，於是東德和東柏林就不存在了，盟軍也自動放棄了在西柏林的權利。但是東線由於中國的存在，類似的事情還沒有發生，因此朝鮮半島和臺灣的情況仍然像是1990年以前的柏林那樣懸而未決，要麼就是再打一仗，要麼就是中國自身崩潰，然後這樣問題才能解決。
Tī chit ê kòe-têng tiong, án-ne bô ì-gī ê gōa-kau kah sin-bûn hun-sek ē kài chē, m̄-koh chiàn-cheng ê po̍k-hoat kah í-chá ê tè-kok chú-gī chiàn-cheng bô-kâng, it-poaⁿ chiàn-cheng sī ū lêng-le̍k phah iâⁿ ê kok-ka hoat-tōng ê, Au-chiu ê kok-chè thé-hē iah-bōe koàn-sì in-ūi ka-tī í-keng tù-bô-kú–ah, chiah kóaⁿ-kín hoat-tōng chiàn-cheng, sêng Saddam phah Í-sek-lia̍t hit-khoán chīn-liōng hòng-tōa phò-hoāi kah thoa-lo̍h-khì ê chiàn-cheng. Chit-má Tiong-kok ē-tàng hoat-tōng ê chiàn-cheng lóng sī chit khoán, i sī pī-tōng cheng-ka ka-tī ê hông-sòaⁿ, tī soan-thoân lāi-té tián-hong-sîn, kā ka-tī kóng kah kài kióng, kiat-kó tian-tó hō͘ choân sè-kài tòng-chò giâm-tiōng ê ui-hia̍p.
在這個中間過程當中，諸如此類的沒有意義的外交和沒有意義的新聞分析還是會層出不窮的，但是戰爭的爆發就要出現另一個帝國主義戰爭不常見的情況，就是說是，正常戰爭是由有能力打勝的一方發動的。歐洲式的國際體系不習慣於因為自己快要撐不下去了，再發動一場戰爭，像薩達姆攻打以色列那種盡可能地擴大破壞和拖下去的戰爭。現在看中共能夠發動的戰爭其實都是後一種的，他是在被動情況之下延伸自己的防線，然後在文宣當中把自己做得很強大，結果反過來使得全世界都認為他是一個嚴重威脅。
留言
張貼留言